Coronalockdown veroorzaakt grotere leerachterstand bij jongeren dan verwacht
De leerachterstand als gevolg van de sluiting van de scholen door het coronavirus eerder dit jaar, kan oplopen tot een half jaar. Dat blijkt uit een onderzoek van de KU Leuven. Die achterstand is veel groter dan verwacht. Onderzoekers vergeleken de resultaten van de interdiocesane -oftewel gevalideerde- proeven bij leerlingen van het zesde leerjaar in het katholiek onderwijs van de voorbije zes jaar. Het leerverlies is aanzienlijk, zegt onderwijseconoom Kristof De Witte.
We volgen mee les in het zesde leerjaar van basisschool Wonderwoud in Oudergem. De leerlingen werken ijverig mee tijdens de wiskundeles. Wanneer ze zelfstandig aan de slag gaan met oefeningen mogen ze zelf kiezen uit drie oefenniveaus. Alleen blijken die drie verschillende niveaus niet voldoende, merkt juf Jerien Bogaerts op aan het begin van het schooljaar.
"Als ik werk met drie verschillende niveaugroepen in de klas gedurende het jaar komt daar soms nog een vierde bij. Maar het is eigenlijk het eerste jaar dat ik merk dat die drie groepen onvoldoende zijn. Dat ik er eigenlijk meer nodig heb om te kunnen starten. "
Bekijk hieronder het gesprek met juf Jerien en lees voort onder de video:
Wat juf Jerien ervaart in haar klas wordt bevestigd in de studie van de KU Leuven, die er op vraag van de katholieke onderwijskoepel is gekomen. De studie vergelijkt de resultaten van de interdiocesane proeven bij leerlingen van het zesde leerjaar van de voorbije zes jaar. De leerachterstand blijkt aanzienlijk.
"De leerachterstand op wetenschap en techniek is het grootst. Daar zien we dat het effect oploopt tot zelfs meer dan een half schooljaar leerachterstand, gevolgd door Nederlands, Frans en wiskunde. Voor Mens en Maatschappij vinden we geen leerachterstand ten opzichte van de voorbije schooljaren", zegt onderwijseconoom Kris De Witte.
(Lees verder onder de foto)
Eerder werd gedacht dat de leerachterstand beperkt was, maar de resultaten van dit onderzoek spreken dit tegen. De topman van het katholiek onderwijs Lieven Boeve spreekt over substantiële leerverliezen. Hij beschouwt de resultaten dan ook als een wake-upcall, die eveneens geldt voor de andere leerjaren.
Ik denk dat het vooral belangrijk is dat we deze resultaten zien als een algemene thermometer voor het hele onderwijs
Dat bevestigt ook de directeur van basisschool Wonderwoud Kathleen Van Hemelrijck. De school concludeert na eigen analyse dat ook in de andere leerjaren een leerachterstand gegroeid is door de sluiting van de scholen half maart. De leerachterstand komt voor in bepaalde kwetsbare gezinnen, wat de school enigszins zelf al voorzien had, maar ook bij andere groepen.
"We merken ook een leerachterstand op bij leerlingen van telewerkende ouders, die doorgaans goed begeleid werden, maar nu minder of anders, omdat de ouders thuis met hun werk bezig waren."
Na de sluiting van de scholen volgde een eerste periode van afstandsonderwijs waarin voornamelijk leerstof herhaald werd. Na de paasvakantie werd er al voorzichtig nieuwe leerstof aangereikt met de bedoeling om die dan te kunnen herhalen bij de heropening van de scholen. Maar dat de scholen autonoom bepaalden welke aanpak ze hanteerden, blijkt vandaag ook gevolgen te hebben, want niet alleen de leerachterstand is gestegen, ook de ongelijkheid tussen de verschillende scholen is toegenomen.
De ongelijkheid is zowel binnen als tussen scholen merkbaar gestegen door de COVID-19-crisis
De topman van het katholiek onderwijs doet dan ook een warme oproep om de scholen zo lang mogelijk open te houden, zelfs in tijden van corona. Contactonderwijs werpt nu eenmaal betere vruchten af dan afstandsonderwijs.
Bekijk de oproep van Lieven Boeve en lees voort onder de video:
Vaarwel klassiek onderwijs
Het probleem van de leerachterstand is dus gedetecteerd, maar hoe kan die worden weggewerkt? Voor directeur Kathleen Van Hemelrijck is het nu al duidelijk dat een klassieke aanpak geen antwoord zal kunnen bieden op de problematiek. Wat de achterstand wél kan helpen wegwerken is het lesgeven in verschillende niveaugroepen, het differentiëren dus, dat verder zal uitgewerkt moeten worden.
Dat kan door bijvoorbeeld aan co-teaching te doen of door klasoverschrijdend les te gaan geven. Zo'n aanpak vraagt wel om een reorganisatie binnen het lerarenteam, maar directeur Van Hemerijck is ervan overtuigd dat leerlingen hun leerachterstand op die manier zullen kunnen goedmaken.
Bekijk het gesprek met directeur Kathleen Van Hemelrijck en lees voort onder de video:
Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts wil die leerachterstand zeker aanpakken.
"Ik denk het resultaat van het onderzoek illustreert dat het nodig is dat we absoluut de scholen open moeten houden voor alle kinderen en alle jongeren", reageert Weyts. "Het toont ook aan dat het echt wel nodig is om de leerachterstand aan te pakken, niet alleen met zomerscholen, maar we trekken ook nog eens 9 miljoen euro extra uit voor bijscholing. Dat wil zeggen dat we leerlingen na de lesuren, in de weekends, in de schoolvakanties zoals de herfst- en de kerstvakantie, nog kunnen bijspijkeren."
Volgens Weyts is het perfect mogelijk om te differentiëren tijdens die bijlessen.