Oekraïense president Zelensky komt naar Brussel voor Europese top, gaat ook langs bij de koning

We sluiten deze liveblog af voor vanavond. Morgen kan je al het nieuws weer bij ons opvolgen. 

Aan de vooravond van een belangrijke Europese top in Brussel heeft de Franse president Emmanuel Macron zich gericht tot de bevolking. "Onze veiligheid en welvaart zijn onzekerder geworden en we moeten het benoemen: we treden een nieuw tijdperk binnen", zei Macron, in een toespraak die volgens correspondent Frank Renout vooral bedoeld was om de Fransen gerust te stellen.

Lees hieronder het artikel:

Is er nog een scenario mogelijk waarbij Trump, Poetin en Zelensky samen aan tafel zullen zitten? "Ik denk dat Zelensky nu duidelijk een poging onderneemt om te maken dat hij mee aan die onderhandelingstafel zit", zegt Bart Kerremans, professor internationale politiek aan de KU Leuven, in Terzake. 

"Ik denk dat de frank bij Zelensky is gevallen. Hij heeft beseft dat het scenario dat Oekraïne nog een kans zal kunnen bieden, niet de Europese weg is. Hij moet aan tafel zitten met Poetin, in de hoop dat Trump en zijn regering op een bepaald moment zullen merken dat er inderdaad heel duidelijke veiligheidsgaranties moeten worden geboden."

Macron wilde de Fransen vooral geruststellen, want zij zijn bezorgd over deze onzekere tijden. Dat zegt Frank Renout, correspondent in Frankrijk. "De president wilde hen tekst en uitleg geven over wat er in Oekraïne gebeurt en wat de EU aan het doen is."

"Macron zei dat de Russische agressie niet stopt in Oekraïne, en dat Europa daarop voorbereid moet zijn. Europa moet daarom razendsnel gaan herbewapenen. Macron noemde cijfers om te laten zien dat Frankrijk daar volop mee bezig is. Morgen wordt dat natuurlijk een gespreksonderwerp bij de Europese top".

Macron bracht ook de Franse kernwapens ter sprake, zegt Renout. "Macron staat welwillend tegenover de vraag om de Franse kernwapens ter beschikking te stellen als de VS de Amerikaanse zouden terugtrekken. Maar hij stelde de Fransen hier gerust: als president van Frankrijk zal hij de enige zijn die beslist of en wanneer die zouden moeten worden ingezet."

De Franse president Emmanuel Macron heeft zich met een toespraak gericht tot zijn landgenoten, aan de vooravond van een belangrijke historische top. 

Macron kondigde aan dat hij volgende week in Parijs de stafchefs zal samenbrengen van de Europese landen die bereid zijn om een toekomstige vrede in Oekraïne te garanderen. 

De vrede zal mogelijk de inzet vergen van Europese strijdkrachten, zei Macron. Niet om aan het front te vechten, maar om het eerbiedigen van een vredesakkoord af te dwingen.

Frankrijk en Europa moeten zich voorbereiden als de VS niet langer aan hun zijde zal staan, zei Macron.

De volledige toespraak is hier te bekijken:

Aan de vooravond van een belangrijke Europese top in Brussel houdt de Franse president Emmanuel Macron momenteel een toespraak over "de internationale situatie en de gevolgen voor ons land en voor Europa."

"Onze veiligheid en welvaart zijn onzekerder geworden en we moeten het zeggen: we treden een nieuw tijdperk binnen", zegt de Franse president. 

Tijdens de eerste toespraak aan het Amerikaanse Congres afgelopen nacht heeft president Trump niet gesproken over de opschorting van militaire steun aan Oekraïne. Er werd nochtans verwacht dat dat een van zijn grote aankondigingen zou zijn, zegt VS-expert Bert De Vroey in VRT NWS Journaal. 

"Wellicht ziet Trump die pauze niet als een definitief besluit. De Oekraïense president Zelensky heeft een brief gestuurd naar Trump, die er een stukje van heeft voorgelezen trouwens. Zelensky heeft onder andere gezegd dat hij betreurt hoe het gesprek gelopen is tussen hen en dat hij bereid is om te praten over vrede. Dat stemt Trump natuurlijk gunstig."

"Tegelijkertijd hebben 2 topmedewerkers van Trump vandaag bevestigd dat de hulp aan Oekraïne wel degelijk gepauzeerd is. Maar ze zeggen ook allebei dat dat snel kan veranderen als Zelensky goede wil toont. Een verzoening tussen Zelensky en Trump lijkt alleszins in de maak."

Friedrich Merz, de man die waarschijnlijk de nieuwe bondskanselier van Duitsland wordt, heeft vandaag al een onderhoud gehad met NAVO-topman Mark Rutte. 

Dat laten beide heren weten via X. De NAVO heeft ook foto's online gezet van de ontmoeting. 

De CDU van Merz en de sociaaldemocraten van de SPD, toekomstige coalitiepartners, zijn het eens geworden om voor miljarden te gaan lenen voor defensie. Dat is een enorme ommekeer in Duitsland. 

Deze avond zal de Franse president Emmanuel Macron een (vooraf opgenomen) televisietoespraak geven. Hij richt zich vooral tot de Fransen die ongerust zijn over de manier waarop Donald Trump de internationale orde dooreenschudt. 

Collega's Sara Van Poucke, Lina El Bakkali en Denny Baert zullen dat verder opvolgen. Je leest er alles over in deze liveblog.

Na zijn speech zal Macron de Hongaarse premier Viktor Orbán ontvangen voor een werkdiner in het Elysée. Mogelijk wil Macron zorgen dat alle neuzen in dezelfde richting staan, voorafgaand aan de belangrijke Europese topontmoeting morgen in Brussel.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zal morgen dan toch afreizen naar Brussel om de Europese top fysiek bij te wonen. Dat verneemt VRT NWS van een goedgeplaatste bron binnen de Europese Unie.

Het leek er eerst op dat Zelensky via videoconferentie mee zou overleggen met de staatshoofden en regeringsleiders van de 27 EU-lidstaten.

Naast het Europese defensiebeleid is de steun van de EU aan Oekraïne een hoofdpunt op de agenda.

President Zelensky zat zondag nog in Londen samen met “een coalitie van de bereidwilligen” waaronder EU-lidstaten om een plan uit te werken voor een einde aan de oorlog. 

"In de nabije toekomst zullen teams van Oekraïne en de Verenigde Staten elkaar ontmoeten om de verdere stappen te bespreken om tot een duurzame vrede te komen." Dat schrijft de topadviseur van president Zelensky, Andrij Jermak, op X.

Hij zegt zopas te hebben gebeld met de Amerikaanse adviseur voor Binnenlandse Veiligheid Michael Waltz. De twee zouden gesproken hebben over stappen om een duurzame vrede in Oekraïne te bereiken. "Ook hebben we van gedachten gewisseld over veiligheidsvraagstukken en hebben we standpunten afgestemd rond bilaterale betrekkingen tussen Oekraïne en de Verenigde Staten", schrijft hij.

“Vorig jaar was de uitgifte van paspoorten aan inwoners van de bevrijde gebieden van de republieken Loegansk en Donetsk en de regio's Cherson en Zaporizja zo goed als voltooid”, aldus de Russische president Vladimir Poetin op een afspraak met het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Rusland beweert dat het al 3,5 miljoen paspoorten heeft opgemaakt. Het land zet Oekraïners in bezette gebieden onder druk om het document aan te vragen. Inwoners hebben het ook nodig voor administratieve taken.

In 2022 heeft Rusland 4 Oekraïense provincies geannexeerd, hoewel het dat grondgebied tot op vandaag nog niet helemaal onder controle heeft. De annexatie slaat op de provincies Cherson, Zaporizja, Donetsk en Loegansk, de enige die Rusland volledig heeft kunnen veroveren.

In een telefoongesprek hebben de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en de aftredende bondskanselier van Duitsland Olaf Scholz de oorlog in Oekraïne en de verdediging van Europa besproken.

"We willen allemaal een veilige toekomst voor onze burgers", schrijft Zelensky achteraf op X. "Dat betekent niet een tijdelijk staakt-het-vuren maar een einde van de oorlog voorgoed. Met gezamenlijke inspanningen en Amerikaans leiderschap is dat volledig haalbaar."

Duitsland kijkt ook naar de VS om de leiding te nemen. "We zijn beiden akkoord over het belang van het Amerikaans leiderschap, onder meer voor een spoedig begin van een staakt-het-vuren en duurzame vrede voor Oekraïne", aldus een woordvoerder van de Duitse regering. 

Gisteren belde Zelensky ook met Friedrich Merz. Hij heeft met zijn partij CDU de Duitse verkiezingen gewonnen en wordt hoogstwaarschijnlijk de nieuwe kanselier.   

De Amerikaanse president Donald Trump heeft afgelopen nacht voor het eerst het Amerikaanse Congres toegesproken. Daarin heeft hij niet gesproken over beweringen dat hij de Amerikaanse militaire steun aan Oekraïne gepauzeerd zou hebben. "Ik denk dat hij het nog niet echt gezegd wil hebben", vertelt VS-expert Bert De Vroey in de studio van Het Journaal. 

Amerikaanse media meldden maandagavond dat Trump de levering van militair materieel aan Oekraïne had stopgezet. De Poolse premier Donald Tusk bevestigde gisteren ook dat Amerikaanse leveringen werden tegengehouden aan de grens met Oekraïne.  

Terwijl Trump en Zelensky vrijdag nog hevig ruzie hadden gemaakt, sprak de Amerikaanse president tijdens zijn toespraak op een milde toon over een brief van Zelensky. Daarin zoekt Zelensky opnieuw toenadering tot Washington.

"Misschien is het nog iets te vroeg, maar ze zijn het wel aan het bijleggen”, aldus De Vroey. "Trump wil echt die grondstoffendeal met Oekraïne ondertekenen. Voor Oekraïne is dat natuurlijk een manier om de Verenigde Staten toch betrokken te houden bij wat er gebeurt. Je ziet nu toch iets gunstigere ontwikkelingen voor Oekraïne en de relatie tussen Oekraïne en Washington dan vorige week."

Het Elysée, het presidentiële kantoor van Emmanuel Macron, ontkent dat Macron binnenkort Trump opnieuw zal ontmoeten in het Witte Huis. Dat wordt "op dit moment niet overwogen", klinkt het.

Deze ochtend verklaarde een woordvoerder van de Franse regering nog dat Macron aan het denken was om opnieuw een bezoek te brengen aan Trump in Washington. Ook de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en de Britse premier Keir Starmer zouden aanwezig zijn bij die ontmoeting. Dat blijkt dus voorlopig nog niet aan de orde te zijn. 

Rusland vindt het positief dat de Oekraïense president Volodymyr Zelensky bereid is om te onderhandelen over een einde aan de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Dat heeft de woordvoerder van het Kremlin, Dmitri Peskov, gezegd in een reactie op de toespraak van Donald Trump in het Amerikaanse Congres. Daarin gaf Trump aan dat hij van Zelensky een brief had ontvangen waarin de Oekraïense president zegt open te staan voor onderhandelingen. 

Het Kremlin haalt een Oekraïens decreet uit 2022 boven om te beargumenteren dat Zelensky niet oprecht is over zijn intentie om te onderhandelen. Nadat Rusland de annexatie van vier Oekraïense provincies had verkondigd, besliste Zelensky met een decreet dat onderhandelingen met Poetin onmogelijk waren geworden. De laatste tijd heeft Oekraïne zelf het decreet niet meer opgebracht. 

"De details zijn nog niet veranderd", verwijst het Kremlin naar het decreet. Zo relativeert het Ruslands positieve reactie.   

De Franse president Macron denkt eraan om opnieuw af te spreken met de Amerikaanse president Donald Trump in Washington. Macron zou samen met de Britse premier Keir Starmer en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky langsgaan in het Witte Huis. Dat heeft een woordvoerder van de Franse regering verteld.

De drie Europese leiders reisden vorige week elk apart naar de Verenigde Staten om er samen te zitten met president Trump. Het bezoek van de Oekraïense president Zelensky op vrijdag ontaardde in een ongeziene ruzie met Trump en de Amerikaanse vicepresident JD Vance. Zelensky verliet het Witte Huis toen vroeger dan gepland en zonder een grondstoffenakkoord te ondertekenen. 

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zal vanop afstand deelnemen aan de Europese top die morgen plaatsvindt in Brussel. Dat bericht Belga. 

De staatshoofden en regeringsleiders van de 27 EU-lidstaten zitten morgen samen over extra inspanningen op vlak van defensie en steun aan Oekraïne. De druk op de lidstaten om actie te ondernemen is groot. De banden met de Verenigde Staten bekoelen en discussies over een mogelijk einde aan de oorlog in Oekraïne zijn voorzichtig op gang gekomen. Gisteren verklaarde Europees commissievoorzitter Ursula von der Leyen dat ze 800 miljard euro wil bijeenleggen voor de Europese defensie.

De Europese top, officieel de bijeenkomst van de Europese Raad, kan morgen enkel een beslissing nemen als alle lidstaten daarmee akkoord gaan. Er wordt gevreesd dat de Hongaarse president Viktor Orbán en de Slovaakse premier Robert Fico zouden kunnen dwarsliggen. Orbán blokkeerde eerder al Europese sancties tegen Rusland.    

Rusland heeft gisteravond en afgelopen nacht verschillende Oekraïense steden bestookt met drones en raketten. In de omgeving van de zuidelijke stad Odessa is daarbij een 77-jarige man overleden. Dat meldt de plaatselijke gouverneur. In Charkiv, in het oosten van het land, heeft een Russisch bombardement het leven gekost aan een 55-jarige man.

Oekraïne zegt dat het 115 van de 181 Russische drones heeft kunnen uitschakelen. Ook de hoofdstad Kiev was het doelwit van droneaanvallen. In de regio van Odessa zijn ook energievoorzieningen geraakt. Dat deelt het energiebedrijf DTEK op Telegram. Herstellingswerken zullen zo snel mogelijk beginnen. 

Een deel van de inwoners van Odessa zat door de aanvallen afgelopen nacht zonder verwarming, water en stroom. Dankzij reparaties werkt de verwarming er intussen weer en komt er opnieuw water uit de kraan.  

De Franse president Emmanuel Macron zal vanavond de Franse burgers toespreken. Dat heeft hij aangekondigd op het socialemediaplatform X. "Op dit moment van grote onzekerheid, waarop de wereld geconfronteerd wordt met de grootste uitdagingen, zal ik jullie vanavond toespreken", klinkt het. De toespraak begint om 20 uur vanavond.

Tijdens zijn eerste toespraak voor beide kamers van het Amerikaanse Congres, heeft Donald Trump weinig gezegd over de oorlog in Oekraïne. Wel gaf hij mee dat hij een brief had ontvangen van de Oekraïense president Volodimir Zelensky. 

In die brief zou Zelensky volgens Trump hebben aangegeven bereid te zijn om rond de onderhandelingstafel te komen en de grondstoffendeal te tekenen.

