Nieuw-Zeelanders belonen premier Jacinda Ardern met absolute meerderheid: waarom is ze zo populair?
In Nieuw-Zeeland stevent de centrumlinkse Labour-partij van premier Jacinda Ardern af op een absolute meerderheid in het parlement. Dat Ardern de verkiezingen zou winnen was voorspeld, maar het resultaat overtreft de verwachtingen. Waar heeft ze dat aan te danken?
Met bijna alle stemmen geteld, staat Labour op 49 procent en 64 zetels. Het Nieuw-Zeelandse parlement telt er in totaal 120. Met dit resultaat kan de partij van Ardern regeren met een absolute meerderheid. Nu vormen ze nog een coalitie met twee kleinere partijen. Het verschil met de grootste uitdager, de centrumrechtse National Party, is bijzonder groot. Die partij strandt op 27 procent.
De ruime overwinning van de 40-jarige Ardern, premier sinds oktober 2017, is het beste resultaat van Labour in de jongste 50 jaar. Het is ook de eerste keer dat een partij een absolute meerderheid haalt sinds het land in de jaren 90 overschakelde op een proportioneel kiessysteem (waarbij partijen zetels krijgen in verhouding met hun resultaat, zoals ook bij ons het geval is, red.).
Er was veel onzekerheid en angst en wij hebben ons opgeworpen als een antigif daartegen
"Dit waren geen gewone verkiezingen, en dit zijn geen gewone tijden", zei Ardern tijdens haar overwinningsspeech, verwijzend naar het feit dat de stembusslag met een maand werd uitgesteld door de coronacrisis. "Er was veel onzekerheid en angst en wij hebben ons opgeworpen als een antigif daartegen."
In die speech sprak de premier ook een woordje Maori, de taal van de oorspronkelijke inwoners van Nieuw-Zeeland. Ardern zocht de voorbije jaren toenadering met de bevolkingsgroep, die nog altijd een achtergestelde positie heeft in de Nieuw-Zeelandse maatschappij.
Bekijk hier een fragment van de overwinningstoespraak van Ardern (en lees voort onder de video):
Voor ons opvallend om te zien in deze coronatijden: de aanhangers van Labour vierden de overwinning op "traditionele wijze": uitgelaten, dicht bij elkaar en zonder mondmaskers. Nieuw-Zeeland staat momenteel op alarmniveau 1, wat wil zeggen dat de epidemie onder controle is. Het land telt zo'n 40 "actieve gevallen", allemaal mensen die terugkeerden uit het buitenland en die in gesloten quarantaine-faciliteiten verblijven.
Lees voort onder de foto.
De succesvolle aanpak van de coronacrisis is meteen een van de redenen voor de verkiezingsoverwinning. Net als wij gingen de Nieuw-Zeelanders in maart in lockdown. Het aantal besmettingen en overlijdens bleef echter beperkt -er zijn 25 doden geteld- en in juni kon de premier aankondigen dat de laatste patiënt genezen was verklaard. "Ik heb een vreugdedansje gedaan", zei ze toen.
Bekijk hieronder de beelden van toen (en lees voort onder de video):
De Nieuw-Zeelanders dachten af te zijn van corona, maar dat was te vroeg gejuicht. In augustus dook een nieuwe uitbraak op in Auckland, de grootste stad van het land, met nieuwe, strenge restricties en uitstel van de verkiezingen tot gevolg. Maar intussen is de uitbraak bedwongen en zit heel het land weer op niveau 1.
De snelle en kordate aanpak van Ardern, met heldere en vooral empathische communicatie, leverde haar heel wat lof op. Zo hield ze bij het begin van de lockdown vanuit haar slaapkamer een vraag-en-antwoordsessie op sociale media met haar landgenoten. "Het team van 5 miljoen" (zoveel Nieuw-Zeelanders zijn er) werd een begrip in het land. Net als haar slogan "Be kind, be strong" (wees aardig, wees sterk).
Wat hield die kordate aanpak juist in? Nieuw-Zeeland sloot meteen de grenzen en maakte werk van intensieve contactopsporing, gecontroleerde quarantaines en uitgebreide testing. Daarbij moet natuurlijk wel gezegd dat het als eilandstaat makkelijker is om de grenzen te controleren. En niet alles verliep probleemloos, zo was er een incident waarbij enkele buitenlandse reizigers toch besmet het land waren doorgereisd. Sommige media verweten Ardern ook een gebrek aan transparantie.
Niet de eerste crisis
De coronapandemie is niet de eerste crisis waar Ardern en Nieuw-Zeeland mee te maken krijgen. In maart 2019 vielen meer dan 50 doden bij een terreuraanslag van een extreemrechtse Australiër op twee moskeeën in de stad Christchurch.
In de nasleep van die vreselijke aanslag werd de premier geprezen voor haar menselijke en warme aanpak. Ze ging meteen ter plaatse om met de nabestaanden te praten en een boodschap van eenheid te brengen. Ardern slaagde er ook in om snel een strengere wapenwetgeving door te voeren. En ook na de vulkaanuitbarsting op White Island, die in december vorig jaar aan 21 mensen het leven kostte, wist ze volgens heel wat Nieuw-Zeelanders de juiste toon aan te slaan.
Lees voort onder de foto.
Premier en moeder
Nog iets waarmee Ardern de internationale media haalde: ze werd in 2018 moeder van een dochtertje. Daarmee was ze de eerste vrouwelijke premier in bijna 30 jaar tijd die bevalt tijdens haar ambtsperiode. Haar partner Clarke Gayford, een tv- en radiopresentator, is sindsdien huisvader of "stay-at-home dad".
Lees voort onder de foto.
Grote uitdagingen
Buiten Nieuw-Zeeland is Ardern een symbool geworden voor progressief en empatisch leiderschap. Ze wordt wel eens voorgesteld als de tegenpool van de Amerikaanse president Trump. Binnen Nieuw-Zeeland heeft ze ontegensprekelijk een grote populariteit verworven, maar op vlak van binnenlands beleid wachten haar nog grote uitdagingen.
Zo is ze er niet of amper in geslaagd om problemen als torenhoge huizenprijzen (onder meer door buitenlandse speculanten), dakloosheid en kinderarmoede te verkleinen. Ook al had ze daar verkiezingsbeloftes van gemaakt. In deze campagne heeft Ardern vooral de nadruk gelegd op de noodzaak van een relancebeleid, want al is de epidemie onder controle, de economische gevolgen van de coronacrisis laten zich ook in Nieuw-Zeeland stevig voelen.
Bekijk hier het verslag van "Het Journaal":
