@Leen Vervaeke

Correspondente Leen Vervaeke trekt toch spookstad Wuhan binnen, waar coronavirus voor het eerst opdook

Na de uitbraak van het coronavirus heeft de Chinese regering beslist om de regio en de stad Wuhan (met elf miljoen inwoners) in quarantaine af te sluiten. Drastische maatregelen om een grote uitbraak te vermijden. Leen Vervaeke, correspondente in China, wilde weten hoe afgesloten een spookstad wel is. Ze zette de risico's voor zichzelf even op een rijtje, twijfelde... maar trok toch richting Wuhan. De stad intrekken bleek vrij eenvoudig, de verplaatsingen binnen Wuhan zelf waren dat niet. De angst voor besmetting leeft. Haar reisverslag leest u hieronder.  

Vrijdagochtend 6 uur: ik neem een taxi van mijn appartement in Peking naar treinstation West, waar ik een hogesnelheidstrein hoop te nemen naar Wuhan, de centraal-Chinese stad die sinds donderdag is afgegrendeld van de buitenwereld. Officieel rijden er geen treinen meer naar Wuhan, maar je kunt een ticket boeken naar een nabijgelegen station en dan toch in Wuhan uitstappen. In Wuhan opstappen is verboden, maar afstappen niet, aangezien er toch bijna niemand is die dat wil.

Mijn taxichauffeur in Peking blijkt oorspronkelijk uit Wuhan te komen, maar op aanraden van zijn familie is hij dit jaar niet naar huis teruggekeerd om Chinees Nieuwjaar te vieren. Die beslissing had hij al voor het instellen van het stadskordon genomen. "Ik maak me geen grote zorgen over het virus", zegt hij. "Maar je moet geen onnodige risico’s nemen." Ik knik en vertel hem maar niet wat mijn eindbestemming is.

37 jaar én gezond, maar toch zenuwachtig

10.30 uur: ik ben al een flink eind onderweg als ik door een Chinese vriendin word gebeld. Zij werkt voor buitenlandse media en heeft de afgelopen dagen veel experts over het coronavirus geïnterviewd. Ze waarschuwt me niet te gaan: de situatie is veel erger dan we denken, zegt ze. Het werkelijke aantal besmettingen ligt veel hoger dan de officiële cijfers, en ze heeft ook weet van overleden patiënten die niet in de statistieken zijn opgenomen.

Het gesprek brengt me weer aan het twijfelen. Ik heb gisteren lang over de risico’s nagedacht, en uiteindelijk beslist dat ik ze aanvaardbaar vond. Wat voor mij de doorslag geeft, is dat de meeste overleden patiënten oud waren en al eerdere ziektes hadden. Ik ben 37 jaar en heb geen medische problemen, en zelfs bij besmetting lijkt het gevaar dus beperkt. Die redenering blijft overeind, maar het blijft een moeilijke keuze en ik voel me best zenuwachtig.

12.29 uur: de trein stopt inderdaad in Wuhan en ik maak me klaar om uit te stappen. Een paar passagiers vragen me of ik wel zeker ben dat ik dit wil doen, maar sommigen relativeren ook het risico. De maatregelen zijn strenger dan bij het SARS-virus in 2003, omdat er zo veel aandacht voor de ziekte is op sociale media, zegt een jonge universiteitsdocent. Maar in vergelijking met SARS is dit nieuwe coronavirus voorlopig een heel stuk minder dodelijk.

Taxichauffeurs drijven de prijzen flink op

Was het makkelijk om in Wuhan te raken, me in de stad verplaatsen blijkt niet zo eenvoudig. Het openbaar vervoer is afgeschaft, en ook Didi (het Chinese Uber) is stilgelegd. Er staan een paar taxichauffeurs voor het station, maar die hebben hun prijzen flink opgedreven. Vooral als ik zeg dat ik naar Hankou wil, het stadsdeel waar de meeste besmettingen hebben plaatsgevonden, gaat de prijs stevig omhoog.

Ik kan uiteindelijk een taxi delen met een man die ook net in Wuhan is uitgestapt. Hij woont in Xi’an, maar is door zijn bedrijf met spoed naar het hoofdkantoor in Wuhan geroepen. Zijn bedrijf ontwikkelt online-onderwijssystemen, en nu er stemmen opgaan om de Chinese scholen langer gesloten te houden en leerlingen online lessen te laten volgen, moeten ze vol aan de slag. "Voor jullie is dit een mooie kans om veel geld te verdienen", opper ik. Maar nee, het bedrijf doet dit gratis, om te helpen in tijden van crisis.

@Leen Vervaeke

Met al zijn lege straten ziet Wuhan er mistroostig uit

13 uur: ik maak per taxi een rondrit door Wuhan om een overzicht te krijgen, en zie vooral verlaten straten. Er rijden wel wat auto’s – het enige vervoermiddel dat nog veilig wordt geacht – maar er zijn bijna geen fietsers en voetgangers. Het is grijs en mistig, het miezert en met al zijn lege straten ziet Wuhan er mistroostig uit. Aan de lantaarnpalen hangen rode nieuwjaarslampionnen, een herinnering aan hoe feestelijk deze dag eigenlijk had moeten zijn.

Als ik de taxichauffeur vraag om langs enkele cruciale plaatsen te rijden, zoals het nu afgesloten Centraal Station van Hankou en het Wuhan Union Hospital, reageert hij afwijzend. Ook al zit hij met een mondkapje aan in een afgesloten auto, toch komt hij daar liever niet in de buurt. "Ik blijf minstens 300 meter van alle ziekenhuizen vandaan", zegt hij. Uiteindelijk kan ik hem overtuigen, maar zijn ruiten - die hij de hele rit openzet voor een goede ventilatie - gaan meteen dicht.

Met een mondkapje in een auto, en de ruiten gaan meteen dicht 

14.30 uur: ik check in in mijn hotel, voor de zekerheid toch maar buiten het stadsdeel Hankou. Bij de ingang meet de portier mijn lichaamstemperatuur (36,8 graden) en noteert die op een lijst. Ik werp een vlugge blik op de andere personen op de lijst: in dit gebouw blijkt niemand koorts te hebben, oef!

In de buurt van mijn hotel probeer ik enkele voetgangers te interviewen, maar die staan niet te springen voor een gesprek. Ze willen zo snel mogelijk naar binnen en vermijden contact met anderen, uit angst voor besmetting. Ze dragen allemaal een mondkapje – dat is verplicht – maar ik zie ook een vrouw met een duikbril en een plastic jas, en een andere vrouw met een skibril en een makkelijk wasbare sportbroek.

Er gaan geruchten dat besmetting niet alleen via de lucht mogelijk is, maar ook via de ogen en misschien zelfs via de kleren. Met hun outfits proberen de vrouwen de kans op besmetting zo klein mogelijk te houden.

Met vier in een winkel, nu alleen

16.30 uur: als ik even terug naar mijn hotel ga om op te warmen, steekt de portier me twee plastic bakjes met een warme maaltijd toe. Zowat alle restaurants en winkels zijn gesloten, en hij maakt zich zorgen dat ik niet aan eten kom. Ik bedank hem uitgebreid. Het raakt me telkens weer, zo’n spontaan gebaar van menselijkheid in moeilijke tijden.

Overigens zijn in mijn buurt best wat supermarkten en 24/7-winkels open. De rekken zijn goed gevuld en van hamsterende klanten, zoals donderdag op videobeelden was te zien, is geen sprake. Integendeel, er zijn helemaal geen klanten aangezien iedereen zo veel mogelijk binnenblijft. Als ik wat water koop in een winkel vertelt de gerant me dat hij door zijn baas verplicht is om de winkel open te houden. Normaal staan ze met vier in de winkel, maar vandaag doet hij het alleen.

Het is eigenlijk oudejaar, klinken dan maar

17.30 uur: het is tijd om mijn verzamelde informatie door te nemen, en verslag uit te brengen voor radio, tv en krant. Ik kijk ook nog even wat de persbureaus en lokale media melden. Zij zijn vandaag in ziekenhuizen in Wuhan geweest, en hebben daar een chaos aangetroffen. Urenlange wachtrijen, overwerkte dokters met onvoldoende beschermingsmateriaal, en ernstig zieke patiënten die wegens een beddentekort naar huis werden gezonden. De videobeelden zijn schrijnend.

Iets voor middernacht: de dag zit erop, ik ben klaar met mijn verslaggeving, en nu pas besef ik weer dat het eigenlijk oudejaar is. Ik spreek nog even af met mijn Nederlandse collega Anouk Eigenraam (bekijk de "Terzake"-reportage met Eigenraam onderaan dit artikel), die ook in Wuhan is. We tellen voor de vorm af en klinken op het nieuwe jaar met een glaasje water, het enige wat we voorhanden hebben. Onze nieuwjaarswens, die spreekt voor zich: voor iedereen een goede gezondheid.

Beluister hieronder: Leen Vervaeke getuigde vanochtend in ons Radio 1-programma "De ochtend"

Bekijk hieronder: de Nederlandse collega van Leen Vervaeke, Anouk Eigenraam, vertelde gisteren in "Terzake" haar verhaal.

Videospeler inladen...

Meest gelezen