"Niemand wil meer vrede dan de Oekraïners", zou Zelensky geschreven hebben. "Mijn team en ik staan klaar om onder het sterke leiderschap van president Trump te werken aan duurzame vrede."

Die brief komt er kort nadat Trump had aangekondigd de Amerikaanse hulp aan Oekraïne op "pauze" te zetten. Hij wilde Zelensky zo onder druk zetten om onderhandelingen aan te gaan. 

Ook van Russische zijde heeft Trump naar eigen zeggen "sterke signalen" gekregen dat het vrede wil. "Het is tijd om deze zotternij en zinloze oorlog te stoppen. Maar als je oorlogen wil stoppen, dan moet je met beide zijden spreken", klonk het.

In Duitsland zijn de partijen die onderhandelen over een regeringscoalitie al overeengekomen dat ze miljarden gaan investeren in defensie. Ze willen daarvoor de Duitse grondwet aanpassen, die mogelijke tekorten op de begroting strikt beperkt. 

Maar zo'n beperking kan niet als het gaat om onze veiligheid en vrede, vindt Friedrich Merz, die wellicht de nieuwe Duitse bondskanselier wordt. "Whatever it takes moeten we nu ook toepassen op onze defensie", zegt Merz.

Hij verwijst daarmee naar de uitspraak die toenmalig hoofd van de Europese Centrale Bank Mario Draghi deed ten tijde van de eurocrisis. Hij zei toen dat de ECB "alles zou doen wat nodig is om de euro te redden."

De Europese Commissie wil 800 miljard euro vrijmaken voor de Europese lidstaten, zodat ze het kunnen investeren in de defensiesector en de ondersteuning van Oekraïne. Daarvoor is de Commissie onder meer bereid om minder streng te oordelen over nationale begrotingen.

In Terzake blikt professor Europese politiek Steven Van Hecke vooruit naar Europese top over Oekraïne, die donderdag gepland staat. 

"Twee belangrijke aspecten liggen voor: op korte termijn een toekenning van 20 miljard Europese steun aan Oekraïne, die ze dringend nodig hebben", zegt hij. "Ik vrees dat daar de Hongaarse premier Viktor Orbán en de Slovaakse premier Robert Fico het been stijf zullen houden omdat zij de Trump-logica volgen.   

Het tweede aspect zijn de defensieplannen die nu op tafel liggen. Donderdag lijkt me een moment van de waarheid, na de verschillende Europese topontmoetingen die we eerder hebben gehad. Dan moeten er echt politieke knopen worden doorgehakt."

Minister van Defensie Theo Francken (N-VA) legt binnenkort een plan op de regeringstafel voor extra defensie-investeringen. Dat heeft hij vanavond gezegd in Terzake.

Europees Commissievoorzitster Ursula von der Leyen stelde eerder vandaag voor dat de EU de komende jaren tot 800 miljard euro zou kunnen mobiliseren voor defensie, om Oekraïne te kunnen blijven steunen. De lidstaten mogen de investeringen bovendien buiten de begroting houden. 

Dat laatste is een goede zaak, vindt Francken. Hij liet eerder al uitschijnen dat ons land tegen de NAVO-top van juni 2 procent van het bruto binnenlands product moet kunnen uitgeven aan Defensie, en niet pas tegen 2029, zoals het in het regeerakkoord staat.

Dat moet nog door de regering worden goedgekeurd, benadrukte de minister, al voelt hij wel de steun van de andere regeringspartijen. Een andere houding "zou totaal onverantwoord zijn", vindt Francken. Het voorstel zou volgende week voorliggen op de ministerraad. 

Dan blijft de vraag nog of Defensie de extra middelen - maar liefst 4 miljard euro - zo snel op een verstandige manier kan uitgeven. Francken heeft daarover al overlegd met de generale staf, zei hij, en die garandeert dat het kan, klonk het. Francken denkt vooral aan massale munitie-aankopen, maar ook aan bijkomende steun voor Oekraïne en aankopen "in de lucht en alle andere componenten". "Ik zal zo snel mogelijk met een plan naar de regering komen."

Op de Grote Markt in Mechelen hebben vanavond zo'n 150 mensen deelgenomen aan een wake voor de slachtoffers van het oorlogsgeweld in Oekraïne. 

Wat kan de Vlaamse industrie betekenen in het plan van Von der Leyen om fors te investeren in defensie? Terzake zoekt het uit.

Terwijl Europa de steun aan Oekraïne opschaalt en de VS de militaire hulp tijdelijk opschort, gaat de oorlog nog altijd door. Terzake brengt een reportage over de situatie aan het front.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft in zijn dagelijkse videoboodschap gezegd dat hij Washington om officiële informatie heeft gevraagd over het opschorten van militaire hulp aan zijn land.

"Mensen zouden niet in het ongewisse moeten worden gelaten", zegt hij.

"Ik heb aan onze minister van Defensie, onze inlichtingendiensten en diplomaten gevraagd om contact op te nemen met hun ambtsgenoten in de VS om officiële informatie te verkrijgen. Oekraïne en de VS verdienen een respectvolle dialoog en een duidelijke positie."

In de studio van "Het Journaal" geeft Marijn Trio, die Oekraïne op de voet volgt voor VRT NWS, duiding bij het - weliswaar nog niet officieel meegedeelde - opschorten van de Amerikaanse militaire hulp aan Oekraïne.

Dat het nog gaat over opschorten, zou kunnen betekenen dat het toch nog voorwaardelijk is, zegt hij. "Mogelijk wil Trump Oekraïne onder druk zetten om toch nog een grondstoffendeal te ondertekenen." 

Ik zwaai af voor vandaag, maar er staat vanavond en vannacht nog heel wat op de planning.

Zometeen neemt collega Sara Van Poucke de liveblog over. Zij houdt alle verdere ontwikkelingen nauwgezet in de gaten.

Vannacht is collega Maarten Bockstaele op post. Hij volgt de eerste toespraak die Donald Trump sinds zijn terugkeer als president zal houden voor een gezamenlijke zitting van het Congres.

Deze speech, die plaatsvindt in de Kamer van het Huis van Afgevaardigden in het Capitool, wordt beschouwd als een belangrijk moment voor Trump om zijn visie en doelen voor de toekomst van de natie te delen. De toespraak start om 3 uur.

De Britse premier Starmer heeft zonet gebeld met de Oekraïense president Zelensky. In dat telefoongesprek verwelkomde Starmer de "standvastige toewijding" van Zelensky om vrede te bereiken. 

"Het is nu van vitaal belang dat alle partijen zo snel mogelijk werken aan een duurzame en veilige vrede voor Oekraïne", zegt de woordvoerder van premier Starmer. 

Zelensky heeft spijt van de harde woorden die gevallen zijn tijdens zijn ontmoeting met president Donald Trump, afgelopen vrijdag. 

"Het is spijtig dat het op die manier verlopen is", schrijft hij op sociale media. "Het is tijd om de zaken recht te zetten. Ik benadruk de inzet van Oekraïne om tot vrede te komen. We staan klaar om zo snel mogelijk aan de onderhandelingstafel plaats te nemen. Ik ben klaar om onder het sterke leiderschap van Trump tot vrede te komen."

Zelensky zegt ook dat hij bereid is om het grondstoffenakkoord met de VS te ondertekenen. "Oekraïne ziet dat akkoord als een veiligheidsgarantie", schrijft hij. Zelensky lijkt daarmee de banden met de VS te willen herstellen na de desastreuze ontmoeting. 

"Het is de verantwoordelijkheid van Europa om alles te doen binnen zijn mogelijkheden om te verzekeren dat Oekraïne de frontlijn kan verdedigen tegen Rusland", zegt de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Noel Barrot. "Het is de eerste verdedigingslinie met Frankrijk en Europa."

Hij zegt ook dat het voor Europa hoog tijd is om minder afhankelijk te worden van de VS voor wapens. "Wij Europeanen worden nu geconfronteerd met een keuze: kiezen we voor inspanning en vrijheid, of voor comfort en onderdanigheid", zegt hij.

"Oekraïne heeft voldoende middelen om in de huidige omstandigheden nog tot eind dit jaar te vechten", zegt de premier van Oekraïne Denys Sjmyhal. Het Oekraïense leger kan de Russische troepen aan het front volgens de premier nog een jaar tegenhouden. 

Sjmyhal hoopt wel dat de banden met de VS opnieuw aangehaald kunnen worden. "We zullen op een rustige manier met de VS blijven samenwerken via alle beschikbare kanalen", vertelde Sjmyhal op een persconferentie.

Oekraïne is bereid om met de Verenigde Staten te onderhandelen om de Amerikaanse militaire hulp te hervatten. Dat heeft de adviseur van de Oekraïense president Zelensky gezegd. 

De Oekraïense eerste minister Denys Sjmyhal zegt ook dat het land klaar is om de grondstoffendeal te ondertekenen. Dat akkoord zou normaal gezien afgelopen vrijdag ondertekend worden in het Witte Huis, maar na de oplopende ruzie tussen Trump en Zelensky gebeurde dat uiteindelijk niet. "Kiev wil er alles aan doen om de banden met de VS te herstellen", zegt Denys Sjmyhal.

Ook aan Amerikaanse zijde is er nog steeds bereidwilligheid om te onderhandelen. De Amerikaanse vicepresident JD Vance zegt dat de deur van het Witte Huis altijd openstaat als Zelensky over vrede wil spreken.

Ook de Poolse premier Donald Tusk reageert op social media op de opschorting van Amerikaanse steun.

"Een soeverein, pro-westers Oekraïne dat zichzelf kan verdedigen tegen Russische agressie betekent een sterker en veiliger Polen. In deze politieke chaos en onzekerheid is dat het allerbelangrijkste. Wie dat in twijfel trekt, speelt in de kaart van Poetin. Begrepen?"

Volgens EU-commissievoorzitter Ursula von der Leyen moet de Europese Unie zich opnieuw bewapenen. Ze stelde daarvoor vandaag een ambitieus defensieplan voor. Deze 3 voorstellen moeten de EU opnieuw weerbaar maken:

1. Landen in de EU mogen meer geld uitgeven aan defensie zonder dat ze daardoor in de problemen komen met de regels over te hoge begrotingstekorten. Normaal gesproken heeft de EU regels die beperken hoeveel een land in het rood mag staan, maar voor defensie-uitgaven zouden er uitzonderingen worden gemaakt.

2. De EU wil 150 miljard euro aan leningen beschikbaar stellen voor investeringen in defensie, zoals lucht- en raketverdediging, anti-dronesystemen en militaire transportmiddelen. Door samen in te kopen, kunnen landen kosten besparen en de EU als geheel beter verdedigen.

3. Landen mogen geld, dat eigenlijk bedoeld is om economische verschillen tussen regio's te verkleinen, gebruiken voor defensie-uitgaven.

Al deze maatregelen samen zouden ertoe leiden dat de Europese landen samen bijna 800 miljard euro investeren in defensie. "Voor een veilig en weerbaar Europa", concludeert Von der Leyen.

"Het lijkt erop dat de Europese landen proberen om het verlies van de Amerikaanse steun te compenseren." Dat zegt het Kremlin deze ochtend. 

"Het is duidelijk dat de VS de voornaamste geldschieter was voor de oorlog. Als ze inderdaad stoppen met militaire leveringen aan Oekraïne, dan zal dat het vredesproces ten goede komen. Het kan het regime in Kiev ertoe aanzetten om vrede na te streven. Maar we moeten eerst de details bekijken."

Om de banden met de Verenigde Staten volledig te herstellen, moeten wel eerst alle sancties kwijtgescholden worden, eindigt het Kremlin.

Het Verenigd Koninkrijk zal Oekraïne financieel en militair blijven steunen. Dat zegt de overheid in een persverklaring, als een reactie op de beslissing van Trump om de steun aan Oekraïne op te schorten.

"We blijven ons inzetten voor een blijvende vrede in Oekraïne, en samen met belangrijke bondgenoten bekijken we hoe we die belofte kunnen blijven ondersteunen. Het is het juiste om te doen, en het is in ons eigen belang."

Het Verenigd Koninkrijk zegt elk jaar bijna 3 miljard euro aan militaire hulp te geven aan Oekraïne. Daarbovenop voorziet het land ook financiële middelen voor Oekraïne om 5.000 luchtverdedigingsraketten te kopen die in Belfast zijn gemaakt.

"Daardoor brengen we Oekraïne in de sterkst mogelijke positie voor vrede", staat in het statement.

"De militairen in Oekraïne maken zich natuurlijk zorgen", reageert Michiel Driebergen vanuit Oekraïne in De Ochtend op Radio 1.  "De Amerikanen leveren niet alleen wapens en luchtverdediging, maar ook langeafstandsraketten, waardoor er eigenlijk minder Oekraïense manschappen worden gedood. Oekraïne kan met die raketten vanop verdere afstand de Russische troepenbewegingen beschieten."

"Men is ook heel erg bezorgd over het eventuele wegvallen van het internetsysteem Starlink van Elon Musk. Vooralsnog is dat er nog en wordt dat nog geleverd, maar dat kan op een gegeven moment ook wegvallen."

"Verder weet het Oekraïense leger ook heel erg veel dankzij de Amerikaanse inlichtingen. Het is sterk de vraag of Oekraïne wel zonder kan."

De beslissing van de VS om de hulp aan Oekraïne te bevriezen versterkt de positie van Rusland en maakt vrede moeilijker te bereiken. Dat heeft Benjamin Haddad, de Franse onderminister voor Europa, gezegd tijdens een interview op radiozender France 2

"Fundamenteel gezien, als je vrede wilt, versterkt een beslissing om wapenleveringen aan Oekraïne op te schorten de vrede of maakt het die juist minder bereikbaar? Het maakt die minder bereikbaar, omdat het alleen maar de hand van de agressor op het slagveld, namelijk Rusland, versterkt", redeneert Haddad.

De beslissing om de Amerikaanse militaire steun aan Oekraïne tijdelijk stop te zetten, ligt volgens Christophe Crombez, politiek econoom bij het Stanford Institute for International Studies, "in de lijn van de verwachtingen".

"Maar ik denk dat de meeste mensen niet hadden verwacht dat dat nu al zou gebeuren", aldus Crombez in De Ochtend op Radio 1. "Trump heeft duidelijk een excuus aangegrepen: de ontmoeting van vorige vrijdag (de ruzie tussen Trump en Zelensky in het Witte Huis, red.) en de manier waarop die is verlopen."

Het gaat voorlopig om een pauze in de militaire hulp, maar volgens Crombez is het ook mogelijk dat deze beslissing definitief wordt. "Ik denk dat Europa en Oekraïne er sowieso beter van uitgaan dat de steun van de Verenigde Staten gedaan is. Niet alleen voor Oekraïne, maar op langere termijn ook voor Europa. We maken dus best plannen om te zien hoe we dat moeten aanpakken."

Verder denkt Crombez dat de "gewone" Amerikaan niet wakker ligt van deze beslissing of van het buitenlands beleid en Oekraïne. Dat de VS nu de militaire hulp aan Oekraïne stopzet, zal volgens hem dan ook "geen gigantische impact hebben op het verloop van het politieke debat".

