Van "waanzin" tot "land op drift": krantencommentaren scherp voor geblokkeerde formatie

Jan Segers van Het Laatste Nieuws is erg scherp voor de politici en partijen die tot nog toe een regering probeerden te vormen. 

"Politici die er niet in slagen om een puzzel te vormen met de stukken zoals de kiezer die gelegd heeft, bewijzen stilaan vooral hun eigen onbekwaamheid en ongeschiktheid, meer dan de zogenaamde onbestuurbaarheid van dit lastige land."

Het geduld van de mensen zal stilaan op raken, ook dat van koning Filip, stelt Segers. Hij verwijst naar de 21 julitoespraak van koning Albert in 2011, toen een nieuwe federale regering ook uitbleef. Albert maakte zich kwaad en balde de vuisten. "De dag nadert waarop zijn zoon en opvolger Filip op zijn beurt de vuisten zal ballen, misschien wel voor het eerst in zijn leven, wegens de collectieve politieke onwil om nog een Belgische regering te vormen. 

De Franstalige zakenkrant l'Echo wijst op het surrealistische karakter van de federale formatie, met een knipoog naar de surrealistische schilder René Magritte. "Ceci n'est pas un Etat", is de titel van het editoriaal. Meteen stelt auteur Mathieu Colleyn ook een fundamentele en existentiële vraag: "Het is de vraag of dit surrealisme niet zal eindigen in het doden van de Belgische staat". Colleyn stelt daarbij vast dat de bevolking niet echt wakker ligt van de politieke crisis.

Volgens het commentaar in l'Echo is het aan de politici om een fundamenteel debat aan te gaan over het politieke project voor België. "Als geen enkele consensus mogelijk is, moeten we durven spreken van een regimecrisis. De Franstaligen zullen dan gedwongen worden om deel te nemen aan een debat van een totaal andere orde: namelijk de vraag wat we nog samen kunnen doen, de mensen uit het noorden en het zuiden van het land. Tiens, is dat niet wat de Vlaams-nationalisten enkele jaren geleden eisten?"

"De waanzin van deze crisis is dat er niets gebeurt", schrijft Bart Haeck in De Tijd. "Zoals bij een huis dat langzaam verloedert, omdat het van iedereen tegelijk en van niemand in het bijzonder is." Haeck wijst er daarbij op dat de begroting 11 miljard euro in het rood staat. Volgens hem zijn er twee dingen nodig om de impasse te doorbreken.

De hoofdrolspelers van de Wetstraat moeten ten eerste stabieler worden. "De schok van 26 mei, waarbij alleen de extreme partijen tevreden konden zijn over de verkiezingsuitslag, is nog altijd niet verteerd." Daarnaast moet er externe druk komen en daarbij helpt het niet dat de Europese Centrale Bank de rente laag houdt. "Uiteraard is het comfortabel pijnloos te zijn. Maar zolang we de pijn niet voelen, dreigt ook het genezingsproces en de inspanning die erbij hoort niet op te starten", besluit Bart Haeck. 

De Standaard haalt de Bijbelse parabel over het Salomons­oordeel boven. "De moraal is duidelijk", schrijft Ruben Mooijman. "Niet de positie van de rivaliserende partijen is waar het werkelijk om gaat, maar het lot van datgene waarover ze het niet eens raken. Zolang politiek-strategische berekeningen zwaarder wegen dan bekommernis over de toekomst van België, zal er geen schot komen in de onderhandelingen."

Met die halsstarrige houding dreigen de N-VA en de PS het tegendeel te bereiken van waar ze op uit zijn: "De gunst van de kiezer", aldus het commentaar in De Standaard.

Kris Vanmarsenille maakt een soortgelijke analyse in Gazet van Antwerpen. Zij spreekt van een "loopgravenoorlog". "Een oorlog waarin PS en de N-VA lange tijd met grote halsstarrigheid in hun loopgraaf blijven zitten, doodsbang om een meter terrein te verliezen, hoogstens af en toe van ver eens op elkaar schietend, maar toch vooral bezig met de verdediging van hun eigen stellingen."

"Magnette kan er nu wel van overtuigd zijn dat hij geen enkele kiezer meer zal verliezen aan de PTB als hij zijn sociaal programma blijft opeisen, N-VA kan hopen dat ze met deze communautaire koppigheid de kiezers die ze aan Vlaams Belang is verloren zal terugwinnen. Maar als het goed misloopt, zullen alle kiezers van alle partijen tandenknarsend de rekening voor dit politieke spel betalen. En op wie zullen ze dan stemmen?"

Het woord is eruit: een regering met de PS en de N-VA is vandaag niet mogelijk. Dat schrijft Bernard Demonty in Le Soir. "Maar wat een ballet om tot dat punt te komen." De commentator hekelt namelijk de vele excuses die er tot nog toe waren om niet gezegd te hebben dat paars-geel niet lukt.

"Er was altijd een goed excuus. Eerst werd de vorming van de regionale regeringen afgewacht, daarna de voorzittersverkiezingen bij de PS. [...] Een vervelend spektakel, een verkiezingscampagne die nooit stopt. We kunnen maar hopen dat het Paleis, door een alliantie tussen de N-VA en de PS te herlanceren of door de deur te openen voor een regenboogcoalitie, ertoe bijdraagt dat de strategieën stoppen."

Volgens La Libre Belgique komen er wellicht nieuwe verkiezingen. Ofwel door de directe aanleiding van mislukte onderhandelingen. Ofwel indirect: "Want als er dan toch een regering met de PS en de N-VA of een regenboogcoalitie komt, dan zal die continu verscheurd worden door interne spanningen."