Herman Van Rompuy: "Voor Orbán is op termijn geen plaats meer bij EVP. Komt afrekening voor de verkiezingen of erna?"
Fidesz, de rechtse regeringspartij van de Hongaarse premier Viktor Orbán, hoort op termijn niet meer thuis in de Europese Volkspartij (EVP), de fractie van de christendemocraten in het Europees Parlement. Dat laat voormalig Europees president en CD&V'er Herman Van Rompuy verstaan in "De afspraak op vrijdag". Volgens hem is er sprake van een conflict van waarden.
De positie van Orbán binnen de EVP - de Europese partij die christelijke en conservatieve partijen verenigt - staat al een hele tijd onder druk, onder meer door diens harde standpunten over migratie en door controversiële maatregelen die de Hongaarse rechtsstaat dreigen te ondermijnen.
Eerder deze week zei Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker, ook een christendemocraat, dat de partij van de Hongaarse premier niet meer thuishoort bij de EVP, nadat Orbán een anti-Europese campagne was gestart waarbij hij Juncker viseerde.
Herman Van Rompuy sluit zich bij dat standpunt aan. "We hebben allemaal ontzettend veel geduld met Viktor Orbán. Het is zo klaar als iets dat wat Orbán doet volledig in contradictie is met de waarden van de EVP. Mevrouw Merkel (Duits bondskanselier en christendemocraat, nvdr.) heeft zich volledig solidair verklaard met Jean-Claude Juncker. Dat was het signaal dat nog ontbrak om te zeggen "Op termijn - misschien niet voor morgen - maar op termijn heb je geen plaats"."
Wat Orbán doet is volledig in contradictie met de waarden van de EVP
Volgens Van Rompuy, die als voormalig Europees president toch een gezaghebbende stem heeft, kan de partij Fidesz van de Hongaarse premier dus geen lid meer blijven van de EVP. "Technisch gezien moeten er wel een aantal partijen zijn die de uitsluiting vragen. Tot nu toe heeft geen enkele partij dat gedaan. En dat is niet om inhoudelijke reden."
"Ik geloof dat er om inhoudelijke reden eigenlijk geen twijfel meer over bestaat dat als Orbán verder blijft doen wat hij nu doet, en zeker na de laatste verklaringen tegen Juncker, er geen plaats meer is voor hem. De vraag is alleen: moeten we dat doen voor de verkiezingen of zal de afrekening gebeuren na de verkiezingen?" Van Rompuy verwijst daarmee naar de Europese verkiezingen van 26 mei.
Dat sommigen binnen de EVP pleiten om te wachten, heeft volgens Herman Van Rompuy weinig te maken met electorale overwegingen, zeg maar de vrees voor het verliezen van Hongaarse stemmen. "Eigenlijk is de reden: "Als we die procedure starten, trekken we alle aandacht op ons en gaat het tijdens de Europese verkiezingen over een intern EVP-debat in plaats van over de grond van de zaak"", beweert Van Rompuy. "Met wat er net gebeurd is, is het natuurlijk een intern EVP-debat geworden. Maar als niemand de uitsluiting vraagt, kan de procedure niet opgestart worden."
Inhoudelijk bestaat er geen twijfel meer over dat als Orbán verder blijft doen - en zeker na de laatste verklaringen tegen Juncker - er geen plaats meer is voor hem
Ivo Belet, europarlementslid voor CD&V en dus lid van de EVP-fractie, schaart zich volledig achter de analyse van Herman Van Rompuy. De procedure moet gevolgd worden, maar Belet sluit niet helemaal uit dat Fidesz nog vóór de verkiezingen uit de EVP wordt gezet: "De zaken zitten in een stroomversnelling. Op een gegeven moment barst de kruik. De vraag is alleen: hoe snel kan de procedure binnen de partij afgewikkeld worden?" Maar Belet vraagt zich ook af: "Is het tactisch wel verstandig om Orbán te gunnen waar hij naar op zoek is? En dat is hemzelf en het thema van migratie bovenaan de verkiezingscampagne zetten. Daar willen we absoluut niet in meespelen."
Bekijk hier het fragment uit "De afspraak op vrijdag":