Dan zouden de invoerheffingen die de VS normaal gezien vandaag zal invoeren op producten uit Canada en Mexico, grotere gevolgen hebben, omdat de getroffen landen tegenmaatregelen zullen nemen die de gewone Amerikaan wel zal voelen.

Meerdere Democratische Congresleden veroordelen de beslissing van de Amerikaanse president Donald Trump om de militaire hulp aan Oekraïne op te schorten.

"De gevolgen zullen verwoestend zijn", zegt senator Jeanne Shaheen, de hoogste Democraat in de Senaatscommissie voor Buitenlandse Zaken. "President Trump zet de deur wagenwijd open voor Poetin om zijn gewelddadige agressie tegen onschuldige Oekraïners op te voeren."

Democratisch Congreslid Dan Goldman heeft het over "een vorm van chantage". Trump zou Zelensky niet alleen onder druk willen zetten om te onderhandelen met Poetin, maar zou op die manier ook de grondstoffendeal tussen Oekraïne en de VS willen redden.

Een functionaris van het Witte Huis zegt aan persagentschap AP dat Trump gefocust is op het bereiken van een vredesakkoord in Oekraïne. Trump wil dat Zelensky zich aan dat doel “toewijdt”. De functionaris voegde eraan toe dat de VS de militaire steun aan Oekraïne "onderbreekt en herziet" om "ervoor te zorgen dat deze bijdraagt ​​aan een oplossing". 

De maatregel blijft van kracht tot Trump vaststelt dat Oekraïne toewijding toont tot vredesonderhandelingen met Rusland, aldus de functionaris die niet met naam wil genoemd worden.

De Amerikaanse president Donald Trump zet alle militaire hulp van de Verenigde Staten aan Oekraïne tijdelijk stop. Dat melden bronnen in het Witte Huis aan Amerikaanse media.

Er zouden nog heel wat wapens en munitie aan Oekraïne geleverd worden, onder meer militaire steun die eerder beloofd was door de vorige Amerikaanse president Joe Biden. De beslissing komt enkele uren nadat de Oekraïense president Zelensky gezegd had dat het einde van de oorlog met Rusland nog heel ver weg is.

Een oud-ambassadeur onder Biden noemt het verbazingwekkend dat de VS de militaire hulp pauzeert, omdat die hulp Oekraïne helpt "om hun thuisland te verdedigen tegen de brutale aanval van Rusland".

De grondstoffendeal tussen de Verenigde Staten en Oekraïne is nog niet dood. Dat antwoordde de Amerikaanse president Trump op een vraag van een reporter in het Witte Huis. "Het is een goede deal voor ons", zei hij.

"En we hebben zeldzame aardmetalen nodig." De Oekraïense president Zelensky moet wel meer dankbaarheid tonen voor de Amerikaanse steun die hij al heeft gekregen, herhaalde Trump.

Zelensky was vrijdag afgereisd naar Washington om de grondstoffendeal te ondertekenen. Dat liep echter fout toen hij voor de camera's verzeilde in een ruzie met Trump en de Amerikaanse vicepresident J.D. Vance.

De grondstoffendeal moet de Verenigde Staten toegang geven tot kostbare Oekraïense aardmetalen. De Amerikaanse aanwezigheid op Oekraïense bodem zou dan werken als een veiligheidsgarantie tegen Rusland. 

Trump zei bovendien dat een deal over het einde van de oorlog in Oekraïne snel afgesloten kan worden. "Je moet een deal sluiten met Rusland, met Oekraïne en je moet de instemming hebben van de Europese naties omdat ik vind dat dat belangrijk is, en van ons. "Iedereen moet bij wijze van spreken in een kamer samen komen en we moeten een deal sluiten."

En hij zei omfloerst dat "iemand geen deal wilde sluiten", duidelijk verwijzend naar president Zelensky van Oekraïne. "En als die persoon geen deal wil sluiten, zal die persoon er niet lang meer zitten."

Trump benadrukte nog eens dat hij zelf wil dat de oorlog in Oekraïne snel stopt. "Ik wil dat dit eindigt en niet jaren blijft doorgaan." 

En of hij de wapenleveringen aan Oekraïne zou stopzetten - waarover gespeculeerd wordt - liet hij in het midden. Daarover zei Trump dat "er heel veel aan het gebeuren is op dit moment" en dat hij er morgenavond een toespraak over zal houden. 

Oekraïne produceert op dit moment meer dan de helft van de wapens die het land inzet in de oorlog tegen Rusland. "Het gaat om 55 procent. De VS is goed voor 20 procent, maar die 20 procent is wel van cruciaal belang omdat het gaat om 'high end' capaciteiten, zoals de Patriots", legt expert internationale politiek Jan Balliauw uit in Terzake.

"De Amerikaanse hulp is al eens stilgevallen, maar toen hebben de Oekraïners kunnen doorvechten. Ze kwamen wel in de problemen. Als dat opnieuw gebeurt zal Rusland ook aangespoord worden om de gevechten op te voeren om meer terrein te veroveren."

Volgens onderzoeker Europees Defensiebeleid Michelle Haas van de UGent is een beperkt staakt-het-vuren in Oekraïne nog niet voor morgen. "En een duurzame vrede in Oekraïne is heel ver weg", legt ze uit in Terzake.

"Het wordt een enorm proces. Stap 1 is dat Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Oekraïne een plan gaan voorleggen aan Trump, want ze willen de volledige steun van Amerika. Vervolgens zou er dan een staakt-het-vuren moeten komen", zegt Haas.

Dan zijn we nog maar aan het begin van de onderhandelingen met de verschillende betrokken partijen over een duurzame vrede in Oekraïne.

Amerika is en blijft een belangrijke strategische partner voor Oekraïne in de oorlog met Rusland. Het is nu afwachten wat de Amerikaanse president Donald Trump van plan is met de al beloofde wapens voor het Oekraïense leger.

"Amerika is belangrijk op langere termijn voor Oekraïne om een vrede te garanderen, maar de VS is ook nu heel belangrijk. Donald Trump zou de door regering-Biden beloofde wapens kunnen intrekken. Er gaan geruchten de ronde dat Trump dat wil doen", legt Marijn Trio uit in Het Journaal.

Daarnaast is het Oekraïense leger ook afhankelijk van Amerikaanse inlichtingen en er wordt ook gebruikgemaakt van Starlink, de internetaanbieder van Elon Musk.

"Trump zou overwegen om dat allemaal op te zeggen, maar het is niet duidelijk hoe ver hij daar wil in gaan", besluit Trio.

De Oekraïense president Zelensky laat weten dat er samengewerkt wordt met “Amerika en onze Europese partners” en dat hij “heel erg hoopt op steun van de VS op het pad naar de vrede”. Want “vrede is zo snel als mogelijk nodig”, zo voegt hij eraan toe in een bericht op X. 

Daarmee lijkt hij te reageren op de verwijten van de Amerikaanse president Donald Trump aan zijn adres. Na de rampzalige ontmoeting in het Witte Huis verweet Trump dat Zelensky niet klaar is voor vrede. Vandaag nog schreef Trump dat Zelensky geen zou willen zolang de VS hem steunen. 

De ruzie tussen Donald Trump en Volodymyr Zelensky in het Witte Huis afgelopen vrijdag, was een "onthutsend tafereel", bedoeld om de Oekraïense president te vernederen. Dat zegt de Franse premier François Bayrou tijdens een speech voor de Nationale Assemblee.

De buitengewoon openhartige kritiek van de premier wijkt af van de meer genuanceerde toon die de Franse president Emmanuel Macron eerder gebruikte. 

“Vrijdagavond ontvouwde zich in het Witte Huis een onthutsend tafereel voor de lenzen van de hele wereld, gekenmerkt door brutaliteit, een verlangen om te vernederen en met als doel om de Oekraïense president Volodymyr Zelensky te laten buigen door middel van bedreigingen", stelt Bayrou.

“President Zelensky heeft niet toegegeven en ik denk dat we hem onze waardering kunnen tonen”, vervolgt Bayrou. Daarop staan de leden in de kamer van de Nationale Assemblee op om te applaudisseren.

"Zolang de Verenigde Staten hem steunen, wil deze man geen vrede." Dat schrijft de Amerikaanse president Donald Trump over Volodymyr Zelensky in een bericht op zijn socialemediaplatform Truth Social. Hij verwijst in zijn bericht ook naar een artikel van The Associated Press, waarin Zelensky zegt dat vrede met Rusland "heel, heel, heel ver weg ligt".

"Dat is het slechtste statement dat hij kon maken: Amerika zal dit niet veel langer slikken." In zijn bericht is Trump ook scherp voor de Europese partners van Oekraïne. "Ze zeggen dat ze de steun van Amerika nodig hebben om iets klaar te krijgen. Dat lijkt mij geen krachtige boodschap die ze naar Rusland uitsturen. Wat gaat toch door hun hoofd?"

"België mag niet meer alleen naar de Verenigde Staten kijken." Dat zegt minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot (Les Engagés) na een ontmoeting in New Delhi met zijn Indiase ambtgenoot en de minister van Handel. Ook minister van Defensie Theo Francken (N-VA) heeft een ontmoeting gehad met zijn Indiase ambtgenoot.

"Het doel van de gesprekken was vooral om - met de steun van prinses Astrid die het gesprek met de minister van Defensie bijwoonde - de nadruk te leggen op een reeks grote contractuele uitdagingen voor de Belgische bedrijven. Die vinden we in sectoren waarin Europa dringend bedragen moet investeren, die veel hoger liggen dan we de laatste decennia gewoon waren", aldus Prévot. 

De ontmoeting met zijn Indiase collega was voor de minister een gelegenheid om te spreken over "de nieuwe Indiase machtsrelatie met de multipolaire wereld die we vandaag kennen en de relatie die Europa, dus ook België, daarmee moet onderhouden".

"We mogen de Verenigde Staten de rug niet toekeren, want of we dat nu leuk vinden of niet, ze blijven een vooraanstaande strategische partner. Maar we mogen niet slechts in één richting kijken, dat mogen we niet meer doen", zegt Prévot.

Het Verenigd Koninkrijk zal nooit kiezen tussen de 2 kanten van de Atlantische oceaan (Amerika of Europa, red.). Dat zegt de Britse premier Keir Starmer in het Britse Lagerhuis. 

"Wat er is gebeurd tijdens Trumps ontmoeting met Zelensky, is iets wat niemand in dit parlement wil zien", verduidelijkt Starmer, "maar ik wil er geen misverstand over laten bestaan: we moeten onze relatie met Amerika versterken, voor onze veiligheid, voor onze handel en voor investeringen."

Starmer zegt dat de Amerikanen niet weg te denken zijn uit het doel om vrede te bereiken. "We willen een leidersrol opnemen, met militairen in het veld en vliegtuigen in de lucht. Het is niet meer dan terecht dat Europa het zware werk voor vrede op ons continent op zich neemt, maar om te slagen moet deze inspanning ook door de Verenigde Staten worden gesteund."

Het Verenigd Koninkrijk zal 1,6 miljard Britse pond vrijmaken voor Oekraïne, waarmee die laatste 5.000 luchtafweerraketten kan kopen. Dat zegt de Britse premier Keir Starmer, die het Britse Lagerhuis toespreekt. De raketten worden geproduceerd in Belfast, waardoor de deal ook de Britse economie ten goede zou komen.

"Op die manier geven we Oekraïne de beste kaarten voor een vredesakkoord en beschermen we burgers van de terreur die Russische drones veroorzaken", zegt Starmer.

De Britse premier herhaalt ook de noodzaak om de eigen defensiecapaciteiten te verhogen. "We moeten aan 3 procent (van het bbp, red.) geraken om uit te geven aan defensie, om zo onze defensie-industrie snel te heropbouwen", klinkt het.

De Poolse oud-president en Nobelprijswinnaar voor de vrede Lech Wałęsa heeft de ruzie tussen Volodymyr Zelensky en Donald Trump "met angst en afkeer" bekeken. Dat zegt hij in een bericht op Facebook. 

De oud-president haalt ook herinneringen aan de Koude Oorlog boven. De manier waarop Zelensky in The Oval Office werd aangepakt, lijkt op wat we "ons goed herinneren van ondervragingen van de veiligheidsdienst en van de debatzalen in communistische rechtbanken". 

"We vinden uw verwachtingen om respect en dankbaarheid te tonen voor de materiële hulp van de Verenigde Staten beledigend", staat in het bericht te lezen. "Dankbaarheid komt toe aan de heldhaftige Oekraïense soldaten, die hun bloed vergieten ter verdediging van de waarden van de vrije wereld." Wałęsa zegt ook dat hij niet begrijpt dat "de leider van de vrije wereld dat niet inziet".

Morgen zal de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen de EU-lidstaten op de hoogte brengen van haar plan om "Europa te herbewapenen". Dat laat ze weten aan de internationale pers. De lidstaten zullen via een brief het plan te zien krijgen.

"We moeten dringend onze defensieve capaciteiten opkrikken", zegt von der Leyen. "We willen duurzame vrede, maar duurzame vrede kan alleen worden gebouwd op kracht. Die kracht begint met onszelf sterker te maken."

Rusland heeft voor het eerst officieel gereageerd op de ruzie in het Witte Huis tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Volgens Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov toont die aan "hoe moeilijk het zal zijn om een akkoord te bereiken".

Volgens Peskov is het duidelijk dat Zelensky "geen vrede wil via onderhandelingen". Hij stelt ook dat Oekraïne "de realiteit op het terrein niet aanvaardt", door geen grondgebied te willen afstaan.

Over de ruzie zelf zegt Peskov dat Zelensky "een volledig gebrek aan diplomatiek vermogen" toonde.

Het Kremlin, het kantoor van de Russische president, is niet onder de indruk van de speciale top in Londen afgelopen weekend. Volgens woordvoerder Dmitri Peskov waren de verklaringen over blijvende militaire steun aan Oekraïne "niet gericht op een vreedzame uitkomst". 

Peskov voegt er aan toe dat elk "constructief voorstel welkom is". Hij vindt het ook "belangrijk dat iemand Zelensky dwingt om zijn standpunt aan te passen en vrede te zoeken".

Het is volgens hem ook duidelijk dat "het uiteenvallen van het Westen bezig is". "Een deel ervan wil dat de oorlog doorgaat."

Volgens de Britse adjunct-minister van Defensie Luke Pollard is er nog geen akkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk over een beperkt staakt-het-vuren in Oekraïne. De Franse president Emmanuel Macron zegt in een interview met de Franse krant Le Figaro dat het VK en Frankrijk zo'n beperkt bestand willen voorstellen aan de Verenigde Staten. Maar Pollard noemt dat nog voorbarig.

"Er liggen verschillende opties op tafel, die onderworpen zijn aan diepgaandere discussies met Amerikaanse en Europese partners, maar er is nog geen overeenstemming bereikt over een wapenstilstand van 1 maand", zegt ook een andere bron binnen de Britse regering.

Een van de conclusies van de speciale top in Londen was dat een "coalitie van bereidwillige landen" militairen naar Oekraïne wil sturen, eens er een echt vredesakkoord is gesloten. Maar om welke landen het gaat, is nog niet zo duidelijk. 

