Iraanse topspion en Belgisch-Iraans koppel krijgen tot 20 jaar cel voor verijdelde aanslag in Parijs
In Antwerpen hebben vier Iraanse terreurverdachten celstraffen tot 20 jaar cel gekregen, voor het beramen van een aanslag op een bijeenkomst van de Iraanse oppositie in Parijs. Onder hen een Iraanse diplomaat, een topspion voor het Iraanse regime. De advocaat van de man heeft aangekondigd dat hij in beroep gaat. Een bom in een toilettas, een cruciaal groen schriftje vol bonnetjes en booking.com-gegevens die reizen over heel Europa blootlegden: hoe werd het Iraanse spionnennetwerk blootgelegd?
In een extra beveiligd Vlinderpaleis in Antwerpen sprak de rechter straffen uit tot 20 jaar cel voor de 4 Iraanse terreurverdachten, onder wie een Iraanse diplomaat en topspion. Voor de rechtbank is het duidelijk: de topspion en diplomaat Assadollah Assadi, het Iraans-Belgisch koppel Amir S. en Nasimeh N., en een vierde man hebben wel degelijk een aanslag beraamd op een congres in Parijs van de Iraanse oppositie. Ze zijn volgens de rechter schuldig aan poging tot terroristische moord en deelname aan de activiteiten van een terroristische organisatie.
De bom werd meegebracht in een diplomatieke koffer op een gewone lijnvlucht
Volgens de rechtbank bracht de Iraanse diplomaat de bom in een diplomatieke koffer op een commerciële lijnvlucht naar Europa. In Europa werd de bom overgedragen aan een Belgisch-Iraans koppel dat al jaren in het Antwerpse Wilrijk woonde. "Dit zou een aanval geweest zijn op de democratische rechtsstaat en op de vrijheid van meningsuiting", zei de voorzitter. De bom kon ook heel wat slachtoffers gemaakt hebben. "Toen ontmijningsdienst DOVO de bom onschadelijk wou maken, ontplofte het explosief. Dat beschadigde de robot van DOVO in die mate dat die onbruikbaar was", zei de voorzitter. "Op het congres waren duizenden mensen aanwezig. Dit zou geleid hebben tot vele dodelijke slachtoffers. Niet alleen door het explosief, maar ook door de chaos die nadien zou ontstaan", aldus de rechtbank.
Volgens de rechtbank was er ook een duidelijke link met Iran. "Het explosief werd gemaakt en zeker getest in Iran", zei de voorzitter. En de verdachten werden aangestuurd vanuit het land. "Ze zijn ook verschillende malen gesommeerd om naar Teheran af te reizen", zei de rechtbank. De rechtbank beschouwt hen als een terreurgroep binnen de Iraanse inlichtingendiensten. "Ze hielden zich bezig met informatie verzamelen, doelwitten uit te zoeken en effectief over te gaan tot het organiseren van de aanslag op de conventie", aldus de rechtbank. Bovendien heeft het Iraanse regime zich nooit gedistantieerd van de aanslag, merkte de rechtbank nog op.
Daarnaast vermeldde de rechtbank nog de dreigende taal die sommige verdachten uitspraken tijdens de verhoren. "Tijdens het laatste verhoor van één van de verdachten waarschuwde de man dat gewapende groepen in België iets zouden ondernemen wanneer hij veroordeeld zou worden ", zei de voorzitter. De advocaat van de verdachte vroeg de rechtbank wel om dit te zien als een emotionele uitschuiver, maar daar ging de rechtbank kennelijk niet in mee.
De uitgesproken straffen zijn niet min. De Iraanse diplomaat kreeg de maximumstraf van 20 jaar. Een Iraans-Belgisch koppel kreeg 15 en 18 jaar. Een vierde verdachte 17 jaar. Drie van hen hadden ook de Belgische nationaliteit en zijn die nu kwijt. De vier terreurverdachten kunnen wel nog in beroep gaan tegen de uitspraak. Zeker 2 van hen zullen dat al doen, onder wie de vrouw van het Belgisch-Iraans koppel. "Ik geloof dat mijn cliënte nooit de intentie heeft gehad om iemand te doden. Er is maar één oplossing en dat is in beroep gaan", aldus haar advocaat Johan Platteau. Ook de diplomaat gaat hoogstwaarschijnlijk in beroep.
