Voorstelling van spermatozoïden die op weg zijn naar een onbevruchte eicel.

Menselijke eicellen verkiezen sperma van bepaalde mannen boven dat van andere mannen

Menselijke eicellen gebruiken chemische signalen om sperma aan te trekken. Een nieuwe studie heeft nu aangetoond dat de eitjes deze signalen gebruiken om sperma te 'kiezen'. De eicellen van verschillende vrouwen trekken sperma aan van verschillende mannen - en dat zijn niet noodzakelijk de zaadcellen van hun partners. De ontdekking kan op termijn helpen bij de ontwikkeling van nieuwe therapieën tegen onvruchtbaarheid.

Mensen besteden veel tijd en energie aan het uitkiezen van een partner. Een studie van de Stockholms Universitet en de Manchester University NHS Foundation Trust (MFT) heeft nu aangetoond dat het kiezen van een partner zelfs na seks nog voortgaat - menselijke eicellen kunnen sperma 'uitkiezen'.

"Menselijke eicellen geven chemische stoffen vrij die 'chemoattractants' genoemd worden en sperma aantrekken naar onbevruchte eitjes. We wilden weten of eitjes deze chemische signalen gebruiken om te kiezen welk sperma ze aantrekken", zei John Fitzpatrick, een professor aan de Stockholms Universitet en de corresponderende auteur van de nieuwe studie. 

De wetenschappers onderzochten hoe sperma reageert op de folliculaire vloeistof die de eicellen omringt en chemoattractants - chemische stoffen die een aantrekkingskracht uitoefenen - voor sperma bevat. De onderzoekers wilden nagaan of de folliculaire vloeistof van verschillende vrouwen het sperma van bepaalde mannen meer aantrok dan dat van andere mannen. Dat bleek inderdaad het geval te zijn.

Foto met een elektronenrastermicroscoop van menselijk sperma.
Enver Kerem Dirican/Wikimedia Comons/CC BY-SA 4.0

Partnerkeuze op microscopisch niveau

"Folliculaire vloeistof van één vrouw was beter in het aantrekken van sperma van een bepaalde man, terwijl folliculaire vloeistof van een andere vrouw beter was in het aantrekken van sperma van een andere man", zei professor Fitzpatrick. "Dat toont aan dat de interacties tussen menselijke eicellen en sperma afhangen van de specifieke identiteit van de betrokken vrouwen en mannen."

De eicel is het overigens 'niet altijd eens' met de partnerkeuze van de vrouw. De onderzoekers ontdekten dat in sommige gevallen de eicellen meer sperma aantrekken van andere mannen dan van haar partner. 

Gaat het dan om een keuze van de eicel of van het sperma? Sperma heeft maar één job - eitjes bevruchten - en dus heeft het geen zin dat sperma kieskeurig zou zijn, zo legde Fitzpatrick uit. Eicellen kunnen er daarentegen voordeel bij hebben sperma uit te kiezen van een hoge kwaliteit of dat genetisch compatibel is. 

Vruchtbaarheidsbehandelingen

"Het idee dat eicellen sperma uitkiezen is echt nieuw in het veld van de menselijke vruchtbaarheid", zei professor Daniel Brison, de wetenschappelijke directeur van de afdeling Reproductieve Geneeskunde van het Saint Marys' Hospital dat deel uitmaakt van MFT en de senior auteur van de nieuwe studie. 

"Onderzoek naar de manier waarop eicellen en sperma met elkaar in interactie gaan, zal de vruchtbaarheidsbehandelingen vooruit helpen en het kan ons uiteindelijk helpen een aantal oorzaken van onvruchtbaarheid bij koppels die nu nog 'onverklaard' zijn, te begrijpen", zo voegde hij eraan toe. 

"Ik zou iedereen willen bedanken die deelgenomen heeft aan deze studie en bijgedragen heeft tot deze bevindingen, die in de toekomst ten goede kunnen komen aan koppels die worstelen met onvruchtbaarheid."

De studie van het team van de Manchester University NHS Foundation Trust (MFT), de Manchester Metropolitan University en de Stockholms Universitet is gepubliceerd in Proceedings of the Royal Society B. Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van Stockholms Universitet.    

Meest gelezen