"Voorlopig is het enkel maar het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Zij zijn sowieso bereid om daar deel van uit te maken", zegt professor internationale politiek Fabienne Bossuyt (UGent) in De Ochtend. "Polen zal er waarschijnlijk ook bij zijn. En men verwacht ook Duitsland."

De speciale Europese top gisteren in Londen is een "belangrijk signaal" van Europa, zegt professor internationale politiek Fabienne Bossuyt (UGent) in De Ochtend. "Het is van cruciaal belang dat Europa verenigd naar buiten komt."

Of het Europese plan ook indruk zal maken op de Amerikaanse president Donald Trump en de Russische president Vladimir Poetin, daar twijfelt Van Bossuyt aan. "Maar het is een noodzakelijk signaal."

Het beperkt staakt-het-vuren dat Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk aan de VS willen voorstellen, is onder meer bedoeld om te achterhalen of Rusland echt bereid is om een einde aan de oorlog te maken en ernstige gesprekken over een langdurig vredesakkoord te voeren. Dat zegt de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Noël Barrot op de Franse radio. 

Barrot voegt er aan toe dat hij denkt dat Zelensky en Trump opnieuw met elkaar zullen spreken over een grondstoffenakkoord, na de felle ruzie van afgelopen vrijdag in het Witte Huis.

Het bezoek van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky aan de Britse koning Charles III was meer dan protocol, zegt VRT NWS-journalist Ivan Ollevier. "Het was een sein van premier Starmer aan de buitenwereld dat Zelensky wat hem betreft op dezelfde hoogte staat als de president van de Verenigde Staten."

De Britse premier Starmer was vorige week donderdag nog bij Trump in het Witte Huis. Hij had toen een brief mee van de koning waarin Charles Trump uitnodigt voor een officieel staatsbezoek. Het is al de tweede keer dat Trump zo'n uitnodiging krijgt en dat is heel uitzonderlijk. 

"Nu wou Starmer duidelijk maken dat een ontmoeting met koning Charles allesbehalve het voorrecht is van een president van de Verenigde Staten, maar dat dat recht ook de president van Oekraïne toekomt."

VRT NWS-journalist Ivan Ollevier volgde de speciale top over Oekraïne in Londen en merkte achteraf "voorzichtig optimisme" bij de Europese leiders. "We zagen de Oekraïense president Zelensky breed lachend in zijn auto stappen en ook bij zijn bezoek aan koning Charles zag hij er behoorlijk opgetogen uit", zegt Ollevier in De Ochtend op Radio 1. "En ook bij de andere deelnemers aan de bijeenkomst had ik de indruk dat ze een voorzichtig optimisme voelden."

Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk stellen een maand durende wapenstilstand in Oekraïne "in de lucht, op zee en de energie-infrastructuur". Dat verklaarde de Franse president Emmanuel Macron in een interview met de Franse krant Le Figaro.

Het voordeel van zo'n beperkt bestand is dat "we weten hoe het te meten". Volgens hem zou het erg moeilijk zijn om een volledig staakt-het-vuren te handhaven, gezien de omvang van de frontlijn. De Franse president vergeleek de frontlijn met "het equivalent van de lijn Parijs-Boedapest".

Eventuele Europese troepen op het terrein zullen later volgen, zodra de twee strijdende partijen een akkoord tot in de details hebben onderhandeld. "We willen vrede, maar niet tot elke prijs zonder garanties", zei hij.

Zelensky heeft alvast gezegd "op de hoogte te zijn" van het idee.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zei na afloop van de top in Londen dat hij gelooft dat hij de relatie met de Amerikaanse president Donald Trump kan herstellen. Hij denkt ook niet dat de VS hun steun aan Oekraïne stopzetten. Daarnaast verklaarde Zelensky dat hij bereid blijft om het mineralenakkoord met de Verenigde Staten te ondertekenen en dat hij ervan overtuigd is dat de VS daar ook klaar voor zijn.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft ongeveer een uur met de Britse koning Charles gesproken. Een militaire helikopter met Zelensky landde rond 17.25 uur lokale tijd en vertrok weer rond 18.35 uur.

Volgens de Nederlandse premier Dick Schoof willen de deelnemers van de top dat Kiev de relaties met Washington herstelt. 

"Er is natuurlijk wel aangedrongen op het feit dat de verhouding tussen Oekraïne en Amerika van groot belang is. En dat die verhoudingen weer moeten worden hersteld", aldus Schoof. Maar er is volgens hem vooral geuit dat de steun van de deelnemende landen voor Oekraïne "onverminderd" is.

Een mogelijk punt om vredesgesprekken voor Oekraïne op te starten, is het einde van de Russische bombardementen op het buurland. Dat zei de Duitse uittredende bondskanselier Olaf Scholz na afloop van de top.

Hij bleef vaag over een mogelijke bijdrage van Duitsland aan veiligheidsgaranties van een vredesakkoord in Oekraïne. Wel beklemtoonde hij dat Oekraïne zichzelf moet kunnen verdedigen en een sterk leger heeft, ook in vredestijd.

Scholz liet uitschijnen dat Duitsland vooral financiële steun zou kunnen bieden. "Dat zal een inspanning vergen waar veel mensen nog niet voldoende op zijn voorbereid", klonk het.

De Poolse premier Donald Tusk benadrukte na de top dat het Westen moet weerstaan aan de chantage en agressie van Rusland.

Hij roept op tot eenheid tussen de Verenigde Staten en de EU over Oekraïne. "Alles moet in het werk worden gesteld opdat Europa en de Verenigde Staten met één stem spreken."

De Poolse premier waarschuwde ook dat Europa en de Verenigde Staten zich niet uit elkaar mogen laten spelen. "Voor ons, voor de Poolse en de Europese veiligheid, voor de toekomst van Oekraïne is het allerbelangrijkste de instandhouding van de nauwst mogelijke banden met de VS."

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is intussen gearriveerd bij de Britse koning Charles. Zelensky zakte daarvoor naar  Sandringham House af in Norfolk, enkele uren ten noorden van Londen.

"Het was een goed overleg", zei NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte na afloop van de Oekraïne-top in Londen. De Europese landen steken "een tandje bij" zodat Oekraïne kan blijven vechten in de oorlog met Rusland. Rutte zei voorts dat verschillende landen veiligheidsgaranties willen bieden aan Oekraïne als er een vredesdeal komt.

"We zijn overeengekomen dat het VK, Frankrijk en anderen zullen samenwerken met Oekraïne om een plan op te zetten om de oorlog te stoppen", dat zei de Britse premier Keir Starmer tijdens de persconferentie na het overleg  met de Europese leiders over Oekraïne.

"Daarna gaan we dat plan bespreken met de VS", aldus Starmer. 

De Europese leiders zijn "belangrijke zaken overeengekomen", zei de Britse premier Keir Starmer tijdens de persconferentie na de Oekraïne-top. "Eerst zullen we de militaire hulp blijven aanvoeren en zullen we de economische druk op Rusland blijven opvoeren om Oekraïne nu te versterken."

"Ten tweede moet elke vorm van duurzame vrede de soevereiniteit en veiligheid van Oekraïne garanderen. Bovendien moet Oekraïne mee aan de onderhandelingstafel zitten."

"Ten derde zullen we, tot er een vredesdeal is, de eigen militaire capaciteit van Oekraïne blijven steunen als afschrikkingsmiddel tegen toekomstige invasies."

"Ten vierde zullen we verder een "coalitie van bereidwilligen" vormen om een deal te verdedigen en vrede te garanderen", aldus Starmer.

"Europa moet zich dringend herbewapenen en de lidstaten moeten de financiële ruimte krijgen om een toename van de defensie-uitgaven door te voeren", dat zei Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, na de Oekraïne-top in Londen.

Ze voegde eraan toe dat Europa ook aan de VS moet laten zien dat het klaar is om de democratie te verdedigen.

"Na een lange periode van onderinvesteringen is het nu van groot belang om de investeringen in defensie voor een langere periode op te voeren", aldus von der Leyen.

De Oekraïne-top georganiseerd door de Britse premier Keir Starmer is afgerond. Het overleg heeft zo'n 2 uur geduurd. De Europese leiders verlaten één voor één Lancaster House in Londen

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zal nu op audiëntie gaan bij de Britse koning Charles III.

Aan de Amerikaanse ambassade in Brussel hebben zo’n 250 demonstranten zich verzameld tijdens een pro-Oekraïne betoging. Ze veroordelen de ruzie tussen de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en de Amerikaanse president Donald Trump vrijdag in het Witte Huis.

Organisator Promote Ukraine pleit dat Europa moet inzetten op militaire autonomie om Oekraïne te blijven steunen in de oorlog met Rusland. "We zijn bang dat de VS in Russische propaganda is gaan geloven en zich aan de zijde van Rusland heeft geschaard”, zegt Liza Bezvershenko van Promote Ukraine. De betogers willen daarom "in het hart van Europa" het signaal geven dat Europa eensgezind moet zijn en blijven.

"Europa moet haar eigen defensie organiseren, die minstens even sterk moet zijn als de VS", klinkt het nog. "De Europese lidstaten moeten de wapenproductie opschalen en het leiderschap op zich nemen. Het is het moment."

Voor de start van de top had de Oekraïense president Volodymyr Zelensky ook een bilaterale ontmoeting met de Italiaanse premier Giorgia Meloni, om "een gezamenlijk actieplan te ontwikkelen om de oorlog te beëindigen door rechtvaardige en duurzame vrede", dat schreef de president op het platform X.

Volgens Zelensky is de Russische president Vladimir Poetin enkel geïnteresseerd in de voortzetting van de oorlog. "Daarom is het belangrijk om eensgezindheid over Oekraïne te behouden", vindt Zelensky. "En zo de positie van ons land te versterken in samenwerking met onze bondgenoten, de landen van Europa en de Verenigde Staten", schreef hij nog.

"Oekraïne heeft vrede nodig gesteund door robuuste veiligheidsgaranties", aldus de Oekraïense president." Zelensky noemde het gesprek met Meloni "productief".

Salling Group A/S, de grootste supermarktgroep van Denemarken, voert een nieuw label in voor Europese producten. Zo komt de retailer tegemoet aan de wens van zijn klanten die Amerikaanse producten willen boycotten. De groep benadrukt wel dat het Amerikaanse producten zal blijven aanbieden en dat de keuze bij de consument ligt.

In het Lancaster House in Londen is het topoverleg over Oekraïne en de veiligheid in Europa van start gegaan. De Britse premier Keir Starmer spreekt over een "uniek moment voor de veiligheid in Europa".

"We verzamelen hier vandaag omdat dit een uniek moment voor de veiligheid van Europa is en we allemaal meer moeten doen", aldus Starmer bij de start van de top. Een goed resultaat voor Oekraïne "is vitaal voor de veiligheid van elk land hier en vele andere", klonk het.

Starmer is gastheer voor verschillende Europese leiders, de secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte en de Canadese premier Justin Trudeau. Ze zullen de situatie in Oekraïne bespreken, in aanwezigheid van de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Na de top zal de Oekraïense president ook nog een ontmoeting hebben met de Britse koning Charles.

Ook de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en de ontslagnemende Canadese premier Justin Trudeau zijn aangekomen bij Lancaster House, in Londen. 

Alle leiders die de top zouden bijwonen, zijn intussen gearriveerd. 

Ook de Deense premier Mette Frederiksen en ontslagnemend Duits bondskanselier Olaf Scholz hebben de EU-leiders vervoegd in Londen. 

Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen wordt ontvangen door de Britse premier Keir Starmer in Londen. 

Ook NAVO-baas Mark Rutte en de Poolse premier Donald Tusk zijn aangekomen in het centrum van Londen, in Lancaster House. Het VK is gastheer van deze internationale defensietop. De Britse premier Keir Starmer zal alle Europese leiders en de premier van Canada ontvangen in Lancaster House.

De verwachting is dat Starmer na afloop van de gesprekken rond 17.00 uur een persconferentie zal houden.

De Franse president Emmanuel Macron is aangekomen in Londen voor de top over Oekraïne en de Europese defensie. Hij werd ontvangen door de Britse premier Keir Starmer. 

Mocht de Amerikaanse president Trump officieel beslissen om een einde te maken aan de hulp aan Oekraïne, rijst opnieuw de vraag hoe bezorgd we moeten zijn over een uitbreiding van de oorlog. Die vraag komt nu ook opnieuw naar boven na de gebeurtenissen van vrijdag.

“Het ontnuchterende antwoord daarop is dat die dreiging er al een langere tijd is. Dat is niet echt veranderd door wat er vrijdag is gebeurd”, reageert Ruslandexperte Ria Laenen.  

 “We denken enkel aan tanks, vliegtuigen en schepen als we over oorlog spreken”, vult oud-generaal Marc Thys aan. “Maar oorlog is zowel diplomatiek als informationeel, economisch en militaire acties ondernemen om het sociale en maatschappelijke weefsel van je tegenstander te verstoren en vernietigen. En die oorlog is al jaren aan de gang.” 

Het defensiebudget van het VK wordt opgetrokken. Daarnaast wil "de Britse premier Keir Starmer onder meer komen tot een eendrachtige visie en een vredesplan voor de oorlog in Oekraïne, die zo breed mogelijk wordt gedragen", duidt VRT NWS-journalist Ivan Ollevier over de Oekraïne-top in het VK. "Daarom heeft Starmer ook onder meer Canada en Turkije uitgenodigd. Voorts wil hij de andere landen ervan overtuigen om de NAVO rechtop te houden."

"De andere landen moeten ook hun militaire hulp aan Oekraïne opschroeven, het effect daarvan op het terrein zal pas binnen enkele maanden zichtbaar zijn", aldus Ollevier.

Deze namiddag komen voor de top over Oekraïne en de Europese defensie onder meer Frankrijk, Duitsland, Denemarken, Nederland, Polen, Spanje, Finland, Zweden, Tsjechië en Roemenië samen.

“De rol van de NAVO is voor de komende 4 jaren uitgespeeld." Dat zegt voormalig minister van Buitenlandse Zaken en oud-Eurocommissaris Karel De Gucht in De Zevende Dag.

Hij verwijst in de eerste plaats naar artikel 5 van het Handvest van de NAVO. Dat artikel gaat uit van het principe dat een aanval tegen een van de lidstaten van de NAVO gelijk staat aan een aanval tegen alle NAVO-landen. Met dat artikel beloven de landen om “gepast te reageren” wanneer een van de lidstaten wordt aangevallen. “Maar niemand gaat dat artikel nu nog serieus nemen, en zeker Trump niet”, reageert De Gucht.

“Ten tweede gaan er geen waarborgen komen van de Amerikanen. Dat zou Trump alleen gedaan hebben met een zeer verregaande grondstoffendeal. Maar met wat daar nu op tafel ligt, moeten we niet op die man rekenen."

