De vijf boeken die het leven van hoofd expertengroep (en "Suske en Wiske"-fan) Erika Vlieghe hebben veranderd

Beetje bij beetje lijkt het coronavirus aan kracht in te boeten, maar toch blijven het drukke tijden voor professor Erika Vlieghe, voorzitter van de GEES, de groep van experts die de exitstrategie uitwerken. Vlieghe sluit de dag dan ook vaak af met een stripverhaal, om het hoofd leeg te maken: “Complexe romans gaan er dan gewoon niet meer bij. Al sinds mijn kindertijd ben ik echt een "Suske en Wiske"-fan. Hun reisavonturen hebben een rol gespeeld in de ontwikkeling van mijn fantasie.” Welke vijf boeken spreken nog tot de verbeelding van de infectiologe? 

Op (en rond) het nachtkastje van Erika Vlieghe, diensthoofd infectieziekten van het UZ Antwerpen, liggen “eindeloos veel boeken”: “Ik heb graag boeken rondom mij. Ik lees heel graag, maar het duurt lang voor ze uit zijn. Dat neemt niet weg dat ik blij ben als ik naar een boekenwinkel of een bibliotheek kan gaan." 

Al sinds mijn kindertijd ben ik een "Suske en Wiske"-fan.

“Ik had mezelf een nieuw boek cadeau gedaan voor Kerstmis of Nieuwjaar, “De zijderoutes” van Peter Frankopan. Een heel tof boek, maar eind februari ben ik gestrand. Heel af en toe probeer ik nog een paar bladzijden door te nemen, want het is een fantastisch boek over wat er zich de afgelopen eeuw in Centraal-Azië heeft afgespeeld.” De vijf boeken die de virologe ons tipt tonen diezelfde fascinatie voor verre oorden en de geschiedenis. 

1. "Hasse Simonsdochter" - Thea Beckman

Als kind fietste Erika Vlieghe regelmatig, met een stapel boeken achter op haar bagagedrager, van en naar de bibliotheek. Ze verslond niet alleen de strips van Suske en Wiske, maar ook alle boeken van de Nederlandse schrijfster Thea Beckman.

"Voor Sinterklaas kreeg ik “Hasse Simonsdochter” van Beckman. Het was een van de eerste boeken van haar die ik las. Het gaat over een meisje dat een man van het schavot redt door met hem te trouwen. Samen beleven ze allerlei avonturen in de 15e eeuw. Hasse was een echte vrijbuitster en dat inspireerde me wel.”

Als ik een auteur goed vind, dan lees ik alles wat er van die auteur te vinden is en verzamel ik die boeken ook

"In die tijd las ik heel veel. “De triomf van de verschroeide aarde” (Het tweede deel van Beckmans trilogie over de Honderdjarige oorlog tussen Engeland en Frankrijk, red.), “Kruistocht in spijkerbroek” en alle andere romans van Beckman. Als ik een auteur goed vind, dan lees ik alles wat er van die auteur te vinden is en verzamel ik die boeken ook.”

2. "Mali blues" - Lieve Joris

Toen Erika Vlieghe aan de opleiding geneeskunde begon, kreeg ze van haar ouders "Mali blues" van Lieve Joris. In dit boek trekt Lieve Joris van Senegal naar Mali, een reis die de jonge Vlieghe intrigeerde: “Ik was al heel snel gefascineerd door de tropen en door alles wat er gebeurt in Afrika. In die periode begon ik ook zelf wat te reizen, eerst naar Turkije en Marokko. Het zuiden van Marokko is letterlijk de poort naar de rest van Afrika. Dit boek van Joris paste perfect bij m'n interesses.”

“Lieve Joris haalde zelf veel inspiratie uit de boeken van de Poolse journalist Ryszard Kapuściński, die ik dan ook allemaal verzameld en verslonden heb. Het zijn heel doorleefde reisverhalen en –verslagen. Voor mij zijn zo'n boeken de ideale manier om op papier al een stuk van de reis te maken die ik later zelf wilde ondernemen.”

De ideale manier om al een stuk van de reis te maken die ik later zelf wilde ondernemen

Een van de hoogtepunten in “Mali blues” is de ontmoeting van Lieve Joris met de Malinese blueszanger en gitarist Boubacar Traoré, ook wel gekend als Kar Kar. “Traoré maakt fantastische muziek. Ik heb hem ook al een paar keer zien optreden, want hij tourt nog af en toe”, vertelt Vlieghe. 

Bekijk en beluister hieronder "Hona", van Boubacar Traoré:

Nu we deze zomer hoogstwaarschijnlijk geen (verre) reizen zullen kunnen maken, bieden dit soort verhalen troost volgens Vlieghe: “Een boek is altijd een perfect gezelschap. Toen ik voor mijn doctoraat veel moest reizen, had ik altijd een of twee boeken op zak. Als ik in al mijn haast een minder goed verhaal uit de boekenkast had genomen, was ik echt diep ongelukkig.”

