Artsen in open brief: "Veiligheidsraad moet huiswerk opnieuw maken, zonder bijsturing naar herhaling van eerste golf"
Huisartsen, spoedartsen en artsen intensieve geneeskunde roepen de regering op om snel de maatregelen tegen het coronavirus bij te sturen. Roel Van Giel van de huisartsenvereniging Domus Medica, Jan Stroobants, voorzitter van de spoedartsen, en Geert Meyfroidt, voorzitter van de vereniging van intensieve geneeskunde schreven een open brief. De Veiligheidsraad moet sneller bijeenkomen en haar huiswerk opnieuw maken. "Als dat niet gebeurt, stevenen we af op een vermijdbare herhaling van de eerste golf uit het voorjaar."
Er blijft kritiek komen op de Nationale Veiligheidsraad van woensdag. Voorzitter van de intensivisten Geert Meyfroidt, voorzitter van de spoedartsen Jan Stroobants, en voorzitter van de huisartsen Roel Van Giel drukken hun verbazing en ongeloof uit in een open brief. Want het aantal besmettingen stijgt snel in alle leeftijdscategorieën en de druk op de huisartsen en de ziekenhuizen neemt toe.
"De Nationale Veiligheidsraad had een unieke kans om de omslag te maken naar een nieuw systeem voor de toekomst. Want ja, de rationale van een aantal maatregelen was verdwenen en ja, we hebben nood aan een helder, duidelijk en eenvoudig systeem voor de volgende maanden", schrijven ze.
"Maar wij waren verbijsterd", zegt spoedarts Jan Stroobants in "De ochtend". "Wij zaten allemaal te wachten op een antwoord op de problemen die zich stellen en die er nog zitten aan te komen. We wilden een veilig en adequaat antwoord, op een manier die voor iedereen begrijpelijk was. Maar de zowel de focus als de timing van de boodschappen woensdag is compleet fout."
"Hoe onze kwetsbaren beschermen, dat moest de focus zijn"
Het aantal besmettingen is uit de hand aan het lopen, "dat staat als een paal boven water", zegt Stroobants. "We weten dat het effect op de opnames in de ziekenhuizen en op de diensten intensieve zorg pas twee weken later volgt. De vraag is nu: hoe gaan wij onze oudere en kwetsbare bevolking daartegen beschermen? Dat is onze grootste bezorgdheid en dat had de focus moeten zijn."
"We hadden ook gehoopt dat dit de focus geweest zou zijn, en niet de vermindering van maatregelen, of tenminste, de indruk van de vermindering van maatregelen. Meer mogelijkheden voor feestjes, recepties, partijtjes... Wij weten dat de vraag groot is om dat weer te kunnen doen, maar dat is op dit moment echt niet aan de orde."
De drie artsen vinden het goed dat men wil rationaliseren in maatregelen (bijvoorbeeld geen mondmaskers in openlucht) en wil snoeien in de wildgroei van lokale richtlijnen. "Maar dat men dan tegelijk de perceptie heeft gecreëerd dat alle maatregelen versoepeld kunnen worden (meer contacten, meer feesten, kortere quarantaine) is catastrofaal", schrijven ze. "Dit, gecombineerd met het ontbreken van enig kader voor de volgende maanden (zoals het voorgesteld scoresysteem naar Iers model), is een dodelijke mix."
Meer mogelijkheden voor feestjes, recepties, partijtjes... Wij weten dat de vraag groot is om dat weer te kunnen doen, maar dat is op dit moment echt niet aan de orde."
"Het huiswerk moet dringend opnieuw gebeuren"
De artsen hopen dat de Nationale Veiligheidsraad geen 14 dagen wacht om deze adviezen bij te sturen. "De huidige stand van de epidemie laat op dit moment maar één keuze over: drastisch ingrijpen in de gebieden waar het helemaal misloopt, verminderen van het aantal contacten en aanscherpen van de maatregelen", staat in de open brief. "Zoniet stevenen we af op een vermijdbare slechte sequel van de eerste golf en dat is meer dan schuldig verzuim."
Een lockdown zou het mogelijke gevolg kunnen zijn in bepaalde regio's als er niets gebeurt.
"Nieuwe maatregelen nemen vanaf het moment dat het in de ziekenhuizen uit de hand loopt, dat is te laat", zegt Stroobants. "Het huiswerk moet dringend opnieuw gebeuren, met een focus op de bescherming van kwetsbaren, hoe we vermijden dat we in de problemen komen in de ziekenhuizen."
Een lockdown zou het mogelijke gevolg kunnen zijn in bepaalde regio's als er niets gebeurt, zegt Stroobants. "Daarom ook moet die barometer er zijn, zodat je weet wat er wanneer moet gebeuren. Je moet geen gans land straffen omdat er ergens iets misliep. Je moet maatregelen nemen per regio, afhankelijk van de situatie."
