"Leidt deze corona-aanpak tot een vertrouwensbreuk met de politiek? Ik vrees dat dat de enige juiste analyse is"

Je hoefde gisteren echt niet naar Brussel te trekken om het protest tegen het regeringsbeleid te aanschouwen, het volstond om in de zetel met een aperitief in de hand naar “De zevende dag” te kijken. Iedere gast die langskwam, had striemende kritiek op het beleid, miste vooral eenheid en samenwerking tussen de regeringen, en bracht vaak een suggestie mee om het beter te doen. Het zit veel mensen dus duidelijk hoog, getuige ook de hashtag .beu, waar de letter u is toegevoegd aan het officiële logo van de overheidscommunicatie die uitpakt met .be. De mensen zijn het beu.

Twee schooldirectrices waren streng voor het onderwijsbeleid. De sluiting van de scholen komt te laat, die extra week had aan de herfstvakantie geplakt moeten worden, en de minister van Onderwijs, Ben Weyts, is een afwezige minister, lieten de twee verstaan. En er was ook kritiek op het dedain waarmee minister-president Jan Jambon over de laatste week van het schooljaar sprak, omdat die week volgens hem pedagogisch weinig bijbracht. In "Het Nieuws" van VTM heeft Jambon zich gisteren trouwens ook verontschuldigd voor zijn woorden. 

De cultuursector was de volgende in de rij, met Stany Crets, die maar niet begreep waarom het aantal toeschouwers plotseling beperkt moest worden tot 200. Crets riep de partij Groen op om de regering Vivaldi te laten vallen, wellicht in de hoop dat alles dan teruggeschroefd zou worden. Maar bij de val van de regering blijven alle maatregelen van kracht, en blijft ook het mechanisme van een Overlegcomité gelden, maar dan met een regering-De Croo in lopende zaken en deelstatenregeringen – met de bevoegdheid Cultuur – die wel gewoon blijven functioneren.

Toen was het de beurt aan de zorgsector om de politici op de vingers te tikken. Bij een pandemie als deze kun je niet, zoals de politiek traditioneel doet, het “probleem oplossen wanneer het zich stelt". Wanneer je in de zorg wacht tot de alarmdrempel is bereikt, zei het hoofd van de Spoeddienst van het UZ Gent, dan ben je te laat. Want het virus besmet met een exponentiële curve, en dat haal je niet meer in. 

Het was Philippe De Backer, in een vorig leven minister maar ook hoofd van de taskforce tijdens de eerste golf, die in zijn boek “En nu is het oorlog” een pleidooi hield voor méér mensen met een wetenschappelijke opleiding in de politiek, die dat soort concepten beter zouden begrijpen.

Vervolgens kwam psycholoog Maarten Van Steenkiste pleiten voor de Coronabarometer, een pleidooi dat in de uitzending gedeeld werd door velen. Dat instrument – waarbij je met kleuren of cijfers simpelweg de stappen en de bijbehorende maatregelen vastlegt – creëert voorspelbaarheid, het geeft drempels waar je naar kan streven en het vergemakkelijkt de visuele communicatie. Bovendien valt de politieke kakofonie weg door de voorspelbaarheid. 

Die barometer heeft één jaar geleden al eens op de onderhandelingstafel gelegen, is ooit zelfs uitgewerkt, maar is nooit een instrument geworden in het beleid. Maar nu zou het idee toch weer eens tegen het licht worden gehouden. Beter laat dan nooit.

De uitzending van "De zevende dag" was dus één striemende aanklacht tegen de corona-aanpak, en zelfs de politici deden dapper mee. “Waarom heb je experts als je er niet naar luistert? Waarom heb je een Overlegcomité als er niet wordt beslist?", vroeg de voorzitter van Vooruit, Conner Rousseau, zich af. En de voorzitter van de CD&V, Joachim Coens, vond – net als Paul Magnette afgelopen week – dat de vergaderingen van het Overlegcomité onvoldoende worden voorbereid. 

Wanneer politici zelf kritiek leveren, of zoals minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke deed, bij de voorstelling van het compromis meteen spreken over een “teleurstellend” resultaat, is het dan te verwonderen dat 7 op de 10 gevaccineerden zeggen niet meer te geloven in de deskundigheid van de politici. Dat blijkt uit de Motivatiebarometer van de Gentse Universiteit, en dat is het hoogste cijfer gemeten in die barometer. En dat is dan nog bij de overtuigden van het beleid, bij de gevaccineerden. Hoe groot zou dat vertrouwen nog zijn bij de andere groep? Of bij die betogers gisteren op straat? 

Na het Overlegcomité spraken sommige sectoren over een vertrouwensbreuk met de politiek. Ik vrees dat dat de enige juiste analyse is.