“De NAVO gaat het de komende jaren heel moeilijk hebben”, vindt ook oud-generaal Marc Thys. Hij verwijst daarmee ook naar de Amerikaanse generaals die nu voor de NAVO werken. Die zijn grotendeels door de administratie van de vorige president Joe Biden aangesteld. De voorbije weken heeft president Trump in eigen land al een deel van de legertop vervangen, en de kans is groot dat ook de generaals die nu voor de NAVO werken binnenkort vervangen zullen worden.

“Dat is voor mij bijzonder alarmerend”, reageert Thys. “En creëert een democratisch deficit, als je ziet dat het militair apparaat aangestuurd wordt door de politiek, en dat die scheiding er niet meer is.” 

Na de intense woordenwisseling tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in het Witte Huis vrijdag vinden er in de VS verschillende pro-Oekraïne protesten plaats. Honderden mensen kwamen samen in onder meer New York, Los Angeles en Boston.

Er stonden ook demonstranten met pro-Oekraïense pamfletten langs de weg in Waitsfield, Vermont, waar vicepresident J.D. Vance en zijn familie op skivakantie waren. Op verschillende borden werd verwezen naar de ruzie en naar de oorlog. In Waitsfield zijn er ook betogers opgedoken die Trump en Vance steunen.

De Italiaanse premier Giorgia Meloni is aangekomen in Downing Street 10 voor een apart gesprek met de Britse premier Keir Starmer.

In Oekraïne is "met verbijstering" gekeken naar de ruzie tussen president Volodymyr Zelensky en president Donald Trump. Dat zegt Anastacia Galouchka, correspondente voor de Amerikaanse krant The Washington Post in Kiev, in 'De zevende dag'.

"Wij zaten daarop te kijken en zijn meteen aan het werk geschoten. De reacties waren er van verbijstering, sommige mensen zeiden dat ze in tranen waren. Het was beschamend dat wereldleiders zich zo gedragen, dat een president van een land in oorlog zo behandeld wordt, hoorden we."

Er waren enkele Oekraïense stemmen die zeiden dat Zelensky zich in de val had laten lokken. "Oleksi Arestovytsj , die vroeger adviseur was in de regering van Zelensky maar nu niet meer, was heel kritisch. Zelensky had op zijn tong moeten bijten, hij had stil moeten zijn, want we hebben vrede nodig, zei Arestovytsj."

"Maar het merendeel van de Oekraïners die ik hoor, ook de soldaten aan het front, vinden net dat Zelensky voor zijn land opgestaan is. Hij heeft zijn land en de Oekraïners verdedigd, hij heeft van Oekraïne geen bedelaar gemaakt. En daarvoor appreciëren ze hem."

De Britse premier Keir Starmer haalde in een interview met BBC 3 elementen aan die volgens hem noodzakelijk zijn voor duurzame vrede in Oekraïne.

Enerzijds is een "sterk Oekraïne" nodig, dat kan blijven vechten tegen Rusland als het nodig is, zo heeft Oekraïne een sterke onderhandelingspositie. Anderzijds is er een Europees aspect nodig dat veiligheidsgaranties biedt en tot slot zijn er Amerikaanse veiligheidsgaranties nodig.

Deze 3 pijlers moeten aanwezig zijn om de vrede te kunnen garanderen, vindt Starmer. 

Op de vraag welke verdelingslijn er tussen Oekraïne en Rusland zou komen, weigerde Starmer te antwoorden. "Dat vormt uiteraard een onderwerp van discussie", zei Starmer daarover.

De Britse premier Keir Starmer heeft op de BBC gezegd dat het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk "en mogelijk nog 1 of 2 andere landen" samen met Oekraïne een plan zullen opstellen voor een staakt-het-vuren in het conflict met Rusland. Daarna zal dat plan aan Amerikaans president Donald Trump worden voorgelegd.

Het idee is tot stand is gekomen na gesprekken tussen de leiders van de 4 landen, dus ook Trump zelf, na de Oval Office-rel van afgelopen vrijdag.

"Dit is een stap in de juiste richting", zegt Starmer. Volgens de Britse premier wil Trump nog steeds "een duurzame vrede". 

"Als het erop aankwam trokken de Amerikanen en Europeanen aan hetzelfde zeel. Dat is nu weg. Dit gaat in tegen het beleid dat VS decennialang gevoerd heeft", zegt Sven Biscop (UGent) in De Ochtend op Radio 1 over de verschuiving van het internationale machtsevenwicht.

"Trump staat zeker niet meer aan de kant van Oekraïne, maar hij staat ook niet meer aan de kant van Europa. Dit is een heel gevaarlijke situatie."

Volgens Biscop gaan we onzekere jaren tegemoet. "Alles wordt onvoorspelbaar". Hij vreest dat het einde van de alliantie tussen de VS en Europa andere grote machten misschien "overambitieus" kan maken.

Zal Europa op 1 lijn geraken over wat er nu moet gebeuren? "Dat zal moeilijk zijn met 27. Daarom dat je een soort oorlogskabinet ziet gevormd worden met de Britten, de Fransen, de Duitsers en de Polen. De leiders van die kerngroep gaan bijvoorbeeld Orban gewoon negeren als die probeert moeilijk te doen", denkt Biscop. 

De geopolitieke ontwikkelingen van de laatste weken zetten ook ons land onder druk om meer en sneller te investeren in Defensie. 

In het regeerakkoord hadden de partijen afgesproken om tegen 2029, op het einde van de regeerperiode, de NAVO-norm te halen. Dat wil zeggen dat 2 procent van het BBP naar Defensie moet gaan. Ons land zit nu ongeveer aan 1,3 procent. 

Minister van Begroting Vincent Van Peteghem (CD&V) zegt vandaag in De Zondag formeel dat het sneller moet gaan. "We mogen niet wachten tot 2029. Liever nu de NAVO-doelen halen en meer geld voor het leger dan straks oorlog met Poetin." 

Ook premier Bart De Wever (N-VA) zei afgelopen week al dat ons land "een spurtje moet trekken" als het gaat over defensie-uitgaven. 

De begrotingsplannen voor de komende jaren zijn daarmee eigenlijk al achterhaald. De regering moet sneller dan verwacht op zoek naar ongeveer 4 miljard euro om de norm te halen. "De investeringen in defensie mogen niet ten koste gaan van de sociale zekerheid en de hervormingen", benadrukt Van Peteghem wel. 

• Zelensky heeft eerst een apart gesprek met Brits premier Keir Starmer en de Italiaanse premier Giorgia Meloni in Downing Street 10.

• Daarna volgt de top over Oekraïne en de Europese defensie. Naast Oekraïne nodigde Starmer aanvankelijk enkel Frankrijk, Duitsland, Denemarken, Italië en Turkije uit om aan de top deel te nemen. Na de confrontatie tussen Trump en Zelensky in het Witte Huis werden ook de leiders van Nederland, Noorwegen, Polen, Spanje, Finland, Zweden, Tsjechië, Canada, en Roemenië aan de lijst toegevoegd. Ook NAVO-baas Mark Rutte en Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen tekenen present.

• Zelensky gaat vandaag ook op audiëntie bij de Britse koning Charles III.

Goeiemorgen,

Opnieuw een belangrijke dag in deze geopolitiek woelige tijden. 

Vandaag komen de belangrijkste Europese leiders samen in Londen, 2 dagen na de openlijke ruzie tussen Oekraïens president Volodymyr Zelensky en Amerikaans president Donald Trump en zijn vice-president J.D. Vance. 

De vraag is vooral hoe forse taal de Europese leiders zullen spreken over Trump en of ze bijkomende steun aan Oekraïne zullen aankondigen. Die is broodnodig als Trump officieel zou beslissen om een einde te maken aan de hulp aan Oekraïne. 

Ook Zelensky zelf zal aanwezig zijn - hij had gisteren al een gesprek met Starmer -, net als Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en NAVO-baas Mark Rutte. Ook Canadees premier Justin Trudeau zakt af naar Londen. 

Het Verenigd Koninkrijk en Oekraïne hebben een akkoord ondertekend over een lening van 2,26 miljard pond (bijna 2,74 miljard euro) om de defensiecapaciteiten van Kiev te ondersteunen. Londen stelt dat voor als een teken van de "onwrikbare steun voor het Oekraïense volk".

De Britse minister van Financiën Rachel Reeves en de Oekraïense financiënminister Serhi Martsjenko ondertekenden de lening tijdens een onlineceremonie terwijl de Oekraïense president Volodimir Zelenski in Londen is. Zelenski en de Britse premier Keir Starmer woonden de ceremonie bij. Martsjenko ondertekende vanuit Oekraïne.

De lening zal worden terugbetaald met de winsten van de bevroren Russische tegoeden.

Ook de Canadese premier Justin Trudeau trekt morgen naar Londen, waar hij zal deelnemen aan de top over de Europese veiligheid en Oekraïne. Dat kondigt het kantoor van de premier aan.

Nog even op een rijtje wat Zelensky komt doen in het Verenigd Koninkrijk:

• Vandaag heeft hij een gesprek met de Britse premier Starmer.

• Morgen mag hij op audiëntie bij de Britse koning Charles III.

• Morgen heeft Zelensky eerst een apart gesprek met Starmer en de Italiaanse premier Giorgia Meloni in Downing Street 10.

• Daarna neemt hij deel aan een Europese top over defensie in Londen. Naast Oekraïne nodigde Starmer aanvankelijk ook Frankrijk, Duitsland, Denemarken, Italië en Turkije uit om aan de top deel te nemen.

• Na de confrontatie tussen Trump en Zelensky in het Witte Huis werden ook de leiders van Nederland, Noorwegen, Polen, Spanje, Finland, Zweden, Tsjechië en Roemenië aan de lijst toegevoegd.

• Ook NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte, Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en Europees Raadsvoorzitter António Costa zullen erbij zijn.

De Oekraïense president Zelensky dankt de Britse premier Starmer voor zijn steun en die van het Britse volk. "Ik heb de mensen gezien op straat."

"Ik wil u en uw team bedanken. Ik ben ook dankbaar voor de ontmoeting met de koning morgen en voor het organiseren van de top morgen."

"We zijn heel erg blij dat we zulke goede partners en vrienden hebben. We rekenen op jullie steun."

De Britse premier Keir Starmer drukt zijn steun uit voor de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. "U bent hier heel erg welkom. U geniet de volle steun van heel het Verenigd Koninkrijk." Starmer verwijst onder meer naar de mensen die Zelensky buiten op straat stonden toe te juichen.

Starmer herhaalt ook dat het VK Oekraïne zal blijven steunen, "zolang als nodig is". "We willen beiden een duurzame vrede, gebaseerd op soevereiniteit."

De Oekraïense president Zelensky is aangekomen in Downing Street 10, de ambtswoning van de Britse premier Keir Starmer. Allicht wordt dat een minder ongemakkelijke ontmoeting dan die met de Amerikaanse president Donald Trump, gisteren. Starmer maakte gisteravond meteen duidelijk dat het VK Oekraïne zal blijven steunen. 

De Franse president Emmanuel Macron zegt dat hij klaar is om te praten over nucleaire afschrikking voor Europa. Daarmee bedoelt hij dat de Franse kernwapens zouden kunnen worden ingezet om ook andere Europese landen te beschermen.

Macron vindt dat het tijd is om daarover discussies op te starten, als Europa wil evolueren naar een "grotere autonomie" inzake defensie en nucleaire afschrikking. "Ik ben bereid om daarover te praten. Er is altijd een Europese dimensie geweest aan de vitale belangen van Frankrijk binnen zijn nucleaire doctrine."

Frankrijk is de enige kernmacht binnen de Europese Unie. Daarnaast beschikt ook het Verenigd Koninkrijk over kernwapens. Het aantal kernwapens dat de 2 landen bezitten, is weliswaar veel kleiner dan het Amerikaanse en vooral Russische arsenaal.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft in het Verenigd Koninkrijk niet alleen een ontmoeting met de Britse premier Keir Starmer (later vandaag). Morgen mag hij ook op audiëntie bij koning Charles III. Het is niet de eerste keer dat Charles Zelensky zal ontvangen. Midden vorig jaar kwam de Oekraïense president al eens op audiëntie (zie foto), ten tijde van een top van de Europese Politieke Gemeenschap. 

Morgen vindt in het VK ook een Europese top plaats (niet in het kader van de Europese Unie). Starmer ontvangt er meerdere Europese leiders om te praten over de manier waarop Europa met Oekraïne moet omgaan, nu de VS meer en meer de kant van Rusland aan het kiezen is. Zelensky wordt ook daar verwacht.

NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte heeft naar eigen zeggen aan de Oekraïense president Zelensky gevraagd "om een manier te vinden om zijn relatie met Trump en de Amerikaanse regering te herstellen". Dat zei Rutte tegen de Britse openbare omroep BBC en de Nederlandse openbare omroep NOS.

Rutte is ervan overtuigd dat "we moeten samenblijven, de Verenigde Staten, Oekraïne en Europa, om tot een duurzame vrede te komen in Oekraïne". Hij vindt ook dat andere landen "respect moeten hebben voor wat Trump tot nu toe heeft gedaan". Hij verwees onder meer naar de goedkeuring door de eerste regering-Trump van een levering van het Javelin-antitankraketsysteem. Oekraïne heeft zich daarmee kunnen verdedigen tegen Rusland, stelt Rutte.

Rutte wilde voor de rest weinig zeggen over de ruzie gisteren in het Witte Huis. Hij noemde die enkel "ongelukkig".

De Hongaarse premier Viktor Orbán wil dat de Europese Unie onderhandelingen opstart met Rusland over de oorlog in Oekraïne. "Ik ben ervan overtuigd dat de Europese Unie, net als de Verenigde Staten, directe gesprekken met Rusland moet beginnen over een staakt-het-vuren en duurzame vrede in Oekraïne", schrijft Orbán in een brief aan Antonio Costa, voorzitter van de Europese Raad. 

Komende donderdag vindt in Brussel een extra Europese top plaats over Oekraïne en de veiligheid in Europa in het algemeen. Normaal gezien zal ook de Oekraïense president Volodymyr Zelensky aanwezig zijn.

Op de top zal allicht naar een gemeenschappelijk Europees standpunt gezocht worden ten opzichte van Oekraïne, nu de VS meer en meer zijn handen van Oekraïne lijkt af te trekken en meer en meer het standpunt van Rusland lijkt over te nemen. Maar Orbán dreigt ermee zo'n gemeenschappelijk standpunt te blokkeren. Hij vindt dat de EU het voorbeeld van de VS zou moeten volgen. Orbán zegt ook dat hij nieuwe steunmaatregelen voor Oekraïne mogelijk zal blokkeren.

In het verleden lag de Hongaarse premier al meerdere keren dwars als het over Oekraïne ging, maar uiteindelijk draaide hij altijd wel bij. Nu lijkt hij aan te geven dat dat niet meer het geval zal zijn, omdat er "strategische verschillen in onze aanpak van Oekraïne" zijn, "die niet kunnen worden overbrugd door formuleringen of communicatie".  

De Belgische regering gaat ook dit jaar geen F-16's naar Oekraïne sturen. De vorige regering-De Croo beloofde 2 toestellen te schenken, maar dat zal niet in 2025 zijn.

