Eén jaar capaciteitstarief: bijna geen impact op factuur consument, elektriciteitsnet wel efficiënter gebruikt 

Vorig jaar op 1 januari 2023 voerde de Vlaamse Energiewaakhond VREG het capaciteitstarief in. Wat was dat ook al weer? Vroeger werd je stroomfactuur bijna volledig verrekend op basis van de hoeveelheid elektriciteit die je verbruikt – uitgedrukt in kilowattuur. Sinds 2023 wordt een stukje van je factuur aangerekend op basis van de hoeveelheid elektriciteit die je tegelijk verbruikt, ofwel het piekverbruik. Een onderdeel van de elektriciteitsfactuur wordt dus anders berekend.

Het doel van het capaciteitstarief is om gezinnen en bedrijven aan te zetten om het verbruik van zware toestellen, zoals warmtepompen of een elektrische wagen, te spreiden. Als de consument zijn verbruik spreidt en pieken vermijdt, kunnen netbedrijven zoals Fluvius de kosten die komen kijken bij een zwaarder stroomnet, onder controle houden. 

Eén jaar na de invoering van het capaciteitstarief, voerde Fluvius, het bedrijf dat ons elektriciteitsnet beheert, een studie uit. “We hebben onderzoek gedaan naar gezinnen met een digitale meter, want die voelen al het effect van het capaciteitstarief. Mensen met een klassieke meter vallen onder een apart systeem met een vast tarief. Die laatste groep zit niet in onze studie.”

Vooral mensen die thuis veel energie verbruiken, hebben hun gedrag aangepast en kunnen jaarlijks besparen. In de meeste gevallen gaat het om gezinnen met een elektrische wagen, elektrische verwarming of een warmtepomp. Dat zegt Bjorn Verdoodt, woordvoerder bij Fluvius, in "De wereld vandaag" op Radio 1. "We zien de eerste effecten van het capaciteitstarief."

Fluvius onderscheidt wel in grote lijnen twee soorten gezinnen: de gezinnen met een gemiddeld piekverbruik en grootverbruikers. “Gezinnen met de grootste verbruikspiek hebben een warmtepomp of een elektrische auto. Zij betalen op jaarbasis 20 tot 40 euro minder. Mensen met een elektrische wagen 60 euro minder. Bij andere gebruikers die geen nieuwe technologieën hebben, is de daling kleiner. Zij betalen 5 tot 10 euro minder op hun jaarfactuur.”

“We hebben het elektriciteitsnet met 8,3 procent efficiënter gebruikt in vergelijking met 2022. Dat staat los van hoeveel je verbruikt hebt.”

“Elke inspanning is goed”, gaat Verdoodt verder. “Als je je verbruik spreidt, loont dat. Als het gaat over een frietketel of een wasmachine, moet je je geen comfort ontzeggen. Maar je verbruik spreiden is wel belangrijk voor mensen die een warmtepomp of elektrische wagen hebben.”

Het verbruik zal sowieso toenemen, maar een spreiding zorgt in de toekomst voor een financieel voordeel. “Als we op grotere schaal geconfronteerd worden met nieuwe technologieën, gaan we de effecten nog meer zien.”

De consument zit nog met bezorgdheden. “Nog niet iedereen is mee met de invloed op de factuur. Je maakt geen verschil als je de waterkoker en de oven niet op hetzelfde moment aanzet. Een impact op je factuur is er in dat geval niet.”