Verraden door luchtbeelden: Fluvius ontdekte vorig jaar ruim 5.000 niet-aangegeven zonnepanelen-installaties
Netbeheerder Fluvius, verantwoordelijk voor het gas- en elektriciteitsnet, heeft vorig jaar 5.300 installaties van zonnepanelen ontdekt die niet waren aangegeven. Dat staat in het jaarlijkse rapport van Fluvius over energiefraude. Sommige mensen geven hun zonnepanelen niet aan om zo te ontsnappen aan het "prosumententarief", een vergoeding voor het gebruik van het net. Daarnaast werd ook voor vijf miljoen euro aan fraude met groenestroomcertificaten vastgesteld, doorgaans gepleegd door bedrijven.
We willen niemand op ideeën brengen, maar energiefraude gebeurt op verschillende manieren. Het meest tot de verbeelding spreekt allicht het illegaal aftakken van elektriciteit door uitbaters van cannabisplantages maar dat is niet de grootste fraude. Die heeft te maken met groenestroomcertificaten en met zonnepanelen-installaties.
Bekijk hier het verslag van "Het journaal" en lees voort onder de video:
Groenestroomcertificaten voor grote installaties: vijf miljoen euro fraude
Sinds midden 2015 krijgen particulieren die zonnepanelen installeren daar geen groenestroomcertificaten meer voor maar bij bedrijven (of correcter: bij eigenaars van grote installaties) ligt dat anders. Zij kunnen nog altijd financiële steun krijgen voor de groene stroom die zij produceren.
Het bedrag hangt af van de startdatum van de installatie en daalt in de tijd. De oudere steunregimes zijn dus interessanter dan de jongere en daar gebeurt dan de fraude. Een installatie die bijvoorbeeld in 2020 werd gekeurd, wordt soms wel eens "verschoven" naar 2019, omdat de vergoeding per geleverde kilowattuur in 2019 hoger is dan in 2020. Er wordt dan geknoeid met data van keuringsverslagen en/of facturen.
Er wordt wel eens een installatie "verschoven" naar een financieel interessanter jaar
Voor dit soort fraude maakte Fluvius vorig jaar 232 dossiers op, waarbij 280 installaties grondig werden onderzocht. Alles samen werd er voor ongeveer vijf miljoen euro aan onterechte steun teruggevorderd.
Een andere vorm van fraude zit bij de eigenaars van kleine zonnepanelen-installaties. Doorgaans particulieren dus of kleinere vennootschappen. Zij moeten sinds midden 2015 een prosumententarief betalen, dat is een vergoeding voor het gebruik van het net. Tenzij hun installatie niet gekoppeld wordt aan het elektriciteitsnet, moeten ze hun zonnepanelen verplicht aangeven bij Fluvius, ook al voor de veiligheid. Maar sommige eigenaars doen dat niet, om het prosumententarief te omzeilen.
Is dat een dakraam of een zonnepaneel?
Fluvius spoort deze fraude ondermeer op via luchtbeelden. Door beeldherkenningssoftware los te laten op de publiek toegankelijke luchtfoto's van Geopunt Vlaanderen, wordt er gezocht naar verborgen gehouden installaties.
De informatie uit de beelden moet wel nog worden gecheckt, want het gebeurt wel eens dat dakramen door de software geïnterpreteerd worden als zonnepanelen. Daarnaast laat Fluvius ook inspecties uitvoeren door eigen medewerkers en verzamelt het ook informatie door het kruisen van databanken.
Fluvius ontdekte zo vorig jaar ruim 5.000 niet-aangemelde installaties. Meer dan 3.500 zijn intussen aangemeld, voor 1.800 percelen waar er een niet-aangemelde installatie werd gedetecteerd, wordt er nog een dossier opgesteld. Er werd voor 2,6 miljoen euro aan achterstallig prosumententarief gevorderd.
Stroom aftakken voor de cannabisplantage
Naast deze grote fraudeposten zijn er ook nog kleinere. Er is de meterfraude, voornamelijk dan het aftakken van elektriciteit voor de meter. Zowat de helft van de dossiers heeft betrekking op illegale cannabisplantages. Alles samen was de meterfraude in 2020 goed voor zowat 730.000 euro.
Tenslotte is er ook de fraude met energiepremies. Het gaat dan om mensen die premies aanvragen waarop ze geen recht blijken te hebben. Hier is zowat 40.000 euro gevorderd.
Kan het geld ook geïnd worden?
Alle vormen van fraude samen leidden ertoe dat Fluvius vorig jaar voor zowat 8,5 miljoen euro terugvorderde. Of dat bedrag ook effectief geïnd zal kunnen worden, is nog iets anders. Bedrijven kunnen intussen failliet zijn, of er kan (lang) geprocedeerd worden voor de rechtbank en dan duikt er nog een ander probleem op.
Onlangs raakte bekend dat drie rechtszaken over fraude met groenestroomcertificaten, goed voor een bedrag van 13 miljoen euro, niet behandeld konden worden door de rechtbank in Limburg. De reden: personeelstekort. De zaken zijn nu uitgesteld naar november dit jaar.
Verontwaardigde minister
Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) aan wie Fluvius rapporteert, is daar niet over te spreken. "Wij steken daar veel geld en tijd in, om die fraude op te sporen. We rekenen er dan ook op dat het gerecht zijn werk doet en die fraudeurs ook echt veroordeelt."
Demir voegt eraan toe: "Ook energiefraude is fraude en we doen er alles aan om dat geld terug te vorderen. Alles wat we kunnen terugvorderen, gaat naar de gezinnen en KMO's, in de vorm van lagere nettarieven."