Burgemeester van Vilvoorde na 2 jaar Kanaalplan: "Iedereen doet apart zijn ding"

Na de terroristische aanslagen op Parijs in november 2015 startte minister van Veiligheid Jan Jambon (N-VA) het Kanaalplan. Toen bleek dat enkele daders van de aanslag uit Molenbeek kwamen, werd er geld uitgetrokken om illegaliteit en radicalisme in negen gemeentes rond Brussel aan te pakken.

Onder andere in Anderlecht, Molenbeek en Schaarbeek leidde dat in 2017 tot duizenden woonstcontroles. Meer dan 8.000 mensen bleken niet te wonen op hun domicilie-adres, en werden daarom "ambtelijk geschrapt", waardoor hun identiteitskaart ongeldig werd. 

Na twee jaar Kanaalplan evalueert de burgemeester van Vilvoorde, Hans Bonte (SP.A), de aanpak. "Alle partners hebben de aanpak geëvalueerd in een rapport. Er zijn goede resultaten geboekt. Wat extreme radicalisering betreft, kunnen we mooie resultaten voorleggen. Het beeld ontstaat dat de brand geblust is. Er wordt ook sterk preventief gewerkt, in scholen. Maar er komt ook een reeks pijnpunten naar boven." 

Volgens de burgemeester verhuizen problemen vaak.Als ze in de ene zone worden aangepakt, duiken ze op in een andere. "We merken een gigantisch waterbedeffect. Als je op één plaats een probleem aanpakt, dreigt dat naar boven te komen op een andere plaats. Dat gaat ook over geradicaliseerden: wie opgevolgd wordt, verhuist gewoon." 

"Neem nu de illegale economie. Daar loopt zo goed als alles verkeerd bij lokale bedrijven in de Kanaalzone", zegt de burgemeester. "Als we daar iets verzegelen, een bedrijf sluiten, wordt het in Kuregem of Molembeek verdergezet." 

Soms verhuizen de problemen ook naar Vilvoorde. "Ook het omgekeerde doet zich voor. We worden geconfronteerd met zaken die weggepest zijn uit de Brusselse kanaalzone, door inspecties daar." 

De oplossing? De burgemeester van Vilvoorde wil vooral meer samenwerking zien. "Er is een manifest gebrek aan samenwerking over de verschillende gemeentes heen", zegt Bonte. "Het is soms moeilijk om alle burgemeesters rond de tafel te krijgen. Maar het is aanstootgevend dat de verschillende politiezones nog met verschillende informatiesystemen werken. Zo kan men de illegale economie niet aanpakken, en ook niet opvolgen."

De burgemeester geeft een gevoelig voorbeeld. "We hebben geradicaliseerden uit Mechelen en Brussel onaangekondigd naar Vilvoorde zien komen. Plots doken die hier op."  

Bonte kijkt vooral naar ministers Jan Jambon (N-VA) en Koen Geens (CD&V). "Het is precies twee jaar geleden dat de minister van Binnenlandse Zaken en Justitie het Kanaalplan lanceerden. Toen zaten alle spelers samen. Sindsdien is er niet meer samengezeten", klaagt de burgemeester. "Men moet over gewestgrenzen en bestuursgrenzen heen de geïntegreerde samenwerking stimuleren. Iedereen doet nu apart zijn ding."

Extra manschappen kunnen ook helpen, gelooft de burgemeester. "De federale politie in onze regio zit momenteel op de helft van haar capaciteit. Als we daar niets aan veranderen, zullen we er nooit komen." 

Later vandaag zit Bonte samen met de bevoegde ministers. "Het zijn verkiezingstijden, maar laten we het hoofd koel houden", maant de burgemeester aan. "Veiligheid is iets van elke dag, en voor sommigen ook van elke nacht."

Minister Jambon is tevreden met de behaalde resultaten van het Kanaalplan. Zo is er volgens hem veel vooruitgang geboekt in de strijd tegen radicalisme en illegale economie. Ook de politiecontroles op straat zijn toegenomen. Maar de minister erkent dat er nog een aantal werkpunten zijn.  "De politiezones van de 9 kanaalgemeenten werken al vrij goed samen om die fenomenen zoals illegale gokkantoren aan te pakken. Maar de volgende stap, een doorgedreven aanpak van die fenomen op vlak van de overheid gebeurt nog niet", zegt Jambon. "De samenwerking tussen de verschillende gemeentes van het kanaalplan moet dus nog vlotter verlopen."

Beluister hier het volledige interview met Hans Bonte in "De Ochtend" op Radio 1: