Nicola Sturgeon stapt na acht jaar op als premier van Schotland: "Politiek is brutaler geworden"

Maar toch komt het ontslag van Sturgeon (52) eerder onverwacht. "Dit is geen reactie op de recente strubbelingen. Dit komt van dieper. De manier waarop nu aan politiek gedaan wordt, is de laatste jaren veel intenser, en ik durf zelfs zeggen brutaler, geworden", zegt ze op de persconferentie. "Het is tijd voor mij en mijn partij."

De premier heeft het onder meer over de "brutaliteit" naar politici toe en ook op het inboeten van privétijd, zoals een simpel kopje koffie kunnen drinken met vrienden. Ze blijft premier tot er een nieuwe partijleider (SNP) is gekozen en benadrukt dat ze daarna de politiek niet zal verlaten. Sturgeon blijft ijveren voor de onafhankelijkheid van Schotland. "Ik ben trots, maar er kan nog zoveel verwezenlijkt worden", besluit Sturgeon. 

In 2004 ging de Schotse Nationalistische Partij (SNP) na een zware verkiezingsnederlaag op zoek naar een nieuwe partijleider. In eerste instantie stelde de vorige leider, Alex Salmond, zich niet kandidaat voor het voorzitterschap. Toen Sturgeon later bekendmaakte dat zij wel voor partijvoorzitter zou gaan, besloten zij en Salmond de krachten te bundelen. Op 3 september 2004 werd bekend dat Salmond en Sturgeon de strijd om het voorzitterschap gewonnen hadden.

In 2014 was een breuk tussen het onafscheidelijke duo onvermijdelijk. De inwoners van Schotland hadden zich op dat moment uitgesproken tegen de onafhankelijkheid: 55,3 procent stemde tegen een onafhankelijk Schotland. De dag na het referendum trad Salmond af als eerste minister en als partijleider van de SNP. Nicola Sturgeon nam beide functies van hem over. Ze kreeg daarvoor de brede steun van de volledige partij.

De discussie over Schotse onafhankelijkheid flakkerde in 2016 opnieuw op naar aanleiding van de Brexit. In Schotland stemde het merendeel van de kiezers voor het EU-lidmaatschap. Sturgeon greep de verdeeldheid aan om de mogelijkheid tot een nieuw onafhankelijkheidsreferendum op te werpen. Dat is haar echter nooit gelukt... 

Eind november kreeg de premier een politieke opdoffer te verwerken: het Britse hooggerechtshof oordeelde toen dat de Schotse regering geen onafhankelijkheidsreferendum mag organiseren op eigen initiatief.
Wie van het Verenigd Koninkrijk wil afscheuren, moet immers (alweer) via Londen passeren. Ze zag de Brexit als ideale aanleiding. Sturgeon lanceerde zelfs al een datum: 19 oktober 2023. Maar ze ving dus bot. 

Een van de laatste wapenfeiten van Sturgeon als premier was de zaak-Bryson: een transvrouw die veroordeeld was voor twee verkrachtingen die ze pleegde als man. Hoorde de transvrouw thuis in een vrouwen- of mannengevangenis? Het was voer voor een pittige discussie.

Sturgeon maakte in het parlement bekend dat de vrouw haar straf zou uitzitten op een mannenafdeling. De premier belandde plots in een conflict tussen de Britse en Schotse regering, want Londen blokkeerde een Schotse transgenderwet. 

Die wet maakte het makkelijker om officieel van geslacht te veranderen en dat vanaf 16 jaar. Door de wet is het niet meer nodig om een medische diagnose van "genderdysforie" (simpel gezegd: een diepe onvrede over je biologische geslacht) voor te leggen. Sturgeon kreeg bakken kritiek. Haar onaantastbare imago kreeg - opnieuw - een knauw. 

Volgens Sturgeon is er heel wat talent aanwezig binnen haar partij om haar op te volgen. Ze sprak zich niet uit over wie ze het liefst ziet als opvolger. Dit zijn enkele namen die worden genoemd in de zoektocht naar een vervanger: 

• John Swinney is de huidige vicepremier van Schotland. Als doorwinterd politicus is hij een van de kandidaten met het meeste ervaring om Surgeon op te volgen. Hij heeft de SNP-partij al eerder geleid. 
• Kate Forbes is op dit moment kabinetsecretaris van Financiën en Economie. De afgelopen jaren is ze heel snel de politieke ladder opgeklommen.
• Angus Robertson heeft ook al eerder een leiderspositie gehad binnen de SNP-partij. Van 2016 tot 2018 was hij plaatsvervangend leider. Nu is hij minister van Grondwet, Buitenlandse Zaken en Cultuur. 
• Humza Yousaf is de kabinetssecretaris van Gezondheid. Hij behoort tot de nieuwe generatie van SNP-politici.