De rechtbank heeft duidelijk geoordeeld dat de hele operatie niet mogelijk was zonder steun van de Iraanse inlichtingendiensten
De burgerlijke partijen zijn blij met de uitspraak. Advocaat Rik Vanreusel verdedigt enkele VIP-aanwezigen op het congres van toen: "Dit is een historische dag", zegt hij. "De rechtbank is zo moedig geweest om te zeggen: hier stopt de immuniteit van een diplomaat. België heeft dit echt op een goede en grondige manier gedaan. En de rechtbank heeft duidelijk geoordeeld dat de hele operatie niet mogelijk zou geweest zijn zonder steun van de Iraanse inlichtingendiensten en Iraanse staatsmiddelen."
Lees verder onder de foto:
Assadi gaat in beroep
De advocaat van Assadi, Dimitri De Béco, heeft al aangekondigd dat hij waarschijnlijk in beroep gaat. Eerst moet hij het uitvoerig gemotiveerd vonnis nog bestuderen. De Béco heeft twijfels over de betrouwbaarheid van de bewijzen die tegen zijn cliënt zijn aangevoerd.
Assadi blijft volhouden dat hij onschuldig is en dat hij diplomatieke immuniteit geniet. "Er zijn verschillende interpreaties over die immuniteit mogelijk, en wij zijn teleurgesteld dat de rechtbank voor een interpreatie ging die niet de onze was", zegt De Béco.
Hij is wel tevreden dat de rechtbank er geen politiek proces van gemaakt heeft en zich niet heeft uigesproken over het al dan niet schuldig zijn van Iran als staat of van de inlichtingendiensten.
Hoe zit het verhaal nu weer in elkaar?
We schrijven 30 juni 2018. In de Brusselse gemeente Sint-Pieters-Woluwe wordt iets na de middag een donkerblauwe Mercedes CLC aan de kant gezet door de veiligheidsdiensten. In de koffer? Een bom van 500 gram hoogst explosief TATP, verborgen in een toilettas (tijdens de ontmanteling zal de bom ontploffen, waardoor een agent licht gewond raakt). Er wordt ook 22.000 euro cash geld aangetroffen.
De inzittenden zijn Amir S. en Nasimeh N, een koppel met Iraanse roots dat al jaren in Wilrijk woont. Ze zijn op weg naar Villepinte, vlak bij Parijs. Daar houdt de Iraanse oppositie een massabijeenkomst. 15.000 tegenstanders van het Iraanse regime komen daar bij elkaar, onder hen ook hoge gasten - denk maar aan de persoonlijke advocaat van de toenmalige Amerikaanse president Donald Trump, de Colombiaanse voormalige presidentskandidate en FARC-gevangene Ingrid Betancourt of een Algerijnse oud-vicepresident. De gevolgen van een aanslag op zo'n evenement hadden ongezien kunnen zijn.
Bekijk hier een reportage van Terzake over de verijdelde bomaanslag en lees daaronder verder:
Maar hoe zijn de Belgische speurders de verdachten nu op het spoor gekomen? Enkele dagen eerder - op 25 juni - was er een tip binnengelopen bij Staatsveiligheid dat er een aanslag op til was en dat er mogelijk Belgen bij betrokken waren. Staatsveiligheid speelt het bericht op zijn beurt door aan de federale politie. Van wie de tip precies kwam is niet geheel duidelijk, maar aannemelijk is dat de Israëlische of Amerikaanse geheime dienst erachter zit.
