Iraanse zedenpolitie zou ontbonden worden na wekenlange protesten: toegeving van het regime of mistgordijn? 

Sinds half september zijn duizenden Iraniërs op straat gekomen om te protesteren tegen de strenge kledingvoorschriften in het land. De protesten begonnen na de dood van de 22-jarige Mahsa Amini. Zij werd opgepakt door de zedenpolitie omdat ze haar hoofddoek verkeerd zou gedragen hebben. Volgens haar familie werd ze gefolterd en stierf ze aan haar verwondingen. Volgens de Iraanse overheid overleed ze door ziekte.

De protesten zijn erg hevig en krijgen de steun van vrouwen met en zonder hoofddoek en van mannen. De vrouwen willen zelf kunnen beslissen of ze een hoofddoek dragen of niet. Ze steken hun hoofddoek in brand en roepen "vrouw, leven, vrijheid". Bij confrontaties met de politie vielen al honderden doden. Duizenden mensen zijn opgepakt. Enkelen zijn zelfs ter dood veroordeeld. Intussen gaat het protest ook over veel meer: ook de levensduurte en de repressie doen de Iraniërs op straat komen.

Gisterenavond heeft procureur-generaal Mohammed Jafar Montaseri gezegd, zo meldt het semi-officiële Iraanse persbureau Insa, dat de zedenpolitie ontbonden wordt. "De zedenpolitie heeft niets te maken met de rechtsspraak en zal ontbonden worden door de mensen die de dienst opgericht hebben", zo klonk het. Sommigen zien dat als een toegeving van het Iraanse regime, maar er is ook veel argwaan. 

Volgens Natalie Amiri, de correspondent van de Duitse zender ARD, vrezen activisten dat het regime dit doet om de aandacht af te leiden en om een grote betoging die eraan zat te komen in de kiem te smoren. Een Perzische activist schreef op Twitter dat niet de zedenpolitie het probleem is, maar de verplichting om een hoofddoek te dragen. 

Dat is ook wat VRT NWS-journaliste Inge Vrancken hoort: "De kans lijkt klein dat er van overheidswege een officiële bevestiging komt dat de zedenpolitie ontbonden wordt. Mogelijk wordt hier mist gestrooid en wil het regime tijd winnen. Door een hooggeplaatste deze verklaring te laten afleggen, wordt mogelijk wel een deel van de demonstranten gesust."

Activisten houden er rekening mee dat de dienst op een andere manier of onder een andere naam mogelijk later opnieuw geactiveerd wordt. "Er is veel argwaan naar het regime toe. Honderden mensen zijn gedood bij deze protestgolf, ook tientallen tieners. Die zijn niet gedood door de zedenpolitie, maar door de veiligheidsdiensten en de gevreesde Basij-militie. De woede daarover gaat niet liggen door de zedenpolitie te ontbinden", zegt Vrancken nog. 

Ook is het onzeker dat alle demonstranten hier op dezelfde manier op reageren. "Mahsa Amini kwam uit het Koerdische deel van Iran. Daar zijn de protesten veel heviger en meer wijdverspreid dan bijvoorbeeld in Teheran. Ook in de provincie Baluchistan wordt er veel gedemonstreerd. Die mensen zullen zich mogelijk afvragen wat de ontbinding van de zedenpolitie hen opbrengt. Misschien iets meer vrijheid. Maar aan de grote economische problemen wordt daarmee niets gedaan. Ook dat is een drijfveer voor velen om het einde van het islamitische regime te eisen."

Vrouwen zijn sinds 1983 verplicht om in het openbaar een hoofddoek te dragen in Iran. Ze moeten ook de contouren van hun lichaam verhullen met losse kledij. Gisteren liet de procureur-generaal al weten dat de autoriteiten zich over de wet van 1983 gingen buigen. Of er ook een versoepeling zal komen van de kledingvoorschriften is niet duidelijk. 

De zedenpolitie werd in 2006 opgericht onder de ultraconservatieve president Mahmoed Ahmadinejad om "de cultuur van fatsoen en hijab te verspreiden". Sindsdien voeren mannen in groene uniformen en vrouwen in zwarte chador patrouilles uit om te kijken of mensen zich aan de kledingvoorschriften van de Islamitische Republiek houden.