Aantal executies wereldwijd fors gedaald: "Laagste cijfer in tien jaar"
Wereldwijd is het aantal executies vorig jaar gedaald met 31 procent. Dat blijkt uit een rapport van Amnesty International over doodstraffen. Vooral in Iran is het aantal executies spectaculair verminderd. Toch vermeldt het rapport ook een stijging in landen zoals Japan, Wit-Rusland en de VS. Over het algemeen is er een dalende trend, maar de mensenrechtenorganisatie dringt aan om “wereldwijd komaf te maken met de doodstraf”.
Wat het meeste opvalt, is de gigantische daling van maar liefst 50 procent van het aantal executies in Iran. "Deze spectaculaire daling kan verklaard worden door een aanpassing van de drugswet in 2017”, duidt Lore van Welden van Amnesty International Vlaanderen. “Door deze aanpassing wordt er voor veel minder misdrijven de doodstraf uitgesproken."
Ook in landen als Irak, Pakistan en Somalië is het aantal uitgevoerde doodstraffen sterk verminderd. Als men de optelsom maakt stelt men wereldwijd een daling vast. Zo is het aantal executies afgenomen van minstens 993 in 2017 tot minstens 690 vorig jaar. Dit is het laagste cijfer in de afgelopen tien jaar.
"De spectaculaire terugval van het aantal executies in de wereld bewijst dat zelfs de landen waarvan men dat het minst verwacht hun beleid aanpassen en beseffen dat de doodstraf niet de oplossing is," zegt Kumi Naidoo, secretaris-generaal van Amnesty International. "Een hoopvol teken dat het slechts een kwestie van tijd is voor deze wrede straf tot het verleden behoort, waar ze thuishoort."
De spectaculaire terugval van het aantal executies bewijst dat zelfs de landen waarvan men dat het minst verwacht, beseffen dat de doodstraf niet de oplossing is
Toch toename executies in aantal landen
Maar uit het jaarlijks rapport van Amnesty International over de doodstraf blijkt ook dat er een toename is in landen als Wit-Rusland, Japan, Singapore, Zuid-Soedan en de VS. Zo vond in Thailand opnieuw de eerste executie plaats sinds 2009. En ook in Sri Lanka kondigde de president een hervatting van executies aan, na een onderbreking van meer dan veertig jaar. Hij liet in februari zelfs advertenties plaatsen om nieuwe beulen te vinden.
Het is niet eenvoudig om een reden te geven waarom het aantal executies in deze landen is gestegen
"Het is niet eenvoudig om een reden te geven waarom het aantal executies in deze landen is gestegen", weet Van Welden. "In Japan zie je een verdrievoudiging van het aantal executies vorig jaar. Dat kan je verklaren omdat de mensen die betrokken waren bij de aanlag met het zenuwgas sarin in de metro van Tokio in de jaren ’90 nu pas worden geëxecuteerd. Maar in andere landen is een aanleiding geven minder evident."
Volgens Van Welden schuiven deze landen te vaak de doodstraf naar voor als een effectieve manier om criminaliteit te bestrijden. "Terwijl het nooit is aangetoond dat een doodstraf meer afschrikkend werkt dan een andere straf."
Het is nooit aangetoond dat een doodstraf meer afschrikkend werkt dan een andere straf
De mensenrechtenorganisatie maakt zich bovendien zorgen over de piek in het aantal doodvonnissen in Irak, daar ging het om een viervoudiging. En in Egypte steeg het aantal doodvonnissen met meer dan 75 procent. Vooral de "zeer oneerlijke massaprocessen" zijn in dit land de oorzaak van deze dramatische stijging, klaagt Amnesty International aan.
"Deze landen vormen vandaag een slinkende minderheid", zegt Naidoo. "Aan alle landen die vandaag nog altijd de doodstraf uitvoeren: Ik daag jullie uit om moedig te handelen en nu een einde te maken aan deze afschuwelijke straf."
Ik daag jullie uit om moedig te handelen en nu een einde te maken aan deze afschuwelijke straf
"De doodstraf wordt erg vaak uitgesproken voor drugsdelicten, maar ook voor misdrijven zoals moord, verkrachting, corruptie en hoogverraad", vertelt Van Welden. De methodes die vorig jaar gebruikt werden om de doodstraf uit te voeren variëren van land tot land. De meeste landen gebruikten vorig jaar ophanging om mensen te executeren. In Saudi-Arabië gaat men de mensen onthoofden en in de VS elektrocuteren.
China blijft grootste beul van de wereld
In de vorige cijfers werd China niet meegeteld. De exacte cijfers van het land zijn niet gekend omdat ze staatsgeheim zijn. Maar Amnesty International veronderstelt dat er elk jaar duizenden mensen de doodstraf krijgen en terecht worden gesteld. Zo bleef China ook vorig jaar de grootste beul ter wereld. Toch denkt men dat er ook daar een daling plaatsvindt.
Het aantal misdrijven waarvoor de doodstraf werd uitgesproken in China is afgenomen
"Het aantal misdrijven waarvoor de doodstraf werd uitgesproken is afgenomen in China", weet Van Welden. "Ook bekijkt het hooggerechtshof sinds 2007 alle vonnissen waarbij de doodstraf werd uitgesproken opnieuw. Onder andere door deze herzieningen zijn de cijfers gedaald."
De trieste top vijf van landen die wereldwijd het meeste aantal executies uitvoeren zijn China (duizenden), gevolgd door Iran (minstens 253), Saudi-Arabië (149), Vietnam (minstens 85) en Irak (minstens 52).
Toch trend naar afschaffing
In het algemeen tonen de cijfers van vorig jaar dat de doodstraf sterk op zijn retour is. Bovendien worden er over hele wereld stappen gezet om een einde te maken aan deze praktijken. Zo werd in Burkina Faso de doodstraf afgeschaft. In de VS werd in de staat Washington de doodstraf ongrondwettelijk verklaard. En tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in december, stemde een ongeëvenaard aantal van 121 landen voor een wereldwijde opschorting op de doodstraf. Slechts 35 landen stemden tegen.
Langzaam maar zeker vormt zich een wereldwijde consensus over het beëindigen van het gebruik van de doodstraf
"Langzaam maar zeker vormt zich een wereldwijde consensus over het beëindigen van het gebruik van de doodstraf. Maar met meer dan 19.000 mensen die wereldwijd nog in de dodencel wegkwijnen, is de strijd verre van gestreden", besluit Kumi Naidoo.
