Nieuw rapport wijst nogmaals op mogelijke subsidiefraude door El Kaouakibi, maar is ook kritisch voor overheid

Vlaams parlementslid Sihame El Kaouakibi heeft mogelijk misbruik gemaakt van Vlaamse subsidies. Dat staat in een rapport van de Vlaamse Inspectie voor Financiën naar de vzw's van El Kaouakibi, waarover Het Laatste Nieuws bericht en dat onze redactie ook kon inkijken. Het rapport stelt ook kritische vragen over hoe de Vlaamse overheid met subsidies omgaat.

Sihame El Kaouakibi kreeg sinds 2012 exact 1.363.622 euro Vlaamse subsidies voor alles samen 18 dossiers. Het rapport spreekt daarbij over "subsidieshoppen" en oppert dat er mogelijk "subsidiebedrog" is gepleegd. "De voorbeelden die ze aanhalen, wijzen erop dat er een effectief een systeem gebruikt werd om onterecht onkostenvergoedingen aan te vragen", concludeert Vlaams minister van Financiën Matthias Diependaele (N-VA). "Dat is bij dezen voor de eerste keer bevestigd."

Maar hoe groot het mogelijke subsidiebedrog effectief is, zegt de inspectie van Financiën niet. Dat komt omdat ze geen inzage hadden in álle documenten: er ontbreken veel documenten en de boekhouding is voor een groot deel in beslag genomen voor het strafonderzoek dat loopt. "We hopen dat het parket later met meer duidelijkheid komt", zegt Diependaele.

De inspectie van Financiën merkt ten eerste op dat een deel van de investeringssubsidie van 400.000 euro, die door toenmalig Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz (Open VLD) werd toegekend aan El Kaouakibi, niet kan worden verantwoord. Daarvan werd maar liefst 320.000 euro uitbetaald als voorschot.

El Kaouakibi kreeg sinds 2012 ruim 1,3 miljoen euro Vlaamse subsidies. "Men kan niet aantonen welke de link is tussen sommige uitgaven en het gesubsidieerde", zegt Vlaams minister van Financiën Diependaele in "Het journaal":

Videospeler inladen...

Daar heeft de inspectie ernstige vragen bij. "De juridische basis voor deze subsidie is onduidelijk", klinkt het expliciet in het rapport. Volgens de inspectie had het Vlaams Parlement zich daarover moeten kunnen uitspreken én kan een investeringssubsidie enkel worden uitbetaald als er gepaste facturen worden voorgelegd.

Onduidelijke onkosten

Een tweede heikel punt: bij bepaalde werkingssubsidies die aan de vzw's van El Kaouakibi werden toegekend, werden volgens de inspectie van Financiën onkosten ingediend voor prestaties waarvan helemaal niet duidelijk is of die ooit geleverd zijn, laat staan dat die iets met de projecten te maken hebben. 

In meerdere gevallen werden ook vergoedingen toegekend aan familieleden in de vorm van kilometervergoedingen en vrijwilligersvergoedingen. "Soms werden onkosten wel heel klungelig ingediend", zegt Diependaele aan Het Laatste Nieuws. "Zo deed een familielid van El Kaouakibi de boekhouding van Let's Go Urban. Die stuurde een factuur voor maaltijdcheques door, maar geprint op briefpapier van het bedrijf waar dat familielid écht werkte en waar de vzw niets mee te maken had. Ik vermoed dat men op een bepaald moment in de omgeving van El Kaouakibi wel erg overmoedig werd."

Ik vermoed dat men op een bepaald moment in de omgeving van El Kaouakibi wel erg overmoedig werd

Vlaams minister van Financiën Matthias Diependaele (N-VA)

Ook telefoniekosten van Sihame El Kaouakibi zelf werden op het adres van de vzw ingediend. Het gaat steeds om kleine bedragen van enkele tientallen of honderden euro's, maar ze komen wel systematisch terug in heel wat dossiers.

"We kunnen hier echt spreken van systematisch en symptomatisch misbruik van subsidiestromen", aldus Diependaele. "Steeds dezelfde bedragen werden aan familieleden betaald zonder nota of uitleg. Maar die mensen hadden niets te maken met de vzw." 

Stoofbuis

Het laatste deel van het rapport is ook kritisch voor de overheid. Vaak werden subsidies te makkelijk uitgekeerd en de besluiten "te vaag en te vrijblijvend opgemaakt", luidt het. De inspectie van Financiën merkt bijvoorbeeld op dat in sommige dossiers de administratie ook onvoldoende kritisch reageerde op de informatie die ze binnenkreeg. Bij sommige diensten is het erg onduidelijk of ze überhaupt bepaalde controles uitvoerden en hoe dat dan gebeurde. In de toekomst verwacht de inspectie van de administratie een veel duidelijker auditspoor, zodat duidelijk is waar er toezicht en controle is uitgeoefend.

Niet alle rookmelders zijn afgegaan. Dat betekent natuurlijk niet dat mevrouw El Kaouakibi het recht had om de boel in brand te steken

Vlaams minister van Financiën Matthias Diependaele (N-VA)

Ook spreekt de inspectie van een "stoofbuisbenadering" binnen de administratie, waarbij diensten enkel kijken naar de subsidies die zij zelf hebben verstrekt. Dat houdt risico's in, klinkt het, en wordt best aangepakt door de uitbouw van een subsidieregister, waardoor subsidiestromen naar verschillende ontvangers duidelijker zullen zijn.

Verder worden er pertinente vragen gesteld bij het uitdelen van "bijzonder hoge" voorschotten op toegekende subsidies. "De inspectie van Financiën stelt voor om de werkwijze waarbij voorschotten toegekend worden, ernstig te evalueren" en "te beperken tot een aanvaardbaar en realistisch bedrag".

Rookmelders

"We waren nog voor het uitbarsten van de heisa rond Sihame El Kaouakibi bezig met het aanscherpen van de subsidieregeling", reageert Diependaele op die kritiek. "Zodat we beter weten waarom we dingen subsidiëren en dat we daar een betere controle over hebben."

"De audit stelt ook dat bepaalde departementen wel hebben gedaan wat ze hebben moeten doen. Maar niet alle rookmelders zijn afgegaan. Dat betekent natuurlijk niet dat mevrouw El Kaouakibi het recht had om de boel in brand te steken."

Meest gelezen