Schoonvader slachtoffer aanslag 22 maart boos over aanpak België: "Rechtszaak over schadevergoeding staat gepland... eind 2027"

James P. Cain, Jim voor de vrienden, heeft al wat watertjes doorzwommen in zijn leven. De rijzige Amerikaan is een advocaat en zakenman, maar stond begin jaren 2000 ook aan het hoofd van de ijshockeybond van zijn thuisstaat Noord-Carolina en was nadien zelfs een paar jaar Amerikaans ambassadeur in Denemarken voor de Bush-administratie. 

Cain is dezer dagen in Brussel, maar niet voor politiek of diplomatie, wel voor de start van het proces over de aanslagen van 22 maart. Hij is namelijk ook de schoonvader van de Nederlander Alexander Pinczowski (29), die samen met zijn zus Sascha omkwam bij de bomaanslagen van 22 maart op de luchthaven van Zaventem. Beiden stonden te wachten bij de incheckbalie van Delta Airlines toen daar de eerste bom ontplofte. Alexander was getrouwd met Cains dochter Cameron.

"Alex was die ochtend vertrokken bij zijn ouders om terug te keren naar huis, naar New York", getuigt hij aan VRT NWS. "Zijn zus ging normaal gezien niet mee. Maar ze hield van New York, was daar ook naar school geweest, en ze smeekte haar moeder of ze kon meegaan, zodat ze haar vrienden kon terugzien."

"Wij wonen in Noord-Carolina. Ik moest die ochtend een vlucht hebben naar New York. Ik kreeg op een bepaald moment een telefoontje van mijn vrouw, dat ik negeerde omdat ik aan het praten was met iemand. Maar dan kreeg ik een sms met de boodschap: 'Alex en Sascha waren in de luchthaven'. Ik wist niet waarover zij het had, tot ik opkeek naar een tv-toestel in de luchthaven, waar ik een nieuwsverslag van CNN zag: 'Attack in Brussels'. Daarop heb ik mijn dochter opgebeld. Zij zei: 'Papa, Alex en Sascha waren op dat moment aan het wachten aan de balie van Delta Airlines...'"

Cain probeert vanaf dan via zijn contacten in België meer te weten te komen. Via via krijgt hij te horen dat CNN op de luchthaven van Zaventem een Belg heeft kunnen interviewen die Cain toevallig kent van in Noord-Carolina. "Ik heb hem opgebeld en probeerde hem uit te leggen dat ik mijn schoonzoon wilde vinden. Wanneer ik hem vertelde dat die wellicht in de rij aan de balie van Delta Airlines stond, zei hij: 'Jim, het wordt een slechte dag voor jou en je familie.'"

De volgende ochtend arriveert Cain met zijn vrouw en dochter in België. "Op dat moment wist iedereen dat er veel doden waren gevallen, maar we hadden nog altijd niks gehoord over Alex en Sascha. We zijn daarom naar het militaire hospitaal van Neder-over-Heembeek getrokken, waar de meeste slachtoffers van de aanslagen verzorgd werden." 

"Een hele dag hebben we naar hen gezocht: mijn vrouw, Alex' en Sascha's moeder Marianne en Cameron hadden foto's afgedrukt en gingen van deur tot deur om te vragen of ze hen gezien hebben. Om 23 uur 's avonds werden we eindelijk geïnformeerd. Op dat moment waren er nog zowat 100 bezorgde familieleden aan het wachten."

"Ze hebben ons niet verteld wat er gebeurd is, zelfs niet of ze overleden waren. De autoriteiten kwamen met een lijst op de proppen, met de boodschap: 'Dit is de lijst van iedereen die in dit ziekenhuis wordt behandeld en nog in leven is. Als uw geliefden niet op deze lijst staan, kan u ervan uitgaan dat ze overleden zijn.' De lijst werd achter een gordijn gehangen. Om de beurt mocht 1 familielid naar de lijst gaan kijken."

Cain ziet zijn vrouw met een vertwijfelde blik van achter het gordijn komen. Een korte knik van het hoofd: ze staan niet op de lijst. "Die scène op dat moment... Er zijn dan ook tientallen Afrikaanse families aanwezig: wanneer die horen dat hun geliefden niet op de lijst staan, ontstaat er een haast tribale sfeer van smart en rouw. Hartverscheurend. Mijn dochter is flauwgevallen en moet weggebracht worden."

De volgende dag kan Cameron, samen met haar schoonmoeder, de lichamen van Alex en Sascha gaan identificeren. "Toch een soort van zegen: beiden waren op slag dood door de eerste ontploffing. De koffer met de bom stond vlak achter Alex. Ze stierven door een zwaar hoofdtrauma, maar hun lichamen waren volledig intact. Ze waren identificeerbaar." 