De levering wordt opgeschort op vraag van Oekraïne zelf. Waarom dat zo is, kun je lezen in onderstaand artikel.

Hoe kijken de Oekraïners naar de ruzie tussen Trump en Zelensky in het Witte Huis? Correspondent Michiel Driebergen, momenteel in Charkiv, noteerde 2 soorten reacties. "Mensen vinden het een catastrofe dat de Amerikanen Oekraïne al die jaren door dik en dun hebben gesteund en hebben beschermd met miljarden steun voor de defensie en dat nu niet meer doen. Iemand van de oppositie zei: we hadden alles moeten doen om goed met de Amerikanen overweg te kunnen."

"Maar het meest hoor ik hier toch dat het al langer duidelijk was dat Trump Oekraïne niet steunt. Hij geeft ons de schuld dat er oorlog is, zeggen ze. De mensen zijn vooral heel erg beledigd hoe Trump zich gedraagt tegenover Zelensky."

En natuurlijk is er ook angst onder de bevolking. "Eigenlijk rekenen veel Oekraïners al niet meer op hun bondgenoot Amerika. We moeten nu verder met Europa en hopen dat Europa daar klaar voor is, zei een militair. Maar men vreest dat de oorlog nog heviger gaat worden en Poetin meer gebied zal veroveren." Want dat Poetin nu belang heeft bij een staakt-het-vuren, daar geloven maar weinigen in Oekraïne in.

Oekraïens president Volodymyr Zelensky heeft op X een uitgebreide reactie gegeven op de confrontatie met Trump. Eerder deed hij al zijn relaas van de feiten op de Amerikaanse zender Fox News. 

Op X benadrukt hij dat Oekraïne de steun van Trump nodig heeft. Die is "cruciaal" zegt hij. "Ik wil dat de VS steviger aan onze kant staat", aldus Zelensky.

"Ondanks de moeilijke dialoog blijven we strategische partners. Maar we moeten eerlijk en direct tegen elkaar zijn om echt te begrijpen wat onze gezamenlijke doelen zijn."

"We zijn klaar om het grondstoffenakkoord te ondertekenen en het zal de eerste stap zijn in de richting van veiligheidsgaranties. Maar het is niet genoeg, we hebben meer nodig dan alleen dat. Een staakt-het-vuren zonder veiligheidsgaranties is gevaarlijk voor Oekraïne", benadrukt Zelensky.  

Net als zovelen keken ook diplomaten met grote ogen naar wat zich gisteren afspeelde in het Witte Huis. De ruzie tussen de Amerikaanse president Donald Trump en zijn Oekraïense collega Volodymyr Zelensky is "ongezien en ongehoord". De "narcist" Trump en zijn vicepresident J.D. Vance krijgen heel wat kritiek, maar ook Zelensky gaat volgens sommigen niet volledig vrijuit.

Terwijl de focus op Trump en Zelensky ligt, blijven Oekraïense en Russische soldaten strijd voeren aan het front. 

Het Russische leger heeft naar eigen zeggen twee nieuwe dorpen veroverd in het oosten van Oekraïne. Rusland lanceerde in de nacht van vrijdag op zaterdag volgens de Oekraïense luchtmacht ook 154 drones in verschillende regio's. 

In Charkiv maken plaatselijke autoriteiten gewag van twaalf gewonden en in Cherson zijn er dat twee. In de al maanden belegerde oostelijke mijnstad Pokrovsk raakten volgens de militaire administratie twee mensen gewond. Ook in de regio van Kiev is sprake van schade.

Het Russische ministerie van Defensie haalde naar eigen zeggen 48 Oekraïense drones neer boven zeven Russische regio's en de geannexeerde Krim. Er is daarbij geen melding van schade.

Dat hun persoonlijke band niet goed zit, zal zeker niet geholpen zal hebben tijdens het gesprek gisteren tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. 

Dat ziet ook voormalig VS-correspondent Björn Soenens. "Het telefoongesprek tussen de 2 in september 2019 gaat zeker geen goed gedaan hebben. Trump vroeg toen aan Zelensky om hem iets te geven om Joe Biden en zijn zoon Hunter zwart te maken. Dat Zelensky daar niet op inging, laat geen goede herinnering na." 

Trump denkt volgens Soenens enkel enkel aan de onmiddellijke belangen, in dit geval "Amerika eerst". "Trump vindt dat Oekraïne alleen maar geld kost en hij wil daar vanaf. Hij wil de factuur niet langer betalen en hetzelfde geldt voor het bondgenootschap." 

Oekraïens president Volodymyr Zelensky is van de Verenigde Staten rechtstreeks naar het Verenigd Koninkrijk gevlogen. Hij is een half uur geleden geland op Londen Stansted.

Brits premier Keir Starmer ontvangt Zelensky deze namiddag al in zijn ambtswoning Downing Street 10, zegt Sky News. Het bezoek van Zelensky aan het VK stond al gepland voor zijn confrontatie met Trump. Morgen organiseert Starmer een top met de belangrijkste Europese landen en NAVO-baas Mark Rutte over defensie en Oekraïne. 

De clash tussen Zelensky en Trump drijft Europa en de Verenigde Staten nog verder uit elkaar. Hoe moet het verder met de NAVO als er geen eensgezind standpunt meer is over de oorlog in Oekraïne? "Mark Rutte zal heel slecht geslapen hebben vannacht."  

Hoe kijken ze in de Verenigde Staten naar wat er zich gisteren in het Witte Huis afspeelde? Daar zijn de reacties gemengd, zegt Björn Soenens, onze voormalige VS-correspondent. 

Trumpsupporters zijn vooral in de wolken. "Ze omarmen zijn ruwe, nooit eerder geziene aanpak van Zelensky en Oekraïne. Ze hebben het gevoel dat hij Amerika opnieuw op de eerste plaats zet." 

Enkele Republikeinen kunnen hun vreugde ook niet onder stoelen of banken steken. Zo is de minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio trots op Trump omdat hij Zelensky op zijn plaats heeft gezet. "De Republikeinse senator Lindsey Graham - die ooit tegen de Russische aggresie was - zegt nu zelfs dat hij nooit trotser was op Trump dan nu." 

Heel andere geluiden bij de Democraten. "Ze spreken van een dag van schande en kijen vol ongeloof en verbijstering naar de situatie. Senator Bernie Sanders noemt het gedrag van Trump en Vance on-Amerikaans en zegt dat Trump duidelijk de kant van Poetin heeft gekozen." 

"Nooit gezien in de geschiedenis van de moderne diplomatie" schrijven internationale media over de aanvaring tussen Oekraïens president Zelensky en Amerikaans president Trump. Commentatoren stellen zich vragen over de vooruitzichten voor vrede én over de relatie tussen Europa en de VS.

Brits premier Keir Starmer houdt morgen een top in Londen over defensie en Oekraïne. De leiders van de belangrijkste Europese landen zullen aanwezig zijn, net als Oekraïens president Volodymyr Zelensky, Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en NAVO-baas Mark Rutte. 

Starmer kondigde het overleg eerder deze week aan, maar na de gebeurtenissen van gisteren in het Witte Huis is de top nog belangrijker geworden. Het is het eerste grote overleg tussen de landen sinds zowel Macron, Starmer als Zelensky op bezoek gingen bij Amerikaans president Donald Trump. Terwijl die steeds meer afstand neemt van Oekraïne, blijven de Europese landen als één blok achter Zelensky staan.

Het overleg morgen komt er in aanloop naar de Europese top donderdag, waar ook ons land aanwezig zal zijn. 

"Dankjewel voor de steun." Net als andere leiders kreeg premier Bart De Wever (N-VA) op X een bedankje van Zelensky. 

De Wever benadrukte gisterenavond dat België "achter Oekraïne en het Oekraïense volk staat in hun historische strijd om zichzelf te verdedigen."

Een veelzeggend beeld gisteren tijdens de clash tussen de Zelensky en Trump. Oksana Markarova, de ambassadeur van Oekraïne in de VS, kon haar verbijstering niet verbergen.

Ze kon niet meer toekijken hoe de spanning tussen de twee toenam. Markarova schudde het hoofd en bedekte haar gezicht met de handen. 

In Rusland hebben ze met veel plezier gekeken naar de openlijke ruzie tussen Trump en Zelensky. "Dit is een scenario waar de Russen alleen maar van hadden kunnen dromen", zegt Ruslandcorrespondent Geert Groot Koerkamp in De Ochtend op Radio 1.

"Poetin is al langere tijd bezig met Trump en VS los te weken van Europa en Oekraïne. En dat gaat nu met zevenmijlslaarzen."

Als de relatie tussen de VS en Oekraïne zo gespannen blijft kan dat een grote impact hebben aan het front, denkt Groot Koerkamp. "Als Oekraïne echt de Amerikaanse steun verliest, zal dat verstrekkende gevolgen hebben. Ze zijn heel afhankelijk van hun wapens en inlichtingen. In ieder geval betekent dit op korte termijn al dat Rusland gewoon zal blijven proberen om zoveel mogelijk terrein te winnen. De strijd gaat onverminderd voort."

Na zijn turbulent bezoek aan het Witte Huis trok Volodymyr Zelensky naar de studio van Fox News. Hij gaf er zijn relaas van de feiten.

"De Oekraïners willen dat de Amerikanen aan onze kant blijven staan, en niet die van de Russen", zei hij. 

Goeiemorgen,

Gisterenavond kwam het voor het oog van de televisiecamera's tot een ongeziene clash tussen Oekraïens president Volodymyr Zelensky en de Amerikaanse president Donald Trump en zijn vice-president J.D. Vance. Lees hier het verslag van de turbulente persconferentie. 

Zelensky zakte af naar het Witte Huis om een grondstoffendeal te ondertekenen, maar werd na de ruzie de deur gewezen. 

De confrontatie heeft grote geopolitieke en diplomatieke gevolgen. Zowel voor Oekraïne, de VS als de rest van de wereld. Volg hier vandaag verder de reacties en nasleep van de bewogen confrontatie. 

Nadat ze enkele uren geleden elkaar nog in de haren vlogen in het Witte Huis hebben zowel Trump als Zelensky in de pers hun relaas van de feiten gebracht. Trump zag een Oekraïense president die wil "vechten, vechten, vechten" en die "niet klaar is voor vrede".

Zelensky ontkent dat, maar zegt dat vrede enkel mogelijk is als "Oekraïne in een sterke positie staat". Met andere woorden: als Amerika ook bij een eventuele nieuwe Russiche invasie belooft om het Oekraïense volk te helpen. 

We sluiten deze liveblog voorlopig af. Over enkele uren kan u hier opnieuw terecht voor de meest recente ontwikkelingen over de oorlog in Oekraïne. 

"Ik respecteer de Amerikaanse president en het Amerikaanse volk", zegt de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in een interview op Fox News enkele uren nadat hij een aanvaring had met Donald Trump en vicepresident J.D. Vance in het Witte Huis. 

Zelensky geeft aan dat Oekraïne de steun van de VS nodig heeft. "Ik wil onze fantastische partner niet kwijt geraken. Het Russische leger afweren zou heel moeilijk zijn zonder de Amerikaanse steun."

Trump verwijt Zelensky ervan dat hij helemaal geen vrede wil sluiten met Poetin. "Dat wil ik wel", zegt Zelensky bij Fox, "maar we moeten dan ook in een sterke positie staan." Hij lijkt dus vast te houden aan zijn standpunt: er kan pas een vredesakkoord gesloten worden als Amerika belooft dat het Oekraïne ook zal steunen bij een mogelijke nieuwe Russische aanval.

Of hij excuses wil aanbieden aan Trump? "We moeten open en eerlijk zijn tegen elkaar, maar ik denk niet dat we iets verkeerd gedaan hebben." Hij betreurt wel dat het gesprek in het Witte Huis is ontaard in een stevige ruzie. "Dat is voor beide partijen niet goed."

"De ontmoeting met Zelensky is niet geweldig afgelopen", trapt Amerikaans president Donald Trump een open deur in na een geïmproviseerde persconferentie aan het Witte Huis na zijn ontmoeting met zijn Oekraïense ambtgenoot. "Zelensky heeft zijn hand overspeeld, maar de VS wil helemaal geen spelletjes spelen."

Volgens Trump is Zelensky niet klaar om vredesonderhandelingen te voeren. "Hij wil gewoon vechten, vechten en vechten." Trump daarentegen wil wel vrede. Een staakt-het-vuren zou volgens hem onmiddellijk kunnen plaatsvinden.

"Zelensky wil de gesprekken met de VS graag verderzetten", zegt Trump verder nog. Maar dat kan voor hem enkel wanneer de Oekraïense president aangeeft dat hij écht vrede wil.

De Britse premier Keir Starmer heeft met zowel Trump als Zelensky na hun ontmoeting in het Witte Huis. Dat zegt een woordvoerder van Downing Street in een korte mededeling.

"De premier blijft Oekraïne onverminderd steunen en doet er alles aan om een weg vooruit te vinden naar een duurzame vrede gebaseerd op soevereiniteit en veiligheid voor Oekraïne", luidt de verklaring.

Starmer had gisteren een ontmoeting met Trump in het Witte Huis en is zondag gastheer van een top van Europese leiders in Londen om steun voor Oekraïne en de veiligheid van het continent te bespreken. Hij is van plan om Zelensky voor die bijeenkomst al even te spreken.

De Franse president Emmanuel Macron, EU-voorzitter Ursula von der Leyen en de Canadese premier Justin Trudeau: een voor een bedankt Volodymyr Zelensky vanavond via X de wereldleiders die hun steun hebben uitgesproken voor het Oekraïense volk, nadat de president een aanvaring had gehad met zijn Amerikaanse ambtgenoot Donald Trump.

Ook onze premier, Bart De Wever (N-VA), liet weten dat België "achter het Oekraïense volk staat in het historische gevecht tegen de Russische agressor". Op zijn bericht kwam voorlopig nog geen reactie van de Oekraïense president.

De Italiaanse premier Giorgia Meloni stelt voor om zo snel mogelijk een topontmoeting te organiseren tussen "de Verenigde Staten, Europese landen en hun bondgenoten" om te bespreken hoe de grote uitdagingen van vandaag moeten aangepakt worden".

"Elke verdeeldheid van het Westen maakt ons allen zwakker en begunstigt diegenen die graag het verval van onze beschaving zien", aldus Meloni.

"Dit soort taferelen heb ik nog nooit gezien in het Witte Huis", zegt Marijn Trio, Oekraïnekenner bij VRT NWS, in VRT NWS Laat. "Het was gênant om te zien hoe J.D. Vance (vicepresident van de VS, red.) en Trump Zelensky behandelden als stoute kleuter. Het begon al bij de aankomst toen Trump spotte met het feit dat Zelensky geen kostuum aan had."

De hoogste legercommandant van Oekraïne heeft in naam van het voltallige leger zijn steun betuigd aan president Volodymyr Zelensky. "De strijdkrachten staan op één lijn met Oekraïne, met het volk en met de opperbevelhebber. Onze kracht ligt in eenheid”, zegt hij op Facebook.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky had zich nederiger moeten opstellen tijdens zijn bezoek aan het Witte Huis als hij op een constructieve manier met zijn Amerikaanse ambtgenoot over vrede in Oekraïne wilde onderhandelen. Dat zegt Amerikakenner Michiel Vos in VRT NWS Laat.