Lees hier de volledige open brief
Open brief: Als de Veiligheidsraad onveilige adviezen begint te geven…
Op woensdag 23 september heeft de Nationale Veiligheidsraad een aantal nieuwe maatregelen voorgesteld. Iedereen in de samenleving en dus zeker ook de huisartsen, spoedartsen en intensivisten keken hoopvol uit naar deze aankondigingen. De verbazing, ja zelfs het ongeloof na de persconferentie was des te groter.
Vooraleerst hebben wij heel veel begrip en respect voor elke burger die al maanden het beste van zichzelf geeft om zich zo goed mogelijk aan te passen aan de nieuwe realiteit. Veel van de genomen maatregelen zijn niet leuk en tegennatuurlijk. We beseffen ook dat ze een enorme impact hebben op de economie. Dit volhouden is geen evidentie. Maar we doen het om onszelf maar ook de meest kwetsbaren in de maatschappij te beschermen. We willen daarom ook iedereen oproepen om te blijven volhouden want enkel samen kunnen we deze pandemie de baas.
Maar hoe graag we het ook anders hadden gezien, er is ook de realiteit van het ‘virus’.
De realiteit is dat de curve van het aantal besmettingen steil omhooggaat, dat het virus zich snel aan het verspreiden is en dat het nu niet meer alleen de jongeren zijn maar ook de andere leeftijdscategorieën die besmet raken.
De realiteit is dat de druk op de huisartsgeneeskunde vandaag al gigantisch is, dat het aantal ziekenhuisopnames aan het toenemen is en dat ook het aantal opnames op intensieve zorg eenheden toeneemt.
De realiteit is ook dat er geen enkele reden is om aan te nemen dat de patiënten vandaag minder ziek zouden worden van het coronavirus dan tijdens de eerste golf.
De realiteit is dat we ondertussen geleerd hebben dat de timing van maatregelen op zijn minst even belangrijk is als het type van maatregelen.
De Nationale Veiligheidsraad had een unieke kans om de omslag te maken naar een nieuw systeem voor de toekomst. Want ja, de rationale van een aantal maatregelen was verdwenen en ja, we hebben nood aan een helder, duidelijk en eenvoudig systeem voor de volgende maanden.
Dat men dus wil rationaliseren in maatregelen (bv. geen mondmaskers in open lucht) en wil snoeien in de wildgroei van lokale richtlijnen is een goede zaak maar dat men dan tegelijk de perceptie heeft gecreëerd dat alle maatregelen versoepeld kunnen worden (meer contacten, meer feesten, kortere quarantaine) is catastrofaal. Dit, gecombineerd met het ontbreken van enig kader voor de volgende maanden (zoals het voorgesteld scoresysteem naar Iers model), is een dodelijke mix.
Als artsen, verpleegkundigen en alle zorgverleners die dagelijks op het terrein functioneren weten we wat het resultaat zal zijn. De curve zal de volgende weken exponentieel blijven toenemen, het aantal ziekenhuisopnames zal toenemen, de druk op de intensieve zorg eenheden zal sterk verhogen, met alle gevolgen van dien.
De reguliere zorg zal terug een stuk uitgesteld moeten worden (je kan immers maar 1 patiënt tegelijk op je consultatie zien of in een ziekenhuisbed leggen) maar vooral: men zal binnen enkele weken veel hardere maatregelen moeten nemen die niet nodig waren geweest als men de moed had gehad om nu de juiste beslissingen te nemen.
De medische, sociale maar ook economische impact zal gigantisch zijn.
Zijn wij doemdenkers, zijn wij bangmakers? Neen, wij zijn de mensen op het veld. Wij zijn de artsen, verpleegkundigen en zorgverleners die weer letterlijk dag in dag uit alles uit de kast zullen mogen halen om al die vermijdbare zorg op te vangen.
Wij zijn de zorgverleners, verpleegkundigen en zorgverleners voor wie de burgers terug om 20.00 uur zullen gaan applaudisseren.
Wij zijn diegenen die het puin zullen gaan mogen ruimen op medisch vlak.
Wij hopen dat de Nationale Veiligheidsraad dus geen 14 dagen wacht om deze adviezen bij te sturen. De huidige stand van de epidemie laat op dit moment maar één keuze over: drastisch ingrijpen in de gebieden waar het helemaal misloopt (bv. Brussel), verminderen van het aantal contacten en aanscherpen van de maatregelen. Alleen zo kunnen we de scholen openhouden, een deel van de economie redden en de kwetsbaren in onze maatschappij redden. Zo niet stevenen we af op een vermijdbare slechte sequel van de eerste golf en dat is meer dan schuldig verzuim.
Prof. dr. Geert Meyfroidt
Dienst Intensieve Geneeskunde UZ Leuven
Voorzitter Belgische Vereniging Intensieve Geneeskunde
Dr. Jan Stroobants
Voorzitter Belgische spoedartsen (BeCEP – Belgian College of Emergency Physicians)
Dr. Roel Van Giel
Voorzitter Domus Medica