EU eist bescherming rechtsstaat door Polen
Vorige week keurde het Poolse parlement een omstreden wet goed waarbij de werking van het Grondwettelijk Hof gewijzigd werd. Dat gebeurde onder druk van de nationalistisch-conservatieve regeringspartij PiS. Die probeert sinds haar aantreden vorig jaar de macht van het Grondwettelijk Hof in te perken.
De EU-Commissie is daar erg bezorgd over. Nu is die wet wel wat afgezwakt, maar vicevoorzitter Frans Timmermans van de Commissie heeft Polen nu toch een lijst met aanbevelingen gestuurd om de wet bij te sturen, zoniet dreigt de rechtsstaat in Polen aangetast te worden.
Polen heeft nu drie maanden de tijd om de wetgeving aan te passen in de lijn van de aanbevelingen van de Commissie. Als dat niet of onvoldoende gebeurt, kan de Commissie beroep doen op artikel 7 van het Verdrag over de Europese Unie.
Dat artikel omvat twee delen: zo kan de EU Polen een "waarschuwing" geven ingeval het land "ernstig in gebreke blijft". Bij een "ernstige en permanente inbreuk" kan Polen bepaalde rechten verliezen, zoals beroep doen op Europees geld en zelfs het opschorten van het stemrecht in de Raad van Ministers.
Wat zijn de eisen van de EU?
- de erkenning van het oordeel van het Grondwettelijk Hof dat de drie rechters die door de vorige regering werden benoemd, in functie kunnen treden
- de regering moet de oordelen van het Hof aanvaarden en die zijn niet afhankelijk zijn van beslissingen van de uitvoerende en wetgevende machten
- dat elke hervorming van de wet op het Grondwettelijk Hof rekening houdt met de aanbevelingen van het Hof
- het Grondwettelijk Hof moet zich eerst uitspreken over de nieuwe wet op het hof van 22 juli voor die in werking kan treden
Article 7, een tik op de vingers
Article 7 TEU aims at ensuring that all EU countries respect the common values of the EU, including the rule of law. The preventive mechanism of Article 7(1) TEU can be activated only in case of a āclear risk of a serious breachā and the sanctioning mechanism of Article 7(2) TEU only in case of a āserious and persistent breach by a Member Stateā of the values set out in Article 2.
The preventive mechanism allows the Council to give the EU country concerned a warning before a āserious breachā has actually materialised.
The sanctioning mechanism allows the Council to suspend certain rights deriving from the application of the treaties to the EU country in question, including the voting rights of that country in the Council. In that case the āserious breachā must have persisted for some time.Ā