Nederland wil twee nieuwe kerncentrales bouwen in Borssele, niet ver van de Belgische grens
De Nederlandse regering wil twee nieuwe kerncentrales bouwen in Borssele, een dorp in de provincie Zeeland niet ver van de Belgische grens. In Borssele staat al een kerncentrale. Er volgt nu een onderzoek en overleg met de buurtbewoners. Eind 2024 wordt de definitieve beslissing genomen.
Dat Nederland twee nieuwe kerncentrales wil bouwen, was al bekend. Dat plan werd in december 2021 opgenomen in het regeerakkoord. Waar ze zouden komen, nog niet. Drie locaties waren in de running: de Rotterdamse Maasvlakte, Groningen en Borssele (in Zeeland).
De voorkeur van de Nederlandse regering gaat uit naar Borssele, zo is vandaag beslist tijdens een ministerraad. De regering kiest voor Borssele omdat daar "voldoende ruimte voor de komst van nieuwe reactoren en veel relevante kennis en (nucleaire) infrastructuur aanwezig is". In Borssele staat namelijk al een kerncentrale, de enige in Nederland.
Onderzoek en dialoog
De twee nieuwe kerncentrales van de derde generatie zouden tegen 2035 moeten instaan voor 9 tot 13 procent van de Nederlandse elektriciteitsproductie. De Nederlandse regering bereidt daarnaast ook een verlenging van de bestaande kerncentrale in Borssele voor, "zodat deze ook na 2033 veilig in bedrijf kan blijven".
Of de nieuwe centrales ook echt in Borssele gebouwd zullen worden, hangt nu af van het onderzoek dat wordt opgestart. Onder meer de gevolgen op het milieu en het stroomnet worden onderzocht. Er zal ook een dialoog met de buurtbewoners opgestart worden om voldoende draagvlak te creëren. "Het kabinet ziet draagvlak als belangrijke voorwaarde bij de locatiekeuze en werkt daarom een participatieplan uit om bewoners, organisaties en bedrijven te betrekken", klinkt het.
BEKIJK - Hoe kijken ze in Borssele naar de komst van twee extra kerncentrales?
De Nederlandse regering zou wel nog een alternatief achter de hand houden voor mocht het in Borssele niet lukken. Daarom wordt ook de Rotterdamse Maasvlakte nog onderzocht als mogelijke locatie. Er is tegelijk ook sprake van een mogelijke waterstofinstallatie op die plek.
Draagvlak
Volgens de Nederlandse minister van Klimaat en Energie Rob Jetten is er in de regio van Borssele draagvlak voor de nieuwe centrales omdat ze werkgelegenheid brengen en mogelijk andere industrieën aantrekken die tot nog meer werkgelegenheid en investeringen kunnen leiden.
Borssele is het natuurlijk al gewoon om een kerncentrale op zijn grondgebied te hebben. Toch lijken niet alle inwoners zo gelukkig met deze beslissing, stelde VRT NWS-journalist Jeroen Reygaert vast. "Er zijn een aantal dingen die we niet willen, zoals hoogspanningskabels door ons gebied heen, koeltorens, de oprukkende industrie richting de dorpen. Het is hier goed wonen en leven en dat willen we in de toekomst graag zo houden", reageert Gerben Dijksterhuis, burgemeester van Borsele (waarvan het dorp Borssele met twee s'en een deelgemeente is).
Derde generatie?
Sinds de bouw van de eerste kerncentrales in de jaren 1950-1960 hebben kerncentrales overal ter wereld een metamorfose ondergaan. Daarom spreekt men van verschillende generaties kerncentrales. De overgrote meerderheid van de centrales die vandaag operationeel zijn, is van de tweede generatie, gebouwd in de jaren 1970-1980.
De reactoren van de derde generatie zijn nog veiliger dan hun voorgangers en zijn zo ontworpen dat ze langer operationeel kunnen blijven. Ze zouden ook minder brandstof verbruiken, waardoor er minder kernafval overblijft. Intussen zijn er ook al ontwerpen gemaakt van centrales van de vierde generatie.
Succes in China
De Nederlandse regering stelt in een persbericht dat "de eerste generatie III+ reactoren inmiddels in andere landen in bedrijf genomen zijn. Hierdoor is er internationaal ruime praktijkervaring met de planning en financiering van deze techniek." Er zijn inderdaad in verschillende landen al derdegeneratiereactoren gebouwd of nog in aanbouw, zoals in China, Japan, Zuid-Korea, de Verenigde Arabische Emiraten en de Verenigde Staten. In China zijn er al operationeel.
Maar niet in Europa
Maar in Europa loopt de bouw ervan niet van een leien dakje. Zowel in Frankrijk als in Finland doken er verschillende problemen op, waardoor de bouw enorme vertraging opliep en de kostprijs ettelijke miljarden hoger ligt dan gepland. De centrale in Frankrijk had al 10 jaar operationeel moeten zijn, maar is nog steeds niet af.
De vraag is dan ook of Nederland er in tien jaar tijd (de beslissing valt pas eind 2024 en de centrales zouden in 2035 operationeel moeten zijn) erin zal slagen om twee centrales van de derde generatie te bouwen. "Dat is zeker realistisch", zegt Luc Pauwels, energie-expert bij VRT NWS. "In China is zo'n centrale in 7 jaar tijd gebouwd." Hij wijst erop dat er verschillende modellen zijn binnen de derdegeneratiereactoren en het ernaar uitziet dat Nederland voor een ander model dan Frankrijk en Finland zal kiezen.
Frankrijk en Finland zijn inderdaad "draken van projecten" geworden, zegt Pauwels, "door groeipijnen, maar ook door de kernramp in Fukushima, waardoor de veiligheidsregels aangescherpt werden". "Maar er zijn zeker ook succesvolle projecten."
BEKIJK - Een ploeg van "Terzake" ging in 2018 een kijkje nemen in de nieuwe Finse kerncentrale in aanbouw:
