Leger Saudi-Arabië: "Aanval op olie-installaties is uitgevoerd met Iraanse wapens en kwam niet vanuit Jemen"

Het was een erg zware slag voor Saudi-Arabië vrijdagnacht toen de grootste olieopslagplaats van het land in Abqaiq en het grootste olieveld in Khurais in het oosten van het land in brand werden geschoten. Sindsdien is de olieproductie van Saudi-Arabië gehalveerd.

Uit voorlopig onderzoek zou nu blijken dat de aanval is uitgevoerd met Iraanse wapens. Dat zegt kolonel Turki al-Malki, de woordvoerder van het Saudische leger dat in Jemen vecht tegen de sjiitische Houthi-militie. Die laatste heeft de aanvallen van vrijdagnacht opgeëist, maar volgens Saudi-Arabië kwam die aanval niet uit het zuidelijke buurland Jemen. Ook andere bronnen melden dat de raketten of drones uit het noorden kwamen en dan komen eerder Iran of sjiitische milities in Irak in het vizier.

De Amerikaanse president Donald Trump, een sterke bondgenoot van de Saudi's, dreigt met vergelding, maar wacht op een reactie vanuit Saudi-Arabië. Dat er een reactie zal komen, is vrij zeker. De VS en de Saudi's kunnen dit soort van mokerslag niet onbeantwoord laten, maar het is niet duidelijk wie nu precies geviseerd wordt. Iran ontkent dat het verantwoordelijk is voor de aanval.

Trump kondigde gisterenavond aan dat hij de Amerikaanse oliereserves wil vrijgeven indien nodig, maar dat gebaar kon de financiële markten niet bepaald sussen. 

Toen de termijnmarkten in Azië opengingen, schoot de olieprijs omhoog. De Europese Brent-olie ging maar liefst 19 procent of 11 dollar hoger, tot 71,95 dollar per vat. Volgens het persagentschap Bloomberg gaat het om de sterkste prijsstijging ooit, sinds het begin van de termijnhandel in 1988. De stijging is in de loop van de dag wel gemilderd tot ongeveer 10 procent, maar dat is nog altijd fors. 

Ook Amerika-correspondent Björn Soenens zag de olieprijs fors stijgen, maar nuanceert: "Tegelijk is die prijs nog altijd laag, want de oliemaatschappijen zijn niet rouwig om een hogere prijs. Die stijgende prijzen sturen wel schokken en de wereldeconomie is al een beetje wankel op dit moment door voorspellingen van een mogelijke achteruitgang."

Daarop kondigde Amerikaans president Donald Trump meteen maatregelen aan. "Als het nodig is, geeft hij toestemming om de strategische oliereserves van de VS aan te spreken. Die reserves zijn aangelegd ten tijden van de grote oliecrisis in 1973. Er liggen ongeveer 700 miljoen Amerikaanse vaten (één vat olie is ongeveer 159 liter) opgeslagen in depots in Texas en Louisiana aan de Golf van Mexico", legt Soenens uit. 

De drone-aanval in de nacht van vrijdag op zaterdag viseerde twee installaties van staatoliereus Aramco in de oostelijke provincie Bugya. Het ging om de installaties van Abqaiq en Khurais. Op het olieveld van Abqaiq, in het noordoosten van het land, staat de grootste olieraffinaderij ter wereld. Het veld in Khurais, tussen de hoofdstad Riyad en de Perzische Golf, is een van de belangrijkste olievelden van het land. Saudi-Arabië moest door de aanval zijn productie halveren, maar Aramco zou wel proberen om tegen vandaag opnieuw een derde van zijn output te herstellen.

Het was de grootste aanval op de olie-infrastructuur van Saudi-Arabië sinds de start van het huidige conflict in Jemen. De aanval werd opgeëist door de Houthi-rebellen uit Jemen. De Amerikaanse president Trump schrijft op Twitter dat de VS weet wie er verantwoordelijk is en zegt dat hij klaar zit om in actie te komen. Daarmee suggereert hij dat een militair antwoord op de aanval mogelijk is. Hij zegt dat hij wacht totdat Saudi-Arabië een schuldige heeft aangewezen en wil dan overleggen.

"De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo was nogal snel om met een beschuldigende vinger te wijzen naar Iran, maar daar zijn geen bewijzen van. De Houthi-rebellen hebben de aanval opgeëist. Dat kan niét, zeggen de Amerikanen, want de aanval kwam vanuit het noorden, Iran dus", aldus Soenens die opmerkt dat Trump op Twitter Iran niet bij naam noemt.

"Hij is voorzichtig. Trump heeft al eens een aanval gelanceerd, na ook een drone-aanval op een schip. Toen heeft hij het afgeblazen. Deze week heeft Trump ook zijn veiligheidsadviseur - een Iran-havik - ontslagen. Hij verlangt niet naar oorlog, maar de spanning stijgt natuurlijk. Als blijkt dat het Iran was, kan Trump bijna niet anders dan terugslaan. We zitten ergens in een moeilijke situatie waarbij misschien nooit duidelijk zal worden wie die aanslag heeft gepleegd. Iran ontkent in alle toonaarden."

Herbekijk hier het verslag uit "Het Journaal":