"Amerika heeft al veel steun gegeven. Je weet dat je Trump dan ook even moet bedanken, dat hij daar gevoelig aan is", aldus Vos. "Dat is vervelend: je moet even slikken en buigen. Maar jij wil iets, jij wil vrede."

De Hongaarse premier Viktor Orban heeft Donald Trump via X bedankt voor het "moedig verdedigen van de vrede", nadat de Amerikaanse president in het Witte Huis in een verhitte confrontatie was beland met zijn Oekraïense ambtgenoot Volodymyr Zelensky.

"Sterke mannen maken vrede, zwakke mannen maken oorlog. Vandaag heeft president Donald Trump moedig de vrede verdedigd. Zelfs als het voor velen moeilijk te verteren is. Dank u, meneer de president," aldus Orban.

Een openlijke ruzie in de Oval Office terwijl de hele wereld toekijkt: het is ook voor professor Internationale Politiek David Criekemans ongezien. "Dit is dramatisch", zegt hij in Terzake. "Dit zal grote geostrategische gevolgen hebben." Hij vindt wel dat de Oekraïense president moed heeft getoond door niet zomaar "een blanco cheque te tekenen" voor de VS.

Donald Trump en zijn vicepresident JD Vance hebben "terughoudendheid" getoond in hun omgang met "rotzak" Volodymyr Zelensky. Dat zegt de woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken Maria Zakharova.

"De manier waarop Trump en Vance zich inhielden en die rotzak geen klap gaven, is een wonder van terughoudendheid", schrijft Zakharova op Telegram. Volgens haar liegt de Oekraïense president Zelensky als hij zegt dat hij er in 2022 alleen voor stond. 

Premier Bart De Wever (N-VA) herhaalt op X dat België achter Oekraïne en het Oekraïense volk blijft staan. Het bericht komt er na een vijandig onderhoud tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Oekraïense president Zelensky in het Witte Huis.

"Wij staan achter Oekraïne en het Oekraïense volk in hun historische strijd om zichzelf te verdedigen tegen een niet-uitgelokte Russische agressie. Hun strijd is onze strijd. Verenigd staan we sterk", schrijft de premier. 

"Oekraïne, reken op ons!", schrijft ook minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot (Les Engagés) op X. "Wij zullen altijd aan jullie zijde staan. Aan de zijde van het land dat al 3 jaar zo hard vecht voor zijn vrijheid. Een land waarvan de soevereiniteit en territoriale integriteit zijn geschonden." 

"Vandaag is duidelijk geworden dat de vrije wereld een nieuwe leider nodig heeft. Het is aan Europa om die rol op zich te nemen." Dat is de boodschap op X van Kaja Kallas, de Hoge vertegenwoordiger van de Europese Unie voor Buitenlandse Zaken. 

"We zullen onze steun aan Oekraïne opdrijven, zodat ze kunnen blijven terugvechten tegen de agressor. Wij staan aan de zijde van Oekraïne."

Vanuit alle hoeken van Europa klinken steunbetuigingen aan de Oekraïense president Zelensky, die enkele uren geleden een intense aanvaring heeft gehad met de Amerikaanse president Donald Trump en zijn vicepresident JD Vance.

De Franse president Emmanuel Macron heeft ondertussen al een telefoongesprek gehad met Zelensky. Eerder had Macron al herhaald dat Rusland de agressor is in dit conflict en de moed van de Oekraïense militairen geloofd. 

Ook de Poolse minister Donald Tusk heeft gereageerd op de ontmoeting. "Beste Zelensky en Oekraïense vrienden, jullie staan niet alleen", schrijft hij op X.

Onze premier Bart De Wever herhaalt dat "België achter Oekraïne en het Oekraïense volk staat in hun historische strijd". Ook de Nederlandse premier Dick Schoof herbevestigt dat de steun van zijn land "intact blijft".

De Duitse leider van de partij CDU (en winnaar van de recente verkiezingen, red.) Friedrich Merz zegt dat Duitsland Oekraïne zal blijven bijstaan, "in goede en moeilijke tijden". "We mogen niet vergeten wie het slachtoffer is in deze oorlog."

"Wat ik net in het Oval Office heb gezien was bijzonder respectloos. Ik weet niet of we ooit nog zaken met Zelensky kunnen doen." Dat heeft de Amerikaanse senator voor South Carolina Lindsey Graham gezegd tijdens een persmoment. "Ik ben nog nooit zo trots geweest op de president, en ik ben ook trots op JD Vance."

Graham zegt dat hij Oekraïne steunt. "Sinds de start van de oorlog ben ik al 8 of 9 keer naar het gebied getrokken", vertelt hij. Toch kan de interactie in het Witte Huis niet door de beugel. "Ik weet niet of Zelensky nu nog een deal kan sluiten met Amerika. Ofwel moet hij opstappen en iemand sturen waar we zaken mee kunnen doen, of hij moet serieus veranderen."

"Bedankt Amerika, bedankt voor de steun, bedankt voor het bezoek", schrijft de Oekraïense president Voldymyr Zelensky op X na zijn tumultueus bezoek aan het Witte Huis. "Dank u, president Trump, het Congres en het Amerikaanse volk. Oekraïne heeft een rechtvaardige en duurzame vrede nodig, en dat is exact waar we aan werken."

Opvallend veel dankwoorden na een bezoek dat in mineur eindigde. Misschien ligt een uitspraak van de Amerikaanse vicepresident J.D. Vance tijdens het bezoek van Zelensky aan de basis van dit bericht? Die vroeg zich af of de Oekraïense president Amerika eigenlijk al eens bedankt had voor alle steun.

"Oekraïne, Spanje staat aan uw zijde." Dat schrijft de Spaanse premier Pedro Sánchez. Daarmee sluit de Spaanse leider zich aan bij de stroom aan steunbetuigingen vanuit Europa voor de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, die het Witte Huis vroegtijdig heeft verlaten.

De confrontatie tussen de Oekraïense president Zelensky en Donald Trump in het Witte Huis is “historisch”. Dat schrijft Kirill Dmitriev, die aan het hoofd staat van het Russian Direct Investment Fund. Hij is ook 1 van de Russische onderhandelaars in de Russisch-Amerikaanse besprekingen die op 18 februari in Saoedi-Arabië werden gehouden.

Ook de voormalige president Dmitri Medvedev reageert vermaakt. “Voor het eerst heeft Trump de waarheid gezegd in het gezicht van de cocaïneclown.”

De Oekraïense president Zelensky heeft de mineralendeal met de Verenigde Staten niet ondertekend voor hij het Witte Huis verliet. Dat laat het Witte Huis nu zelf weten. Op de planning stond dat Zelensky en Trump die deal samen zouden ondertekenen tijdens een persconferentie, maar die is ondertussen afgelast.

Wanneer de 2 presidenten de deal zullen ondertekenen, is niet meteen duidelijk.

De Franse president Macron, die enkele dagen geleden nog op bezoek was bij Donald Trump, heeft gereageerd op de ontmoeting tussen Zelensky en Trump.

“Rusland is de agressor, en het is Oekraïne die aangevallen wordt. We hadden gelijk om Oekraïne te helpen en Rusland te sanctioneren 3 jaar geleden. Dat zullen we ook blijven doen. We moeten respect opbrengen voor zij die al sinds het begin van de oorlog aan het strijden zijn."

Ongeziene beelden in het Witte Huis: een persbabbel met de Amerikaanse president Donald Trump en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky is uitgedraaid op een regelrechte ruzie. De Amerikaanse vicepresident J.D. Vance verwijt Zelensky op een bepaald moment een gebrek aan respect. Daarna gaat ook Trump voluit in de aanval.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft het Witte Huis verlaten. De Amerikaanse president Donald Trump is er niet om afscheid te nemen: Zelensky stapt snel in de wagen, die vrijwel meteen vertrekt.

"Dit ga je niet winnen": Trump en Zelensky gaan tekeer in the Oval Office

De Amerikaanse president Trump heeft de gesprekken met Volodymyr Zelensky stopgezet. Zelensky gaat ook vroegtijdig vertrekken uit het Witte Huis. De gezamenlijke persconferentie is afgelast.

"Zelensky is niet klaar voor vrede, hij kan terugkomen wanneer dat wel zo is", schrijft de Amerikaanse president Donald Trump in een bericht op Truth Social.

"We hadden vandaag een zeer betekenisvolle bijeenkomst in het Witte Huis", valt te lezen in het bericht. "Het is verbazingwekkend wat er door emotie naar buiten komt. Ik heb vastgesteld dat president Zelensky niet klaar is voor vrede als Amerika erbij betrokken is, omdat hij denkt dat onze betrokkenheid hem een groot voordeel geeft in de onderhandelingen. Ik wil geen voordeel, ik wil VREDE." 

"Zelensky mag terugkeren naar het Witte Huis als hij er klaar wel voor is."

“Of je maakt een akkoord, of wij stoppen ermee.” Die duidelijke boodschap gaf de Amerikaanse president Trump aan zijn Oekraïense collega Zelensky, tijdens een persmoment in het Witte Huis. Daarmee lijkt hij aan te geven dat de VS Oekraïne niet meer zullen steunen als Oekraïne een vredesakkoord met Rusland weigert.

“Ik heb je de kans gegeven om hard op te treden, zonder mij had je die kans niet gehad.” Vervolgens is Trump duidelijk tegen Zelensky. “Je maakt een akkoord of wij stoppen ermee. Dan moet je het maar uitvechten, en dat zal niet mooi worden. Momenteel heb je gewoon de kaarten niet. Als dat akkoord er is, zullen je kaarten beter zijn.”

Trump hoopt dat hij herinnerd zal worden "als een vredestichter". Hij wil naar eigen zeggen vooral levens redden, door de oorlog te beëindigen. Ook geld besparen, al beschouwt hij dat naar eigen zeggen als "minder belangrijk".

"Dit kan tot Wereldoorlog III leiden, dit was in de verkeerde richting aan het gaan. Ik voel dat ik als hoofd van dit land de verplichting heb om daar iets aan te doen, om het doden te stoppen."

Bij de onderhandelingen voor een vredesakkoord mogen er geen “compromissen zijn”. Dat heeft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky gezegd in het Witte Huis, waar hij momenteel samenzit met Donald Trump.

“Oekraïne wil geen compromissen sluiten met een moordenaar die zich op ons territorium bevindt”, klinkt het duidelijk. “Poetin is de oorlog gestart, hij moet verantwoording afleggen.”

Trump geeft echter al snel aan dat er weinig opties zijn. “Je moet altijd toegevingen doen”, zegt de Amerikaanse president.

Trump denkt dat een akkoord over een staakt-het-vuren in Oekraïne "redelijk dichtbij" is. Dat heeft hij gezegd tijdens een persmoment met de Oekraïense president Zelensky. "Het zou een fantastisch akkoord zijn, mochten we de oorlog kunnen beëindigen."

Hij voegt eraan toe dat hij zich "in het midden bevindt" en zowel voor Oekraïne als Rusland is. "Ik wil dat dit opgelost raakt."

De Verenigde Staten en Rusland begonnen anderhalve week geleden met gesprekken. Maar echte vredesgesprekken over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne zijn dat nog niet. Voorlopig ging het vooral over het verbeteren van de relaties tussen de 2 landen.

Wanneer de echte vredesgesprekken beginnen, is nog niet duidelijk. Of en wanneer Oekraïne en Europa bij die gesprekken zullen worden betrokken worden, evenmin.

De Oekraïense president Zelensky en zijn Amerikaanse ambtgenoot Trump zullen vandaag de mineralendeal ondertekenen,. Dat bevestigt Donald Trump, die nu een kort eerste persmoment houdt in het Witte Huis. Voor Zelensky is "dit document echter niet voldoende".

Trump zegt dat de 2 landen "een zeer eerlijke deal" hebben gesloten, met "een grote toewijding van de Verenigde Staten". De Amerikaanse president zegt dat hij de zeldzame grondstoffen wil gebruiken voor onder meer AI en de productie van wapens.

Zelensky zegt op zijn beurt dat hij "goede hoop" heeft dat de mineralendeal "een stap voorwaarts is voor Oekraïne". Tegelijk wil hij te weten komen waartoe de Verenigde Staten bereid zijn op vlak van veiligheidsgaranties.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is aangekomen aan het Witte Huis. Zijn Amerikaanse collega Donald Trump geeft hem meteen een hand en schouderklop. De pers stelt meteen vragen, maar krijgt geen antwoord. De 2 gaan al snel het Witte Huis binnen. 

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky kan elk moment aankomen aan het Witte Huis. Verschillende militairen staan klaar met 58 vlaggen: de vlaggen van de 56 Amerikaanse staten en overzeese gebieden en een Amerikaanse en Oekraïense vlag. De Amerikaanse president Donald Trump is nog niet in beeld verschenen. 

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is aangekomen in Washington DC en zal straks een ontmoeting houden met zijn Amerikaanse collega Donald Trump.

Dit staat op de agenda:

• Om 17 uur komt Zelensky toe aan de West Wing van het Witte Huis, waar Donald Trump hem zal opwachten en de hand zal schudden.

• Om 19 uur is een gezamenlijke persconferentie gepland, waarbij de 2 presidenten waarschijnlijk meer details over de mineralendeal zullen geven.

Na de ontmoeting (om 23 uur) zal Donald Trump naar Florida vertrekken, voor een weekend in zijn luxeverblijf Mar-a-Lago.

Dat Rusland er alles aan lijkt te doen om zo snel mogelijk uit het isolement te raken, blijkt ook uit het Russische voorstel om het luchtverkeer met de Verenigde Staten te hervatten. Na de start van de Russische invasie in Oekraïne, sloten de Verenigde Staten en de Europese Unie hun luchtruim voor Russische vliegtuigen. Rusland besloot daarop om ook Amerikaanse en Europese vluchten te weren.

Tijdens de gesprekken gisteren in Istanbul heeft Rusland de VS dus voorgesteld om die maatregel terug te draaien. Het Amerikaanse antwoord daarop is nog niet bekend.

Terwijl de gesprekken tussen de Verenigde Staten en Rusland over de oorlog in Oekraïne zelf nog moeten beginnen, proberen de 2 landen in tussentijd de banden weer aan te halen. Zo heeft de Amerikaanse regering groen licht gegeven voor de nieuwe Russische ambassadeur in Washington. Dat gebeurde gisteren tijdens de Amerikaans-Russische gesprekken in de Turkse stad Istanbul.

Aleksander Dartsjiev wordt de nieuwe ambassadeur. Hij was onder meer al ambassadeur in Canada. Volgens het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zal hij weldra naar de VS reizen. De termijn van de vorige ambassadeur liep in oktober al af, maar hij is nooit vervangen.

