Lernout & Hauspie: de steile opgang en plotse neergang
Het prille begin in 1987
Jo Lernout en Pol Hauspie richten in december 1987 met enkele vrienden het spraaktechnologiebedrijf nv Lernout op, later Lernout & Hauspie Speech Products (L&H).
Het Ieperse bedrijf focust zich vooral op spraakherkenning en spraaksynthese via hoogtechnologische toepassingen. Mensen die communiceren met computers, het slaat aan. Het heeft iets van toveren.
Een beroemd filmpje is dat van Jo Lernout die in zijn huiskamer allerlei dingen in gang zet door te spreken tegen een computer: zo beveelt hij de computer om het licht aan te doen, iets wat na enkele seconden suspens ook gebeurt (zie video). Ook met tekstverwerking blijkt er plots veel mogelijk.
Het gaat vooruit: L&H gaat naar de beurs
Het bedrijf is bezig met technologieën die hun tijd ver vooruit zijn, en dat baart opzien. Een tekstje inspreken en het meteen op het scherm van je pc zien verschijnen (in de juiste lay-out dan nog), het spreekt tot de verbeelding.
L&H kan zich verder ontwikkelen en vindt stilaan ook het nodige kapitaal om groot te worden. Ook de interesse uit de politieke wereld groeit. In december 1995 bereikt het bedrijf een nieuwe mijlpaal met een beursintroductie. Later zou ook de Amerikaanse beurs volgen.
Het wonderjaar 1996
In 1996 slepen Jo Lernout en Pol Hauspie de titel van Manager van het Jaar van Trends in de wacht. Na een financieel wat moeilijkere periode gaat het plots heel snel vooruit.
Ook de interesse van de gemiddelde Vlaamse belegger - de beleggingsclub, maar evengoed de goede huisvader - is gewekt, maar niet enkel die van de Vlaamse belegger: ook koning Albert komt naar Ieper.
Bill Gates komt (en krijgt een taart in het gezicht)
Ook Microsoft-topman Bill Gates vindt zijn weg naar België, in 1998. L&H was een jaar eerder een alliantie met softwaregigant Microsoft aangegaan, een echte stunt.
De alliantie is veelbelovend: ze vergroot de geloofwaardigheid van L&H, ze brengt vers kapitaal binnen en ze kan L&H toegang geven tot een veel grotere markt. De beleggers nemen er met open mond akte van. Gates looft Lernout en Hauspie voor hun "fantastische concept" dat computers doet luisteren en spreken. "We zijn blij dat we hier deel van kunnen uitmaken", voegt Gates er nederig aan toe.
Lernout en Hauspie profiteren van het momentum om hun imperium voort uit te breiden, en concurrenten over te nemen. De bomen groeien tot in de hemel. Beleggers hopen hetzelfde voor hun aandelen en kopen massaal. De koers van het "wonderaandeel" blijft maar stijgen.
The sky is the limit
Lernout en Hauspie zijn marketinggewijs goed bezig. Ze stichten Flanders Language Valley in Ieper, dat in 1999 zijn deuren opent.
De naam Flanders Language Valley doet niet toevallig denken aan Silicon Valley, een gebied met grote technologiebedrijven in de Amerikaanse staat Californië. Het past perfect in het beeld van the sky is the limit.
L&H tonen aan dat ook Vlaanderen het voortouw kan nemen en dat scoort. Jo Lernout en Paul Hauspie willen in hun zog een soort tweede Silicon Valley creëren in Vlaanderen. Het park is eind 1999 maar liefst 25 hectare groot, telt 15 bedrijven en bijna 500 werknemers.
Een jonge prins Filip komt het park openen zoals dat hoort: niet door een lintje door te knippen, maar door die opdracht te geven aan een spraakrobot.
Het begin van het einde
Toch is er ook in die succesperiode al kritiek te horen, vooral uit Amerika. Alleen raakt die ondergesneeuwd door het gigantische succes. Lernout en Hauspie ontkennen en aanvankelijk lijkt er niks aan de hand.
Toch blijft de kritiek komen. In 1999 weerklinken o.a. vraagtekens over bijzonder goede cijfers in Azië. The Wall Street Journal bijt zich vast in het dossier en laat niet meer los. De eerste twijfels komen.
"Aanvallen" vanuit de VS
Vanuit Amerikaanse hoek blijft tegenwind komen. Het bedrijf zou zijn winstmarges en cijfers veel mooier voorstellen dan ze zijn en zo beleggers misleiden. Jo Lernout en Pol Hauspie doen de aantijgingen af als aanvallen met als doel hun bedrijf onderuit te halen, en het zo goedkoop te kunnen overnemen.
In de lente van 2000 slaagt L&H er zelfs nog in om het bedrijf Dictaphone over te nemen voor bijna een miljard dollar, maar het is een van de laatste grote bewegingen voor de val.
Het einde
De Amerikaanse beurswaakhond begint een onderzoek om de boekhouding van L&H te bekijken. Beleggers beginnen massaal hun aandelen te dumpen. Het wordt warm onder de voeten van L&H, wanneer een rapport verschijnt over opgeblazen winsten in Korea en boekhoudkundige trucjes om de zaken mooier voor te stellen.
L&H beloven een auditrapport, maar dat laat lang op zich wachten. De beurswaarde van het eens zo geroemde bedrijf, verschrompelt. Het aandeel wordt opgeschort op de Amerikaanse technologiebeurs Nasdaq.
Het gaat snel bergaf. In november 2001 wordt het bedrijf, ooit de Vlaamse trots, failliet verklaard. Maar de technologie leeft voort, en zal nog dienen voor latere toepassingen.
In 1998 maakte het magazine De Wereld is Klein een lange reportage over het - toen nog - succesverhaal van Lernout & Hauspie.