Lieven Van Gils presenteert zomers boekenprogramma, ontdek hier de vijf boeken die zijn leven hebben veranderd

Op Radio 1 mag Lieven Van Gils deze zomer zijn liefde voor literatuur uiten in "Zomerhuis met boeken", een gloednieuw programma op zondagmiddag. Van Gils is dan ook een boekenwurm: "In mijn woonkamer heb ik een grote wand vol boeken. Het fijne is dat iedereen die langskomt op een gegeven moment voor die muur gaat staan en over literatuur begint te praten." Welke vijf boeken hadden een impact op zijn leven?

Toen presentator Lieven Van Gils aan de binnenhuisarchitect uitlegde dat hij en zijn vrouw een boekenmuur wilden, veronderstelde de architect dat die in het bureau moest komen. De associatie van boeken met werken (en saaiheid), die wil Van Gils de wereld uit helpen: "Een boekenmuur hoort in de woonkamer, waar veel mensen samenkomen. Boeken inspireren én geven kleur aan een ruimte." En zo geschiedde. 

Nu hij deze zomer elke zondag van 13 tot 14 uur het radioprogramma "Zomerhuis met boeken" mag presenteren, komt een droom uit: "Het voelt aan als een experiment in een laboratorium om 9 weken lang te testen wat je allemaal met boeken kan doen. Ik kijk er heel erg naar uit."

Het voelt aan als een experiment in een laboratorium om te testen wat je allemaal met boeken kan doen

"Ik lees bijna alleen fictie in mijn vrije tijd", zegt Van Gils. "Ik lees elke dag de kranten, volg het nieuws van nabij. Als ik tijd heb om me te ontspannen, dan doe ik dat het liefst met een goed verhaal." De vijf boeken die Van Gils uitkoos, hielpen  hem niet alleen zijn gedachten te verzetten, maar ze zorgden ook bijna allemaal voor een wending in zijn leven. 

1. "Enkele interviews" - Marc Didden

De Brusselse columnist, filmregisseur en docent Marc Didden deed de zestienjarige Van Gils dromen van een job in de journalistiek. "Enkele interviews" is een bundeling van columns en interviews uit de jaren 70 die Didden schreef voor Humo. Het prikkelde de jonge Van Gils' nieuwsgierigheid.

"Voor mij was dit meer dan een bundel columns. Op de cover van mijn exemplaar staat een foto van Frank Zappa samen met Marc Didden. Je kon toen bijna op de schoot van Zappa gaan zitten en hem interviewen! David BowieMick JaggerBruce SpringsteenSting of Talking Heads: Didden interviewde ze allemaal. Dat wilde ik ook doen! Maar probeer nu maar eens zo’n interviewreeks bij elkaar te krijgen."

Je kon toen bijna op de schoot van Frank Zappa gaan zitten en hem interviewen

"Ik heb dit boek vaak herlezen", vertelt Van Gils enthousiast. "Er staat ook een fantastische anekdote in over een van de eerste interviews van Didden. Hij en Guy Mortier gingen naar een concert van Tina Turner in Vorst Nationaal. Ze stapten gewoon op Tina Turner af en Mortier duwde Didden richting de superster, om een paar vragen te stellen. Het eerste wat hij haar vroeg was: "May I ask you a question?" Niet meteen de beste openingszin aller tijden. Zo besefte ik dat Didden ook ooit is moeten beginnen."

2. "The world according to Garp" - John Irving

Als kind was Lieven Van Gils niet die jongen met dat boekje in z'n hoekje, hij ging liever buiten spelen: "Op school heb ik bijvoorbeeld “Wierook en tranen” van Ward Ruyslinck moeten lezen, maar daar werd ik toch niet echt warm van.” Dat gevoel veranderde toen Van Gils op z'n 18e "The world according to Garp" van John Irving las.

Door dit boek ontdekte ik net op tijd dat lezen ook fun kan zijn

"Door die roman kwam ik in een heel andere wereld dan die van Ruyslinck terecht. Het hoofdpersonage, T.S. Garp, is een bijzonder figuur.  Het is een kerel die vooral geboeid is door worstelen en seks. Soms is het dolkomisch en surrealistisch, en dan weer tragisch en gevoelig. Irving kan dat goed combineren. Er is een passage in het boek waarin een Engelse majoor door een auto-ongeval zijn penis verliest. Grotesker kan bijna niet. Irving raakt daar toch mee weg."

"Door dit boek ontdekte ik net op tijd dat lezen ook fun kan zijn. Boeken kúnnen je raken. Je kan erdoor beginnen wenen en je kan er geweldig veel plezier aan beleven." Via Irving ontdekte Van Gils dus de waarde van literatuur, hij ging zelfs Germaanse talen studeren. “Daar heb ik natuurlijk ook veel boeken moeten lezen, maar dat werd minder en minder "moeten". Als je graag leest, kun je je nooit vervelen. Je moet alleen het juiste boek vinden. Iemand die helemaal in z'n verhaal zit, die is gelukkig." 

3. "De weg" - Cormac McCarthy

De weg” van Cormac McCarthy is een post-apocalyptisch boek, Lieven Van Gils noemt het zelfs "dystopisch in het kwadraat": "Het speelt zich af in de toekomst. De aarde is bedekt met een laag roet. We volgen een vader en zijn zoon die naar het zuiden trekken. Ze hopen daar iets te vinden, maar als lezer weet je niet wat. Naast een winkelkar met daarin het hoogstnoodzakelijke, houden ze ook een revolver met twee kogels bij. Die kogels zijn voor potentiële vijanden, maar je weet dat de vader ze ook houdt voor zichzelf en z'n zoon. Om hen uit hun lijden te verlossen, mocht het nodig zijn. "

Als vader van twee zonen heeft dit boek een enorme indruk op Lieven Van Gils gemaakt: “Er zijn redelijk wat tranen op die pagina's gevallen, ja. Het is nochtans heel spaarzaam geschreven. Het past bij de wereld die McCarthy beschrijft, maar ik waarschuw je: je moet tegen een stootje kunnen om dit te lezen. Het is een gruwelijk mooi boek."

je moet tegen een stootje kunnen om dit boek te lezen

"Cormac McCarthy is een schrijver die zich zelden laat interviewen, maar over “De weg” heeft hij wel een gesprek gehad met Oprah Winfrey. Die vroeg hem hoe hij op dit verhaal gekomen was, " weet Van Gils. "Blijkbaar heeft McCarthy op latere leeftijd nog een zoon gekregen. Toen hij z'n zoontje zag slapen, bedacht McCarthy zich hoe zijn wereld er over 50 of 100 jaar zou uitzien. Zo is de idee voor deze roman ontstaan."

Bekijk hieronder een stuk van Oprah Winfrey's interview met Cormac McCarthy: 

“De weg” is voorlopig de laatste roman van McCarthy, maar ondanks de hoge leeftijd van de auteur – hij is 86 jaar – zou er nog nieuw werk aankomen. Van Gils zit al klaar: “Je allergrootste helden kan je misschien beter niet ontmoeten, maar aan de andere kant zou ik hem toch graag spreken. Zeg nooit nooit. Je gaat lachen, maar ik heb ooit dagenlang naar het Witte Huis gebeld om Donald Trump te mogen interviewen, toen hij naar België kwam. Dat is uiteindelijk niet gelukt, maar je moet dat gewoon proberen. Ik ga dat dus ook zeker doen als McCarthy z'n nieuwe boek uitkomt."

4. "Max, Mischa & het Tet-offensief" - Johan Harstad

Van Gils leerde de Noorse auteur Johan Harstad kennen via actrice Charlotte Vandermeersch: "Charlotte was te gast in "Van Gils en gasten" omdat ze een theatermonoloog had gemaakt op basis van Harstads debuut "Buzz Aldrin, waar ben je gebleven?". Ik was weg van die roman en ben Harstad blijven volgen." De roman "Max, Mischa & het Tet-offensief" wordt nu al zijn magnum opus genoemd, al was de auteur amper 36 toen het uitkwam.

Ik kan me voorstellen dat andere mensen zo’n dik boek niet lezen, maar als iemand zó goed kan schrijven, mag dat van mij

Van Gils las het boek vorige zomer onder een sinaasappelboom in Andalusië. Daar las hij het in een mum van tijd uit, al telt de roman bijna 1.200 bladzijden: "Ik kan me voorstellen dat mensen zo’n dikke boeken niet graag lezen, maar als iemand zó goed kan schrijven, mag dat van mij. Zoals deze roman lees je er geen tien op een jaar. Soms word je helemaal begeesterd door een boek, daarvoor doe ik het."

5. "The age of surveillance capitalism" - Shoshana Zuboff

"Hoewel ik in mijn vrije tijd vooral fictie lees, neem ik het laatste jaar ook weleens non-fictieboeken uit de kast. Ik heb bijvoorbeeld “Sapiens” van Yuval Noah Harari gelezen. Onlangs had een vriend “The age of surveillance capitalism" van Shoshana Zuboff mee op weekend. Dat boek was voor mij een echte eyeopener."

Van Gils legt uit dat het "toezichtskapitalisme" waar Zuboff het over heeft, slaat op de manier waarop we in de gaten worden gehouden, zonder dat we het goed en wel beseffen: "Er is ons nooit gevraagd om onze privacy op zo'n grote schaal te mogen schenden. Grote techbedrijven als Google en Facebook  verdienen geld met onze gegevens. Bij elke digitale stap die wij zetten, laten wij virtuele broodkruimels achter. Het zijn puzzelstukjes die worden samengelegd door algoritmes. Dat totaalplaatje gebruiken ze om niet alleen ons koopgedrag te sturen, maar heel ons doen en laten. "

Bij elke digitale stap die wij zetten, laten wij virtuele broodkruimels achter

“Ik word daar heel kwaad en opstandig van, ook omdat je er moeilijk aan kan ontsnappen. Zuboff reikt in dit boek wel een paar oplossingen aan. Er moet een soort collectief verzet komen. In Europa zijn we al strenger, als je ziet wat Europees Commissaris Margrethe Vestager probeert te doen. Zij durft de Googles van deze wereld aan te vallen. In Amerika is de wetgeving veel lakser”, besluit Lieven Van Gils, die dit boek heel erg aanraadt. “Er is, denk ik, nog geen Nederlandse vertaling uit, maar die zal er snel zijn. Dit is een belangrijk boek dat je bewust maakt van wat techbedrijven allemaal van je weten en wat ze met die informatie doen.”

Bekijk hieronder hoe Shoshana Zuboff onthult dat het beroemde spel Pokémon GO een vorm is van "surveillance capitalism":

Zin in meer boekennieuws? Schrijf je in voor de nieuwsbrief op langzullenwelezen.be en ontvang wekelijks boekennieuws én boekentips uit de VRT-programma’s.

Meest gelezen