Dat de relatie tussen Trump en Zelensky de laatste weken verzuurd is, blijkt uit de getuigenis van een (anonieme) diplomatieke bron. Die stelt dat Trump een tijdje overwogen heeft om de ontmoeting met president Zelensky af te gelasten, schrijft de Franse nieuwszender BFMTV.

De Franse president Macron kon Trump tijdens zijn bezoek aan het Witte Huis begin deze week uiteindelijk overtuigen om dat niet te doen en de ontmoeting te laten doorgaan. Zelensky wordt later vandaag verwacht in het Witte Huis.

Tijdens hun overleg hebben de Britse premier Keir Starmer en de Amerikaanse president Donald Trump ook gesproken over mogelijke handelsakkoorden. Dat zegt Trump tijdens een persconferentie in het Witte Huis. 

"We zijn aan het werken aan een geweldig handelsakkoord", stelt Trump. "We zullen misschien al snel iets kunnen vertellen, maar we gaan veel goede akkoorden sluiten en het zal snel gebeuren."

Volgens Trump heeft Starmer er ook op aangedrongen om geen importtaksen te heffen op Britse producten. De Amerikaanse president heeft al bijkomende taksen aangekondigd op Chinese producten en producten uit de Europese Unie. Die laatste zou volgens Trump namelijk zijn opgericht "om de Verenigde Staten te naaien".

De Britse premier Keir Starmer en de Amerikaanse president Donald Trump hebben uitgebreid gesproken over de situatie in Oekraïne en de huidige gesprekken voor een vredesakkoord met Rusland. Dat laten de 2 mannen weten tijdens een persconferentie in het Witte Huis. De meetings waren dan ook "bijzonder productief", geeft Trump aan. 

Volgens Trump verlopen de gesprekken met Rusland goed en wil hij met een akkoord vrede brengen in Oekraïne en Europa. Hij laat weten dat het akkoord er "ofwel heel snel, ofwel niet" zal komen. "De tragedie in Oekraïne toont alleszins waarom NAVO-landen meer moeten investeren in defensie, liefst 4 of 5 procent (van het BBP, red.)", zegt Trump.

Starmer geeft op zijn beurt aan dat zijn land er alles aan wil doen om vrede op het Europese continent te bereiken. Volgens de Britse premier hebben ze gesproken over een "sterke en faire" deal, maar Starmer waarschuwt ook: "We moeten de vrede winnen, we willen geen vrede die de onderdrukker beloont". 

Eerder had Starmer al aangegeven dat hij Britse troepen wil inzetten als vredestroepen in Oekraïne. Die toewijding herhaalt hij: "Het Verenigd Koninkrijk is klaar voor boots on the ground and planes in the air". De Russische president Vladimir Poetin heeft al aangegeven dat dat voor hem geen optie is binnen het vredesakkoord.

De Amerikaanse president Trump zal morgen om 17 uur de Oekraïense president Zelensky ontvangen. Dat heeft hij zonet bekend gemaakt tijdens een persconferentie op het Witte Huis. "We moeten Rusland en Oekraïne laten instemmen met vrede", voegde hij er nog aan toe.

Trump heeft vorige week al gesproken met de Russische president Poetin over een einde aan de oorlog in Oekraïne.

De Amerikaanse president Donald Trump heeft de Britse premier Keir Starmer ontvangen voor een gesprek in het Witte Huis. Al snel haalde Starmer een brief van koning Charles III boven, met een uitnodiging aan Trump om een staatsbezoek aan het Verenigd Koninkrijk te brengen. Het is de eerste keer dat een Amerikaanse president zo'n tweede uitnodiging ontvangt. 

"Die grondstoffen deal zal Amerika niets opleveren zolang er geen grondstoffen worden uit de grond gehaald en die grondstoffen blijven in de grond zolang er geen nieuwe mijnen komen." Dat zegt Amerika-expert Bert De Vroey in Terzake. "En die nieuwe mijnen zullen er niet komen, zeker niet van Amerikaanse of westerse investeerders, zolang er geen stabiele vrede is."

In dat opzicht is het dus aan de Verenigde Staten om die vrede te garanderen, zegt De Vroey. "De Amerikanen zouden ervoor moeten zorgen dat de Russen de gebieden met die mijnen niet in het vizier nemen. Op die manier krijgt Zelensky toch een impliciete veiligheidsgarantie. Bovendien heeft de Oekraïense president nu een uitnodiging voor het Witte Huis op zak: zonder die grondstoffendeal was dat niet gebeurd."

Tijdens het persmoment met Starmer in het Witte Huis krijgt Trump de vraag of hij de Oekraïense president Zelensky nog steeds als een dictator beschouwt. Daarop antwoordt hij met een eigen vraag: "Heb ik dat gezegd? Ik geloof niet dat ik dat zou zeggen. Volgende vraag."

Tijdens diezelfde persconferentie geeft Trump wel toe dat zijn relatie met Zelensky de laatste tijd gespannen is. Trump schreef eerder in een bericht dat Zelensky een "onverkozen dictator" is, omdat er geen verkiezingen meer zijn gehouden in zijn land. Zelensky gaf op zijn beurt aan dat Trump in een "bubbel van desinformatie" zit.

Morgen zal de Oekraïense president in de Verenigde Staten aankomen, waar hij Trump ook zal ontmoeten. Samen zouden ze een handtekening zetten onder de mineralendeal die deze week is afgeklopt.

Trump en Starmer hebben elkaar kort bedankt tijdens een eerste ontmoeting in het Witte Huis. Keir Starmer heeft Trump meteen uitgenodigd voor een staatsbezoek aan het Verenigd Koninkrijk, om de Britse koning Charles III te ontmoeten. Trump heeft die uitnodiging meteen aanvaard.

De 2 zullen het tijdens hun gesprek onder meer hebben over de situatie in Oekraïne. Trump heeft gezegd dat er al goede gesprekken zijn geweest met Rusland en dat er goede vorderingen zijn voor een vredesakkoord. Trump heeft ook laten weten dat hij niet gelooft dat de Russische president Poetin nog eens zou binnenvallen in een ander land. Daarbij laat Starmer ook weten dat hij wil bespreken "hoe we gaan verzekeren dat Rusland een toekomstig akkoord niet verbreekt".

Verder kreeg de Amerikaanse president nog verschillende vragen. Hij heeft onder meer gezegd dat de Brexit "de juiste beslissing was". Daarnaast ging het ook over de nieuwe importtaksen op de EU en op China. Bij de vraag of er ook taksen zullen komen op Britse producten zei Trump dat hij "het eens zou moeten bekijken". 

De Britse premier Keir Starmer is aangekomen aan het Witte Huis, waar hij een overleg zal houden met de Amerikaanse president Donald Trump. Trump wachtte Starmer op, toen die met de wagen de oprit van het Witte Huis opreed. De begroeting verliep zichtbaar hartelijk.

Straks zullen Starmer en Trump enkele korte statements afleggen in de zeteltjes voor de open haard, in het Witte Huis. Daarna krijgt de pers normaal gezien de kans om enkele korte vragen te stellen.

Er komen grote bijkomende investeringen in defensie aan, met lidstaten die miljarden euro's zouden klaarzetten. Dat zegt de secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte in een bericht op X. Tijdens een telefoongesprek met de Amerikaanse president Donald Trump zou hij ook hebben beloofd dat de Europese lidstaten bijdragen aan de veiligheidsgaranties voor Oekraïne voorbereiden.

Premier Bart De Wever sluit niet uit dat ons land "op korte termijn" bijkomende inspanningen moet leveren bovenop wat in het regeerakkoord staat over het defensiebudget. Over wanneer ons land de NAVO-norm van 2 procent van het BBP zou halen, hield hij zich vandaag in de Kamer op de vlakte.

De premier werd tijdens het vragenuurtje in de Kamer aan de tand gevoeld over de recente geopolitieke ontwikkelingen. De wispelturige Amerikaanse president Donald Trump dwingt de Europese Unie tot een debat over bijkomende defensie-inspanningen. 

Ook België zal zijn deel moeten doen, bevestigde De Wever in de Kamer. NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte wil dat de lidstaten die momenteel geen 2 procent van het bbp aan defensie besteden, dat ten laatste tegen de zomer doen. In het federale regeerakkoord is sprake van 2029. Kjell Vander Elst (Open VLD) en Darya Safai (N-VA) wilden van de premier weten wanneer ons land die minimumnorm zou kunnen halen. 

De Wever bevestigde in zijn antwoord dat Europa de investeringen in Defensie zal opschroeven en dat ook België "een bijdrage moet leveren". "Dat is al voorzien in het regeerakkoord, ik sluit niet uit dat er op korte termijn bijkomende inspanningen nodig zijn." Op vragen over de concrete termijn waarbinnen die inspanningen zouden gebeuren, antwoordde hij niet. Maar "we zullen een spurtje moeten trekken en dat zal gebeuren". 

De Poolse premier Donald Tusk ontkent dat de "Europese Unie is opgericht om de Verenigde Staten te naaien". Dat is zijn reactie in een bericht op X, nadat de Amerikaanse president Trump die uitspraak had gedaan. 

"Integendeel", schrijft Tusk, "het is opgericht om de vrede te bewaren, respect tussen onze naties te kweken, vrije en eerlijke handel te creëren en onze trans-Atlantische vriendschap te versterken. Zo simpel is dat."

Trump heeft al eerder aangekondigd dat de Europese Unie profiteert van de relatie met de Verenigde Staten. Hij heeft aangekondigd dat hij binnenkort een importtaks van 25 procent zal invoeren op Europese producten. 

De gesprekken met de Amerikaanse regering bieden hoop, maar de elites in het Westen zullen nog steeds proberen de situatie te ondermijnen. Dat heeft de Russische president Vladimir Poetin gezegd tijdens een speech voor de FSB, de federale veiligheidsdienst en opvolger van de KGB. "Daar moeten we rekening mee houden en we moeten alle diplomatieke mogelijkheden gebruiken en speciale diensten inzetten om dergelijke pogingen te voorkomen", klonk het.

Trump en Poetin hebben beiden al aangegeven dat ze een ontmoeting willen om de situatie in Oekraïne te bespreken. Wanneer dat gesprek zal plaatsvinden, is nog niet duidelijk. Poetin gaf al aan dat er eerst uitgebreide voorbereidingen moeten worden getroffen voor de 2 presidenten elkaar kunnen ontmoeten.

Russische en Amerikaanse vertegenwoordigers hebben vandaag ruim 6 uur gepraat over het verbeteren van de werkomstandigheden voor diplomaten.Dat melden de Russische nieuwsagentschappen. Beide landen lagen in de clinch over personeelsbezetting en ambassade-eigendommen.

Het gaat al om de 2e besloten bijeenkomst tussen Russische en Amerikaanse diplomaten. De eerste gesprekken tussen de 2 landen dateren van 18 februari in Saoedi-Arabië. Ditmaal zou Oekraïne echter niet op de agenda hebben gestaan.

Op sociale media zijn beelden vrijgegeven van de ontmoeting tussen Zelenski en Micheál Martin. Zelenski heeft de Ierse premier bedankt voor zijn steun. Hij bedankte ook de Ieren voor hun gastvrijheid bij het opvangen van Oekraïense vluchtelingen.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski zal vanmiddag spreken met de Ierse premier Micheál Martin. Dat melden Ierse media.

Zelenski zou vanmiddag een tussenlanding maken op de luchthaven van Shannon, op zijn reis naar de VS om er te spreken met de Amerikaanse president Donald Trump.

De Ierse premier zou te elfder uren een belangrijk bezoek aan Noord-Ierland afgezegd hebben om Zelenski te kunnen ontmoeten.

Online vliegtuigspotters hebben het vliegtuig van Zelenski al opgemerkt. Het is vanochtend opgestegen in  Rzeszow, in het zuidoosten van Polen.

Russische en Amerikaanse diplomaten zitten sinds vanochtend samen in de Turkse stad Istanbul. 

De gesprekken zouden volgens Russisch minister van Buitenlandse Zaken Lavrov focussen op het verbeteren van de werkomstandigheden van Russische diplomaten in de Verenigde Staten en hun Amerikaanse tegenhangers in Rusland. Beide landen lagen in de clinch over personeelsbezetting en ambassade-eigendommen.

Oekraïne zou echter niet op de agenda staan, dat heeft een Amerikaanse woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken aan persagentschap Reuters gezegd.

De Oekraïense president, Volodimir Zelenski, is uitgenodigd om deel te nemen aan de speciale EU-top over defensie en Oekraïne. Dat overleg staat gepland voor 6 maart om "de laatste ontwikkelingen te bespreken". Dat heeft de voorzitter van de Europese Raad, Antonio Costa, bekendgemaakt.

"Wat Oekraïne betreft, is er een nieuwe dynamiek die moet leiden tot een volledige, rechtvaardige en duurzame vrede. Het is daarom belangrijk voor ons om van gedachten te wisselen over de manieren om Oekraïne te steunen en over de principes die in de toekomst moeten worden gerespecteerd", zei Costa in zijn uitnodigingsbrief aan de Europese staatshoofden en regeringsleiders.

Na Frans president Emmanuel Macron trekt vandaag de Britse premier Keir Starmer naar het Witte Huis. Net als zijn Franse collega zal hij proberen om de plooien tussen Europa en de VS glad te strijken, en Trump proberen overtuigen om de steun aan Oekraïne niet op te geven.

Het is afwachten wat Starmer klaar kan krijgen. In de ogen van Trump kan hij alleszins gezien worden als "één van de betere leerlingen in de NAVO-klas", zo zegt Lieven Buysse, hoogleraar Britse Cultuur in De Ochtend op Radio 1. Zo heeft hij aangekondigd dat hij het Britse defensiebudget verder wil optrekken.

Het is alleszins duidelijk dat Starmer mee aan de knoppen wil zitten wat betreft de vredesgesprekken over Oekraïne. Zo zal hij zondag de Oekraïense president Volodimir Zelenski ontvangen. Zelenski komt naar het Verenigd Koninkrijk om deel te nemen aan een veiligheidsoverleg met verschillende Europese leiders, voorgezeten Starmer.

Starmer trekt vandaag natuurlijk ook naar Trump om zijn eigen belangen te behartigen. Starmer hield in Washington al een toespraak in de woning van de Britse ambassadeur. Hij benadrukte dat het Verenigd Koninkrijk graag wil samenwerken met de VS. "We willen een nieuw partnerschap, want onze geschiedenis laat zien dat als we samenwerken er grootse dingen gebeuren."

Starmer wees erop dat het Verenigd Koninkrijk en de VS  "op 1 lijn zitten" wat betreft Oekraïne. "We willen een vreedzame uitkomst", aldus de premier. Starmer verduidelijkt wel: "Een blijvende vrede, geen wapenstilstand, daarom hebben veiligheidsgaranties nodig." Hij zoekt dus de steun van de VS, een zogenoemde "backstop", om te voorkomen dat Russische premier Poetin Oekraïne opnieuw aanvalt. 

De Amerikaanse president Donald Trump heeft alles in gang gezet om tot een vredesakkoord in Oekraïne te komen. Volg in deze liveblog alle ontwikkelingen.

Iets gemist de afgelopen dagen? Lees je hier gerust bij: