AFP or licensors

Tekort aan bloeddonoren binnenkort verleden tijd? Voor het eerst is "gekweekt" bloed getest op mensen

Bloed dat gekweekt is in een laboratorium, is voor het eerst getest op mensen. Dat claimen Britse onderzoekers aan de Universiteit van Bristol. "Ze hebben kleine hoeveelheden, niet meer dan een paar lepels, opgekweekt donorbloed toegediend aan twee proefpersonen", zegt hematoloog aan het UZ Leuven Timothy Devos in "De wereld vandaag" op Radio 1.

Is een tekort aan bloeddonoren binnenkort verleden tijd? Britse onderzoekers hebben een manier ontdekt om bloed te kweken en te laten groeien in een laboratorium. Dat gekweekte bloed hebben ze nu voor het eerst toegediend aan twee gezonde proefpersonen. "Het uiteindelijke doel is om erg zeldzame bloedgroepen aan te maken die moeilijk te verkrijgen zijn", zegt Timothy Devos, hematoloog en voorzitter van het Transfusiecomité van het UZ Leuven.  

Hoe kweek je bloed?

Het onderzoeksproject richt zich op de rode bloedcellen die zuurstof van de longen naar de rest van het lichaam transporteren. Het beginpunt is een normale donatie bloed. Daaruit halen de onderzoekers stamcellen. En die worden in een laboratorium aangemoedigd om uit te groeien tot rode bloedcellen. Het proces duurt ongeveer drie weken.

Twee proefpersonen hebben elk een kleine donatie gekregen van 5 à 10 ml. De onderzoekers willen nu achterhalen hoelang het gekweekt bloed in het lichaam blijft en hoe krachtig het is. Hematoloog Devos: "Men gaat bekijken of die bloedcellen overleven, de kwaliteit goed blijft. Of ze geen gekke toeren gaan uithalen. Dit is zeker nog geen volwaardige transfusie." In deze eerste fase is het uiteindelijk de bedoeling om het gekweekt bloed te testen op 10 personen. 

Waarvoor kan gekweekt bloed gebruikt worden?

Met het hele project willen de onderzoekers vooral mensen helpen die een erg zeldzame bloedgroep hebben. Bij medische problemen moeten die soms erg lang wachten op geschikt bloed. "Zeker als het om patiënten gaat met bepaalde aandoeningen, die regelmatig een bloedtransfusie nodig hebben", zegt Devos. "Er zijn mensen met bloedgroepen die voorkomen bij 4 personen op 1 miljoen. Men moet soms in het buitenland gaan zoeken. Voor die personen zou het een grote doorbraak zijn. Ook voor patiënten die levenslang bloed krijgen, mensen met overgeërfde bloedziekten bijvoorbeeld." Want als het bloed niet precies overeenkomt, begint het lichaam het af te stoten en mislukt de behandeling. 

Wanneer zien we gekweekt bloed in onze ziekenhuizen?

Dit project zit nog volop in de onderzoeksfase. Ook als alle testen goed verlopen, zal het nog jaren duren voor gekweekt bloed breed uitgerold wordt. Er hangt ook een serieus prijskaartje aan. "Gekweekt bloed is 2 à 300 keer zo duur als een gewoon bloedzakje van een donor. Maar over een aantal jaar zal daar wellicht wel verbetering in komen. Bloeddonoren zullen de eerste jaren zeker nog broodnodig blijven", zegt Devos.

Meest gelezen