Paus Franciscus benoemt 13 nieuwe kardinalen en bevestigt zijn missie én lijn van denken
In zijn jaren als paus heeft Franciscus al zes keer een zogenoemd 'consistorie' gehouden. Op 28 november, dus over goed een maand, volgt het zevende. Dan stelt de paus officieel nieuwe kardinalen aan, met een dienst in de Sint-Pietersbasiliek in Rome. Deze keer komen er 13 kardinalen bij. En Franciscus blijft eigenzinnig in zijn benoemingen.
Het was na het Angelus, het zondags middaggebed op het Sint-Pietersplein in Rome, dat Franciscus een nieuw consistorie aankondigde. Volgende maand vindt het officieel plaats, maar de namen zijn nu al bekend. Franciscus trekt zijn lijn van benoemingen door: geestelijken van in alle uithoeken van de wereld, Franciscus dweepte al van in den beginne met de rol en het belang van de 'wereldkerk'. Zo is er Cornelius Sim, een nieuwe kardinaal die uit Brunei komt.
Ook Mario Grech valt op, hij is een Maltees. Maar hij was wel al secretaris-generaal van de bisschoppensynode, dus had al een topfunctie vast in het Vaticaan. En toch, Franciscus benoemt maar twee medewerkers uit de Curie, het bestuursorgaan in het Vaticaan, tot kardinaal: naast Grech is er nog Marcello Semeraro, sinds kort het hoofd van de Congregatie voor de Heiligverklaringen, één van de tien "ministeries" van het Vaticaan. Vroeger werden veel meer Curie-geestelijken kardinaal, die tijd is duidelijk voorbij.
Nog enkele in het oog springende namen: Wilton Gregory, de aartsbisschop van het grote bisdom Washington, trouwens de eerste Afro-Amerikaan die kardinaal wordt. En ook de aartsbisschop van Kigali, in Rwanda, Antoine Kambanda, krijgt de rode kardinaalshoed (én een bijhorende titelkerk in Rome). Net als de aartsbisschop van Chili, Celestino Aos Braco. En er is Mauro Gambetti, de jonge abt van het Sacro Convento-klooster in Assisi, voor de paus een héél belangrijke plek.
"Duidelijke en gelijkaardige lijn van benoemingen"
Er is een duidelijke lijn in de benoemingspolitiek van Franciscus, waar hij niet van afwijkt. "Vooral dat wereldwijd kiezen, valt op. Franciscus betrekt alle regio's waar christenen zijn, hoe klein die bisdommen ook zijn. En hij laat niet na om te verrassen. En opvallend weer hoe weinig Europeanen nog worden benoemd", zegt Geert De Kerpel van de Belgische bisschoppenconferentie.
En dat heeft dan natuurlijk te maken met de secularisering in onze contreien én de stijging van het aantal gelovigen elders. Daarmee ook dat een tweede Belgische kardinaal veraf is, aartsbisschop De Kesel die kardinaal werd (in 2016) was eigenlijk zelfs een verrassing, voor de rest is de Belgische Kerk niet direct een prioriteit voor het Vaticaan.
Armoede en migratie zijn dé thema's bij deze paus en hij kiest een deel van zijn kardinalen in die geest
"Franciscus streeft altijd naar een zekere maatschappelijke overtuiging, naar een pastorale waarde van iemand", zegt De Kerpel. "Ook deze keer weer zie je dat geestelijken die bezig zijn met armoede en met migratie worden gepromoveerd. Het zijn dan ook enkele van dé uitgesproken thema's van deze paus. En hij kiest zijn kardinalen in die geest."
"Duidelijk ook hoe enkele Franciscanen, die dus behoren tot de orde van de Heilige Franciscus, zijn uitverkoren. Eigenlijk logisch allemaal, maar het valt wel op."
Pauskiezers
Kardinalen zijn de adviseurs van de paus, maar lopen vooral in de kijker bij een conclaaf, wanneer een nieuwe paus moet worden verkozen. Zij zijn de pauskiezers, of toch zij die nog geen 80 jaar oud zijn. Er zijn altijd om en bij de 120 stemgerechtigde kardinalen, maar dat aantal ligt niet vast.
"Bij het nieuwe consistorie zullen het er in principe 128 zijn (kardinaal Becciu verloor onlangs zijn stemrecht door een financieel schandaal), maar hun aantal zakt telkens als er iemand 80 wordt. Belangrijk is dat Franciscus van de kiesgerechtigden het merendeel aanstelde." Het gaat om goed 57 procent van de hele groep kardinalen, een cruciale fractie. En zo kan de paus er -min of meer- van uitgaan dat zijn opvolger op dezelfde lijn zal zitten.