3. "Zuster Veronica" - William T. Close

“Ik studeerde thuis, bij mijn ouders, in Bonheiden en 's ochtends bij het ontbijt las ik De Standaard, waar toen nog vervolgverhalen in werden gepubliceerd. "Zuster Veronica. Het drama van Yambuku" van William Close is daar een voorbeeld van. Het is gebaseerd op een waargebeurd verhaal; hoe zusters in Yambuku, in Congo, de eerste uitbraak van ebola meemaakten. Ik was toen al erg geïnteresseerd in epidemies en gevaarlijke ziekten.”

Ik was toen al erg geïnteresseerd in epidemies en gevaarlijke ziektes

Congo, het land waar deze roman van Close zich afspeelt, staat hoog op Vlieghes reislijstje: “Het is echt een speling van het lot dat ik er nog niet ben geraakt. Toen ik afstudeerde ben ik verhuisd naar Oeganda, maar met mijn toenmalige man ben ik terug naar Europa gekeerd. Ik dacht, “Afrika loopt niet weg” en dat is ook zo. Het zal er ooit wel van komen.”

4. "Neither here, nor there" - Bill Bryson

Na Oeganda woonde Vlieghe een tijdje in Oxford, in het Verenigd Koninkrijk. Daar werkte ze in een Londense soa-kliniek: “Als beginnend arts was de trein te duur voor mij, dus ging ik met de bus naar het werk. Die rit duurde anderhalf uur, de terugweg nog een uur langer. Ik had dus veel tijd om op de bus te lezen. Mijn man raadde me toen aan dit boek van Bill Bryson te lezen.”

“In dit reisverhaal beschrijft Bryson hoe hij als Amerikaan zijn weg probeert te vinden in Europa. Hij gaat naar heel kleinschalige toeristische dingen, zoals stoffige musea in een vergeten dorp, of hij schrijft over toevallige ontmoetingen in een pub. Over alles heeft Bryson zo zijn bedenkingen. Ik heb veel van zijn boeken opgestoken, Bryson kan goed documenteren.” 

Als ik in die bus door de treurige Engelse mist reed, moest ik soms zó verschrikkelijk hard lachen

 “Ik ben echt een enorme fan van Bill Bryson. Als ik in die bus door de treurige Engelse mist reed, moest ik soms zó verschrikkelijk hard lachen dat ik dacht "Oei, straks denken die mensen hier dat ik wiet heb gerookt of zo", lacht Vlieghe. 

Als fervent wandelaar raadt Erika Vlieghe ook een andere klassieker van Bill Bryson aan: "A walk in the woods", waarin hij een trektocht van zo'n 3.500 kilometer door 14 Amerikaanse staten aanvangt. “Bryson beslist in die roman de Appalachian Trail af te wandelen samen met een oude schoolvriend, maar die man heeft overgewicht en is dus volledig out of shape", vertelt Vlieghe. "Iedereen verklaart Bryson gek. Toch gaan ze met z'n tweeën op pad.”

5. "1945" - Ian Buruma

"In de films over het einde van de Tweede Wereldoorlog lijkt het dat de Russen nazi-Duitsland aan de ene kant binnenvielen en de Amerikanen aan de andere kant. Hitler pleegde daarop zelfmoord en alles was opgelost. Zo gemakkelijk ging het niet.", betoogt Erika Vlieghe. De virologe wijst op de volksverhuizingen na het einde van WO II, op de repressie in eigen land én op het Marshallplan. In "1945" van de Nederlandse historicus Ian Buruma vindt Vlieghe die nuance terug.

In mijn ogen liepen er toen meer beleidsmensen rond die visionair durfden zijn, dat missen we nu in Europa

Erika Vlieghe ziet als voorzitter van de GEES ook een link met vandaag: “Wat wij doen is niet meer puur virologisch, maar iets dat heel de maatschappij aanbelangt. Er zijn nu een heleboel mensen die aan de zijlijn staan te roepen. Wij zijn een beetje de loods van een groot containerschip, dus je luistert naar alle input, maar op een bepaald moment moet je gewoon doen wat je denkt dat moet. Pas achteraf zal blijken of we te voorzichtig of net niet voorzichtig genoeg zijn geweest en dan moeten we daaruit leren.” 

 “Buruma toont in zijn boek ook het dappere langetermijndenken. In mijn ogen liepen er toen meer beleidsmensen rond die visionair durfden zijn, dat missen we nu in Europa. Mensen die na het debat zeggen welke marsrichting we moeten uitgaan. Als dat 75 jaar geleden kon - nadat heel Europa met elkaar in conflict lag - zou men nu de zaken toch ook weer op de rails moeten krijgen.” 

Zin in meer boekentips? Ga dan naar de website langzullenwelezen.be. Neus rond in de boekenkast van andere lezers en ontdek wat zij van gelezen boeken vinden. Maak ook zelf een virtuele boekenkast aan en geef bij elk boek je ongezouten mening en score.

Meest gelezen