Senaatsvoorzitter Stephanie D'Hose (Open VLD) wil Senaat afschaffen

Ons land heeft al sinds zijn ontstaan een Kamer en een Senaat in het federaal parlement, maar sinds het Vlinderakkoord in 2011 werd de rol van de Senaat serieus ingeperkt. Vandaag heeft de instelling nog een beperkt aantal bevoegdheden, bijvoorbeeld over grondwetswijzigingen, wetten rond de staatsstructuur en belangenconflicten tussen de deelstaten.

Al jaren rijst af en toe de vraag of de instelling niet beter volledig afgeschaft wordt. Daar is de huidige senaatsvoorzitter nu alvast van overtuigd. "Ik ben nu anderhalf jaar voorzitter", zegt Stephanie D'Hose van Open VLD. "Ik ben altijd behoedzaam in mijn communicatie. Ik heb niet op voorhand gezegd dat de Senaat afgeschaft moet worden. Ik heb eerst gekeken wat de Senaat vandaag nog betekent. En na anderhalf jaar moet ik zelf ook vaststellen dat dit te weinig is om nog een aparte politieke instelling te blijven verantwoorden", aldus D'Hose in "De Ochtend" op Radio 1. 

Voor de Senaat werken op dit moment 170 mensen en 60 senatoren. De instelling kost ons land nog zo'n 40 miljoen euro per jaar.  Maar het is niet zo dat dat budget integraal terug in de schatkist komt als de instelling wordt afgeschaft. Zo zullen de kosten voor het onderhoud van het gebouw blijven. D'Hose wil ook nadenken om het gebouw voor andere doeleinden te gebruiken. "Er zijn bijvoorbeeld een aantal partijen die pleiten voor een burgerparlement. Waarom zouden we dit niet in de Senaat kunnen organiseren? We zitten daar met een prachtig gebouw. Ik wil daar de komende maanden, samen met de collega-senatoren, over nadenken en desnoods nu al een werkgroep en experimenten voor beginnen installeren", zegt ze.

Ook het personeel dat verbonden is in de Senaat, zal niet zomaar op straat staan, zegt D'Hose. "Ik wil niet dat het personeel het slachtoffer is van politieke ideeën. De Kamer is zeker vragende partij om het personeel over te nemen. Het zou dan personeel worden van het Paleis Der Natie. Ik werk nu al samen met de Kamervoorzitter om de personeelsdiensten zoveel mogelijk te integreren", zegt de senaatsvoorzitter.

Welke kost zou er dan wél nog wegvallen? Vandaag zijn er 60 senatoren, maar slechts 10 van hen - de zogenoemde gecoöpteerde senatoren - krijgen effectief een vergoeding van de Senaat. De anderen zijn lid van andere parlementen, en krijgen er niks extra bij. Daarnaast is er ook nog politiek personeel. "Dat wordt ook betoelaagd door de diensten van de Senaat. En het is ook een betoelaging van de politieke partijen. Het is dan vrij aan de partijen om dat te besteden aan personeel en dergelijke meer. Dat is natuurlijk opnieuw een besparing op het politieke apparaat. Ik vind dat elke politieke partij daar achter moet staan", aldus senaatsvoorzitter D'Hose.

Volgens D'Hose is het politiek draagvlak groot om de afschaffing door te voeren. Haar partij voerde al verschillende gesprekken met andere partijvoorzitters, zegt ze.

N-VA-fractieleider in de Senaat Karl Vanlouwe laat in een persbericht weten dat hij de oproep steunt. Tegelijk roept hij de senaatsvoorzitter op om in actie te schieten. "Ik hoor voorzitter D’Hose graag pleiten voor de afschaffing van de Senaat. Maar ik stel enkel vast dat haar partij geen concrete stappen onderneemt om die afschaffing te realiseren. Ik kan alleen maar hopen dat het Open VLD deze keer menens is, en dat het meer zijn dan holle woorden”, aldus Vanlouwe.

Dezelfde boodschap valt ook te horen bij Vlaams Belang. "Na de woorden moeten er ook daden volgen, want de Senaat is een nutteloze praatbarak en kost de belastingbetaler handenvol geld", stelt fractievoorzitter in de Senaat Guy D'haeseleer. 

"Een open en grondig debat over de toekomst van de Senaat moet niet in de pers gevoerd worden", benadrukt Bert Anciaux van Vooruit, die wel vragende partij is voor een stevig debat in het parlement. "Doen alsof met de afschaffing van de Senaat 40 miljoen bespaard kan worden, is totaal onjuist. Met populisme gaan we de democratie niet versterken." 

CD&V-fractieleider in de Senaat Karin Brouwers benadrukt dat het meest recente standpunt van haar partij is dat de Senaat vervangen wordt door een Grondwettelijke Kamer, die is samengesteld uit parlementsleden van de Kamer en van de deelstaten. "Het is voor ons belangrijk dat ook vertegenwoordigers van de regionale parlementen grondwettelijke bevoegdheid behouden", aldus Brouwers.

Groen is ook voorstander van een afschaffing van de Senaat. De partij beklemtoont wel dat er nood is aan een goed overleg tussen verschillende gemeenschaps- en gewestparlementen. 

Ook de PVDA steunt het voorstel, maar wil het gekoppeld zien aan de invoering van een federale kieskring, waardoor er "minder politici zijn" en "meer eenheid".