Boete voor NMBS omdat werknemers in contact kwamen met kankerverwekkende stof: "Te weinig beschermingsmaatregelen genomen"

De Gentse correctionele rechtbank heeft de NMBS veroordeeld tot een boete van 210.000 euro. Volgens het gerecht nam de vervoersmaatschappij onvoldoende maatregelen om haar werknemers te beschermen tijdens de renovatiewerken van oude treinstellen op de stelplaats in Gentbrugge. Bij slijp- en schuurwerken kwamen toen zo’n 60 werknemers in contact met het kankerverwekkende stof chroom-6.

“Je hebt altijd schrik. Enkele collega’s, allemaal een jaar of vijftig oud, zijn ondertussen gestorven. Is er een link met chroom-6? Dat weet je niet. Maar de angst is er”, getuigde Patrick Hebbelinck (60) vorige maand aan Radio 2 Oost-Vlaanderen. Samen met 64 collega’s zat hij bijna twee jaar verwikkeld in een rechtszaak met z’n werkgever. “Het leek soms alsof onze bezorgdheden botsten met het financiële plaatje. We hadden natuurlijk veiligheidsbrillen en handschoenen. Maar dat zijn ook maar gewone beschermingsmiddelen. Voor wat we inademden, waren we niet behoed."

Het vonnis betekent het einde van het eerste proces ooit rond chroom-6 in België. Chroom is een metaal dat in meerdere vormen bestaat. Zo zit het onschadelijke chroom-3 in voeding en allerlei natuurlijke mineralen. Chroom-6 was vroeger populair om haar roestwerende eigenschap. De stof werd gebruikt in grondverf voor treinstellen is aangebracht. Net zoals asbest is chroom-6 in vaste vorm ongevaarlijk, maar als stof kan het verschillende soorten kanker veroorzaken. Het kan ook huidreacties en allergieën uitlokken, waaronder zweren en eczeem.

Ook bij onze Noorderburen kwamen de Nederlandse spoorwegmaatschappij (NS) en het Nederlands ministerie van Defensie in opspraak in dossiers rond chroom-6. Beide instanties stelden later wel een compensatieregeling op voor de betrokken arbeiders. In Nederland werden in totaal meer dan 3.000 arbeiders blootgesteld aan het giftige stof. 

Even terug naar 2015. Op de centrale werkplaats in Gentbrugge voerden werknemers renovatiewerken uit aan de oude treintoestellen, eind december merkte het personeel dat er iets fout was met de verf. Het werk werd stilgelegd waarna een externe inspectiedienst ter plaatse kwam om stalen te nemen. Vijf willekeurige werknemers werden getest. Bij vier van hen trof de inspectie een verhoogde aanwezigheid van ‘chroom-6’ aan. De treinen werden overgebracht naar Mechelen, waar de werken doorgingen in een cabine voor werkzaamheden met gevaarlijke stoffen. 

Pas in september 2018 verscheen de NMBS een eerste keer voor de rechtbank. De zaak werd verschillende keren uitgesteld, vorige maand is er effectief gepleit zonder publiek door de coronamaatregelen. De verdediging vroeg de vrijspraak én stelde dat de NMBS wel degelijk maatregelen nam. Maar daar is de rechter het dus niet mee eens. De NMBS is over de hele lijn schuldig bevonden voor het niet nemen van preventiemaatregelen en werd ook veroordeeld voor onopzettelijke slagen en verwondingen.

"De NMBS was goed op de hoogte van de potentiële gevaren, maar nam onvoldoende maatregelen om haar personeel te beschermen”, aldus rechtbankvoorzitter Peter Coppens. “De inspectiedienst waarschuwde al in 2008 - jaren voor de aanvang van de werken in Gentbrugge - voor de gezondheidsrisico’s. De interne adviseurs waren op de hoogte, maar desondanks gebeurde er geen risicoanalyse. Bovendien heeft elke blootstelling aan chroom-6 een zeker risico. Ook de gezondheidseffecten zijn wetenschappelijk duidelijk aangetoond.”