Winterbanden verplichten: een oplossing voor winterse verkeerschaos of niet?

Winterbanden zijn gemaakt uit een zachtere rubbersamenstelling en hebben een ander profiel. Daardoor hebben ze meer grip op de weg bij lagere temperaturen (minder dan 7 graden) en is de remweg korter, zowel bij een besneeuwd als een nat wegdek. Iets meer dan één op de drie Vlamingen rijdt ermee rond in de winter.

Dat winterbanden bij winterse omstandigheden de veiligheid vergroten, daar zijn mobiliteitsorganisaties het over eens. "We zijn als VAB overtuigd van de voordelen van winterbanden. Zeker bij sneeuw is de remweg dubbel zo lang met zomerbanden als met winterbanden", zegt woordvoerster Joni Junes.

Een risico is wel dat bestuurders met winterbanden sneller gaan rijden omdat ze zich veiliger voelen, waardoor de voordelen weer teniet worden gedaan. Volgens verkeersinstituut Vias is het bij winterse omstandigheden essentieel om de snelheid te verminderen en voldoende afstand te houden, ongeacht het bandentype.

Wat betreft ongevallen met blikschade is dat absoluut het geval, zegggen Touring en VAB. "Zeker met zomerbanden is het in deze omstandigheden moeilijk om tijdig te stoppen als er iets onverwachts gebeurt", aldus Junes. 

Een studie van het BIVV (nu Vias) kwam in 2013 tot de conclusie dat winterbanden nuttig zijn bij extreem weer, maar dat ze slechts een beperkte invloed hebben op het aantal letselongevallen, ongevallen met gewonden zijn dat. Ongevallen op een besneeuwd wegdek kunnen overigens ook niet enkel aan de banden toegeschreven worden, luidde het.

Bij sneeuwval gaan bestuurders sowieso trager rijden, wat positief is voor de veiligheid en leidt tot minder zware ongevallen.

Volgens mobiliteitsorganisaties VAB en Touring niet. Zij vinden dat mensen moeten kunnen kiezen of het voor hen de moeite waard is. "Er zijn gewoon niet genoeg sneeuwdagen in ons land en er moet ook de mogelijkheid zijn voor mensen om de wagen te laten staan in bepaalde omstandigheden", zegt woordvoerster Junes.

Zij wijst bijvoorbeeld naar tweede wagens in een gezin of mensen die bij fel winterweer het openbaar vervoer nemen of thuis kunnen werken. Die mensen verplichten om te investeren in winterbanden zou overbodig zijn, luidt het. Dat is ook de lijn van de federale regering.

Junes vindt het wel een goed idee om bij winterse omstandigheden bestuurders met zomerbanden te wijzen op de risico's en zoveel mogelijk aan te raden om niet de weg op te gaan. 

"We zagen gisteren dat bestuurders problemen hadden om hellingen of bruggen op te geraken. Winterbanden zorgen voor een betere grip, dus daar had het wel kunnen helpen", zegt Junes. "Maar er zouden sowieso zware files gestaan hebben. Wij Belgen zijn niet gewoon om in dat soort omstandigheden te rijden. Het had iets kunnen helpen, maar het had de files zeker niet kunnen vermijden."

Er werden gisteren ook heel wat problemen veroorzaakt door vrachtwagens die geschaard stonden aan op- en afritten of bruggen en tunnels blokkeerden. Maar meer dan 90 procent van die vrachtwagens zijn al uitgerust met winterbanden en andere veiligheidssystemen. Dat kan niet voorkomen dat ze in de problemen kunnen geraken. Ook de bussen van De Lijn zijn uitgerust met speciale banden die meer grip hebben.

Vrachtwagens bij extreem weer gewoon van de weg halen, vindt minister van Mobiliteit François Bellot (MR) een brug te ver. Hij wil het inhaalverbod op snelwegen bij neerslag wel strenger doen naleven.

Nu de winter heeft toegeslagen, is het extra druk bij de bandencentrales. Maar is het nog niet te laat om winterbanden te laten plaatsen? "Het is nooit te laat", zegt Danny Smagghe van Touring. "Maar in principe doe je dat best in oktober of november al." Bovendien moet je rekening houden met wachttijden die behoorlijk kunnen oplopen.

De kostprijs van winterbanden (zo'n 400 euro) is voor sommigen een obstakel. Maar doordat je zomerbanden en winterbanden afwisselend gebruikt, gaan beide natuurlijk ook langer mee.