In het spoor van Englert

Het is koud, en vooral donker in Stockholm. De zon komt rond 9 uur op en gaat om 15 uur weer onder. Zoals de voorzitster van het Nobelprijscomité tijdens de Nobellezing zei: "De prijs voor François Englert en Peter Higgs komt op een goed moment. Want zij brachten licht in de duisternis van de deeltjesfysica." Of zoals op de posters die in de stad hangen, of in de hotels liggen: Englert en Higgs bij het ontbrekende stukje van een puzzel.

Wat me verder nog na enkele dagen opvalt: dit is het meest geregisseerde en strak gereglementeerde evenement waar ik als journalist ooit heb gewerkt. Het is gemakkelijker om Amerikaanse rockster te interviewen op Rock Werchter dan om Englert te pakken te krijgen in Stockholm. Voor elke stap is toestemming nodig. En bijvoorbeeld een afspraak om Englert even te volgen met onze cameraploeg, betekent niet dat je vragen mag stellen. Want vragen stellen, dat is een interview. En daar moet je een andere aanvraag voor doen. Die meestal geweigerd wordt.

François Englert zelf ondergaat het gebeuren met gepaste vrolijkheid. Hij laat zich rustig leiden door de Zweedse diplomate die zijn agenda beheert. Van lunch naar lezing, naar repetitie en terug. De onderkant van een stoel handtekenen in het Nobelmuseum: met plezier. Voor het moois van Stockholm wil hij graag nog eens terugkomen. Want hij heeft nog niets van de stad gezien. Maar zijn rokkostuum is gehuurd, en de mededeling dat hij in de autorit tussen de uitreiking en het banket van schoenen moet wisselen, wordt netjes genoteerd.

Englert geniet vooral met volle teugen van de aandacht en van de erkenning voor zijn werk. Hij is duidelijk minder gereserveerd dan vroeger. Hij was enkel wat zenuwachtig voor de Nobellezing. Maar het applaus achteraf heeft des te meer deugd gedaan. Het was een staande ovatie, iets wat ongebruikelijk is voor een Nobellezing fysica.

Al blijft er één groot gemis voor François Englert. Zijn goede vriend en collega Robert Brout die twee jaar geleden is overleden, had hier ook moeten staan. Bij onze eerste ontmoeting meer dan een jaar geleden liet hij me zijn doodsprentje zien. Het eerste contact tussen beide meer dan vijftig jaar geleden was een ontmoeting tussen gelijkgestemde zielen. En nu ook begon Englert zijn Nobellezing met een eerbetoon aan Robert Brout.

Maar nu is het dus vooral uitkijken naar de ceremonie straks. Voor de collega’s van de Zweedse televisie is de jaarlijkse uitreiking straks een van de grootste momenten van het jaar. En ze hebben met verteld dat de Zweden elk jaar massaal kijken. Het is een beetje zoals het defilé op onze nationale feestdag. Het is koud en nat buiten, we hebben een dag vrij, en dan kijken we tv. En voor de eerste keer in meer dan dertig jaar mag er dus nog eens een Belg mee paraderen.

De uitreiking van de Nobelprijs Fysica start om 16.30 uur. U kunt dit rechtstreeks volgen in onze Videozone op deredactie.be.