Armeense burgers vertrekken met hun bezittingen in de richting van een Russische controlepost.
AFP or licensors

Azerbeidzjan neemt controle over van gebied tussen Armenië en Nagorno-Karabach

Het leger van Azerbeidzjan heeft de controle overgenomen in Kalbajar, een district dat sinds 1993 in handen was van Armeniërs. Die zijn massaal weggetrokken. De overdracht was een voorwaarde voor het bestand dat na de recente oorlog is gesloten. Kalbajar ligt strategisch tussen Armenië en het nog altijd door Armeniërs beheerste Nagorno-Karabach.

De overdracht van het district Kalbajar had tien dagen geleden al moeten plaatsvinden, maar was uitgesteld wegens het minder goede weer in de regio. De meeste Armeense bewoners zijn er weggetrokken en hebben hun huizen in brand gestoken. 

Vandaag is het leger van Azerbeidzjan dan Kalbajar binnengetrokken, zoals afgesproken was in het staakt-het-vuren dat na de laatste oorlog tussen Armenië en Azerbeidzjan gesloten was. Azerbeidzjan zegt dat het honderdduizenden Azeri's die in 1993 verdreven werden uit de streek, zal laten terugkeren en het gebied zal ontwikkelen.

Kalbajar was met de naburige regio Lachin en andere gebieden in 1993 veroverd door Armeense milities in een vorige oorlog. Sindsdien was het door Armeniërs beheerste (en bewoonde) Nagorno-Karabach via Kalbajar en Lachin verbonden met het eigenlijke Armenië. Azerbeidzjan heeft zich daar nooit bij neergelegd en wou dat gebied terug, net zoals Nagorno-Karabach zelf overigens. Dat laatste is ondanks de militaire overwinning van Azerbeidzjan in de oorlog van september en oktober toch niet helemaal het geval. (Lees verder onder de kaart).

  • lichtblauwe lijn: Nagorno-Karabach 
  • rode pijl: opmars Azerbeidzjaanse leger in oktober
  • groene stippellijn: gebied sinds 1993 in handen van Armeniërs, maar nu heroverd door Azerbeidzjan

De Gordiaanse knoop van de Kaukasus

Het is dus een kluwen van volkeren en religies in het gebied. Zowel Armenië als Azerbeidzjan waren sovjetrepublieken die zich begin de jaren 90 onafhankelijk maakten. Tegelijk scheurde de hoofdzakelijk door Armeniërs bewoonde regio Nagorno-Karabach zich af van Azerbeidzjan en in de daarop volgende oorlog werd ook het gebied tussen Armenië en  Nagorno-Karabach veroverd door Armeniërs.

Dat bleef zo tot enkele weken geleden toen het Azerbeidzjaanse offensief -met materiële steun van Turkije- een groot deel van dat gebied kon heroveren. Armenië plooide onder de druk en beloofde na Russische bemiddeling om gebieden zoals Kalbajar en Lachin terug te geven, wat nu gebeurt. Dat leidt wel tot zeer grote woede bij de bevolking van Armenië, ook al blijft een groot deel van Nagorno-Karabach nog in hun handen.

Azerbeidzjan viert dan wel de overwinning en de teruggave van grondgebied, maar krijgt toch niet helemaal zijn zin. Zo zal het niet terug veroverde deel van Nagorno-Karabach in Armeense handen blijven en zullen Russische troepen het bestand controleren. Vrede is er dus zeker niet en de ergernis tussen de christelijke Armeniërs en de sjiitisch-islamitische Azeri's zal blijven smeulen. 

Ontmijners van Azerbeidzjan zijn vannacht begonnen met het opruimen van landmijnen in Kalbajar.
AFP or licensors

Meest gelezen