De strijd om jouw pakje: structurele fraude bij koeriers PostNL en GLS? "Oneerlijke concurrentie voor Bpost"

Pakjesbezorgers die te lange uren werken, voor te weinig loon. Coronamaatregelen die amper worden gerespecteerd. Werknemers die niet vooraf worden aangegeven waardoor RSZ-bijdragen worden ontlopen. En schijnzelfstandigheid. Dat zijn de zaken die het arbeidsauditoraat in Mechelen - een deel van het openbaar ministerie - naar eigen zeggen structureel vaststelt bij de pakjesbezorgers waarmee postbedrijven PostNL en GLS samenwerken via onderaanneming. "Er is sprake van talloze sociale inbreuken die telkens worden vastgesteld in de depots. We controleren die al jaren, en de inbreuken zijn er telkens. Recent was het weer van dat. Er zijn aanwijzingen van georganiseerde sociale fraude. Omdat PostNL en GLS telkens opduiken in deze dossiers, wilde ik ook hen mee dagvaarden", zegt Gianni Reale van het Mechelse arbeidsauditoraat.

PostNL en GLS moeten nu dus voor de rechtbank komen, als een soort verantwoordelijken die het systeem van sociale fraude mogelijk zouden bestendigen. "Door dit businessmodel zijn het zij die de winsten genereren", zegt Reale. "Die aannemers en onderaannemers, dat is de working poor class. Men houdt dat systeem in stand. En dat wringt." Eind deze maand is er een inleidingszitting voor de Mechelse correctionele rechtbank. Naast PostNL en GLS zijn een tiental pakjesbezorgers gedagvaard. 

Het is aan de rechter om nu te beslissen of PostNL en GLS inderdaad mee verantwoordelijk kunnen worden gesteld, en of er sprake is van een - zeg maar - onwettig businessmodel. Als dat zo is, riskeren zij torenhoge geldboetes. "De boetes die in de wet staan moeten met het aantal werknemers vermenigvuldigd worden. Stel dat er 100 werknemers zijn. Dan is de minimumboete 24.000 euro, vermenigvuldigd met 100 dus", zegt Reale. Er zijn overigens ook celstraffen tot 3 jaar mogelijk.

Volgens het arbeidsauditoraat is Bpost mogelijk slachtoffer in deze zaak. Het bedrijf is uitgenodigd voor verhoor als mogelijk benadeelde partij in het onderzoek. "Bpost werkt uiteraard met werknemers. En PostNL en GLS voornamelijk met aannemers en onderaannemers. Zij ontlopen daardoor sociale bijdragen die Bpost wel moet betalen. En dat gaat over enorm veel geld. Dat zorgt natuurlijk voor marktverstorende en oneerlijke concurrentie tussen die koerierbedrijven", zegt Reale. Voorlopig heeft Bpost zich nog geen burgerlijke partij gesteld in de zaak.

PostNL bevestigt dat zij gedagvaard zijn in het onderzoek. "We verlenen onze volledige medewerking en kiezen er nu voor om geen commentaar te geven", zegt woordvoerder Lies Florentie. GLS was voorlopig onbereikbaar voor commentaar.

In februari van dit jaar raakte overigens ook bekend dat de Bijzondere Belastinginspectie een onderzoek voert naar belastingfraude bij onderaannemers van onder meer PostNL. De pakjesbedrijven zouden miljoenen euro's gefraudeerd hebben, onder meer door geen belastingen of sociale bijdragen te betalen. Er was ook sprake van een mogelijke btw-carrousel.