Spits uw oren om een boek te lezen
De verkoop van luisterboeken is in opmars. De Boekenbeurs wijdt er zelfs een volledige dag aan. Onder de naam “Luister … een boek” brengen verschillende acteurs kinderboeken tot leven. De nadruk op de boekenbeurs ligt dus voornamelijk bij kinderen. “Het valt op dat, in Vlaanderen althans, de markt van de luisterboeken vooral op kinderen gericht is”, aldus Jef Maes van Boek.be. “Denk dan maar aan luisterspelen van bijvoorbeeld Het Geluidshuis.”
Toch worden ook bij volwassenen luisterboeken steeds populairder, al is dat vooral bij onze noorderburen. Dat komt volgens Maes doordat heel veel Vlaamse schrijvers bij een Nederlandse uitgever zitten.
De mogelijkheden van de luisterboeken zijn overigens legio. Sommige uitgevers vormen ze om tot hele luisterspelen en anderen combineren ze met een e-reader. “Op die manier is het een goede manier om kinderen te leren lezen, op het scherm wordt dan de tekst die voorgelezen wordt gemarkeerd waardoor de kinderen de tekst gemakkelijk kunnen volgen.”
Een andere hybride samenwerking tussen de e-reader en het audioboek vindt u volgens Maes in de auto. “Zo heb je bijvoorbeeld mensen die in de file lezen op hun e-reader, maar die vanaf het punt dat ze weer kunnen rijden, gewoon verder luisteren naar het boek.”
"Veel vraag naar vijftig tinten grijs"
De luisterboeken zijn oorspronkelijk ontworpen voor blinden en slechtzienden, maar dat is intussen al lang niet meer alleen zo. Toch zijn er ook nog steeds instellingen die zich daarvoor inzetten. In heel veel Vlaamse bibliotheken staat tegenwoordig een Daisy (kleine foto). Dat is geen bevallige bibliothecaresse, maar een systeem voor blinden, slechtzienden, ouderen en sinds kort ook voor mensen met dyslexie, om de krant of een boek te lezen.
Zo zijn de kranten De Standaard en Het Nieuwsblad dagelijks volledig beschikbaar via het systeem. Ook literaire meesterwerken en bestsellers vinden via Daisy hun weg naar de lezers. “De audioboeken die de uitgevers verkopen, werken met zware audiobestanden”, aldus Saskia Boets van de Luisterpuntbibliotheek.
“Als je met Daisy-software werkt, dan past er zo’n 22 uur op een schijfje.” Daarnaast hebben de bestanden het bijkomend voordeel dat ze trager kunnen voorgelezen worden indien nodig. “Wat het systeem ideaal maakt voor leestraining van kinderen.” Ook bladeren en navigeren in het boek is mogelijk.
Het voornaamste nadeel van het systeem is wel dat het meestal wel een tijdje duurt vooraleer een boek ingelezen is. “Zo worden we de laatste tijd werkelijk overspoeld door aanvragen voor “Vijftig tinten grijs”, maar is het inlezen nog volop bezig. Tegen dat wij dat boek in onze catalogus hebben, is de hype meestal voorbij.”
Audioboeken in opmars
Boets merkt wel dat er steeds meer vraag is naar audioboeken. Bij de Luisterpuntbibliotheek krijgen ze steeds meer aanvragen, ook van mensen zonder leesbeperking. Alleen mag die niet zomaar aan iedereen een uitlenen. Een Daisy-luisterboek lenen is, net zoals een gewoon boek in een gewone bibliotheek, gratis. “Sinds vorig jaar hebben we met de uitgevers een akkoord om onze catalogus niet alleen voor blinden en slechtzienden maar ook voor mensen met dyslexie beschikbaar te maken.”
Lezers die niet tot de specifieke doelgroepen van de Luisterpuntbibliotheek behoren, moeten dus elders op zoek naar hun luisterboek. Gelukkig zijn daar intussen tal van websites en zelfs smartphone-applicaties voor beschikbaar. Een nadeel daarvan is dat heel veel van die online audioboeken alleen in het Engels beschikbaar zijn. Toch zijn er ook meer en meer Nederlandstalige varianten. Op de Boekenbeurs worden in het "E-paviljoen" alvast een hele hoop nieuwe snufjes voorgesteld, waaronder uiteraard ook een applicatie voor luisterboeken.
Pieterjan Huyghebaert