"Pas maanden later hebben we vernomen dat de autoriteiten de identiteit van Alex en Sascha eigenlijk al binnen enkele uren kenden, want ze hadden hun paspoorten bij. Om een of andere onverklaarbare reden wilden ze dat niet direct laten weten aan de families, die op zoek waren naar hun geliefden. Dat heeft het zoveel pijnlijker gemaakt."

Zeseneenhalf jaar na de dood van haar man Alex wacht Cameron nog altijd op een of andere vorm van compensatie van de verzekering. "In België heeft de regering alle verantwoordelijkheid overgedragen aan de verzekeringsmaatschappijen van de luchthaven en de metro", zucht Jim Cain. "Die hebben alle macht over hoe goed of slecht ze de slachtoffers kunnen behandelen."

"In februari vorig jaar hebben we de rechtszaak gehad over onze verzekeringsclaim. De rechter velde een, volgens mij, beledigend vonnis: de verzekering moest zo'n 30.000 dollar betalen voor de dood van de echtgenoot van mijn dochter. Wij zijn uiteraard in beroep gegaan. De verzekeraar heeft dan weten een schikking te willen treffen, maar dat zeggen ze nu al een jaar. Ze treuzelen, reageren niet op onze advocaat, weigeren met hem te spreken, ..." 

"Ironisch - of wreed - genoeg hebben ze gisteren, op de eerste dag van het assisenproces, laten weten dat ze toch geen schikking willen. De rechter heeft de datum voor de zitting daarover ingesteld op... begin december 2027. Denk daar maar eens over na."

"Het gaat niet over hoe lang het duurt voor je dat geld krijgt. Het gaat niet over het geld. Het gaat over closure, het kunnen afsluiten van dat hoofdstuk. Elke keer een advocaat, een rechter of verzekeraar een vragenlijst stuurt, een nieuwe arts vraagt om mijn dochter te onderzoeken of er een nieuwe vraag is naar bewijs, moet mijn dochter die hele tragedie herbeleven. Dit alles zo lang - in het geval van mijn dochter zal het 12 jaar zijn - laten aanslepen, is gewoon wreed en onrechtvaardig. Ik heb daar het geduld niet meer voor."

"Gisteren moesten we dan Mohamed Abrini, een van de mannen die dat plan beraamde om Alex en Sascha en zovelen anderen te doden, horen klagen over de omstandigheden waarin hij hier wordt vastgehouden. Dan denk ik: hou ook eens rekening met de slachtoffers." 

Dit assisenproces helpt nochtans voor de slachtoffers, geeft Cain toe. "Maar tot ze hun eigen rechten erkend zien, is het onmogelijk om dit af te sluiten. 22 maart was jullie 11 september, al was de schaal nog helemaal anders: 3.000 mensen stierven bij de aanslagen op 11 september 2001. Maar binnen 11 dagen heeft het Amerikaanse Congres een wet goedgekeurd die stelde dat alle slachtoffers gelijk, snel en genereus zouden worden geholpen. Binnen de 3 jaar was dat ook gebeurd. Er was een Belgisch slachtoffer van wie de familie 1,8 miljoen dollar schadevergoeding heeft gekregen. Ook hier moet erkenning voor de slachtoffers snel en zeker zijn. Maar het contrast is hier zo groot. Ik vind dat schandelijk."

Cain volgt nu enkele dagen het proces mee in Brussel, "om Cameron te steunen". "Ik hoop dat ze uiteindelijk zelf komt, om zelf te getuigen. Het was voor haar een vreselijk anderhalf jaar, zoals dat voor iedereen zou zijn die haar man verliest. Maar ik ben zo trots op haar: het is alsof er na anderhalf jaar een lichtknopje werd aangeknipt. Ze besliste om verder te gaan met haar leven. Na even bij ons te hebben gewoond, is ze alleen gaan wonen, heeft ze een job gevonden en heeft ze een jongen ontmoet in Nederland. Tweeëneenhalf jaar geleden zijn ze getrouwd, in de bergen in Noord-Carolina. Elf maanden geleden hebben ze een dochtertje gekregen."

"Het gaat goed met haar. Maar dit proces zorgt dat alles weer naar boven komt. Ik wil graag dat ze getuigt, maar ik wil niet dat ze nog eens 5 jaar vragenlijsten, ondervragingen en doktersonderzoeken moet doorstaan. Als vader stoort dat me echt."