Het koppel staat al op de radar van de veiligheidsdiensten en wordt nauwlettend in de gaten gehouden. Diezelfde 25 juni spreken Amir en Nasimeh af op het terras van een Pizza Hut in Luxemburg-Stad, en ook de veiligheidsdiensten zien dat. Een man "Daniël" geeft hen een envelop met - jawel - 22.000 euro en een gsm met een Oostenrijkse sim-kaart. De dagen erna is er een intensief sms-verkeer tussen het koppel en Daniël. Een voorbeeld? "We hebben gespeeld. Snappen het. Als je ons toelaat, vertrekken we." Codetaal voor: we weten hoe de bom werkt.
"Daniël" blijkt in werkelijkheid Assadollah Assadi te heten en is als diplomaat verbonden aan de Iraanse ambassade. Op 1 juli wordt hij opgepakt aan een tankstation in Frankfurt, in Duitsland.
Ook in Frankrijk wordt een arrestatie verricht. De Belg A.M. was aanwezig ín de zaal in Villepinte. Hij deed zich voor als aanhanger van de Iraanse oppositie, maar "gedroeg zich vreemd". In zijn telefoon staat maar één nummer, dat van "Daniël". Volgens de speurders is A.M. een back-up-spion in de zaal.
De auto van Assadi, een gehuurde rode Ford S-MAX, levert de speurders een schat aan informatie op en wordt omschreven als "de grot van Ali Baba". Zo wordt de bom in notities omschreven als "Playstation 4" en wordt er een groen schriftje gevonden, met de boekhouding van Assadi. Vol afschriften en bonnetjes van uitgaven. Daaruit blijkt dat hij de voorbije jaren vele duizenden euro's uitgaf, in verschillende Europese landen. Aan wie? Niet duidelijk, want bij de ontvangers staan alleen schuilnamen. Ook zijn gps kan uitgelezen worden en zo ontdekken de speurders dat hij al geruime tijd bezig is met de voorbereidingen. In 2017 was hij al eens op verkenning geweest in Villepinte, het dorpje waar de bijeenkomst elk jaar plaatsvindt.
De speurders kunnen de gegevens van zijn gsm ook leggen naast gegevens die ze opvroegen bij boekingplatforms. En wat blijkt? Assadi reisde veelvuldig over heel Europa en boekte daarbij slaapplaatsen via booking.com. Opvallend is dat hij vaak kleinere Europese steden aandoet en regelmatig afspraken maakte bij burchten en kastelen. Zo ook met Amir en Nasimeh. Die ontmoet hij onder meer in Wenen, Salzburg, München, Milaan, Venetië en in de Iraanse hoofdstad Teheran.
Want ook naar Iran reist hij veel over en weer, en de maanden voor de aanslag wordt die frequentie opgedreven. Volgens de verklaring van een van de verdachten moest "de bom nog getest worden in Iran". Er wordt ook aangenomen dat Assadi de bom ook effectief in Iran is gaan ophalen. Opvallend is ook dat Nasimeh - die in ons land erkend werd als vluchteling - door de jaren heen nog 13 keer naar Teheran reisde, en dat die reizen niet terug te vinden zijn op haar paspoort.
Wat doet Iran?
Voor de veiligheidsdiensten is het duidelijk: Assadi is een spion, die onder het mom van diplomaat voor de belangrijkste Iraanse geheime dienst werkt. Meer nog: de speurders gaan ervan uit dat Assadi niet alleen het brein is achter de plannen voor de aanslag, maar dat hij een topspion is, die spionnen over heel Europa aanstuurde. Een vernietigende conclusie voor Iran.
De voorbije jaren kreeg hij in de gevangenis ook heel wat bezoek, en bijna altijd was de Iraanse ambassadeur daarbij aanwezig. Volgens de Iraanse oppositie stonden er ook topfiguren van de Iraanse geheime dienst op de bezoekerslijst en waren die bezoeken bedoeld om het proces voor te bereiden.
De rechtszaak zal ongetwijfeld met argusogen gevolgd zijn vanuit alle hoeken van de wereld. Het is nu afwachten hoe Iran zal reageren.
Bekijk hier het verslag uit "Het Journaal":
Bekijk hier de toelichting van Jens Franssen vanuit Antwerpen:
