Je mondmasker correct dragen, hoe doe je dat ook alweer? Fris je geheugen op met deze tips
Mondmaskers beschermen wel degelijk tegen het coronavirus, zelfs al je ze niet helemaal correct draagt. Dat stelt het vermaarde Max-Planck-Institut na een uitgebreid onderzoek. Uiteraard is het beter je masker wél correct te dragen. Ben je ondanks maanden ervaring vergeten hoe dat precies moet? In dit artikel frissen we je geheugen op.
Er zijn in grote lijnen drie soorten mondmaskers: de zelfgemaakte mondmaskers (met of zonder filter), het chirurgische masker en de respiratoire maskers (FFP2 en FFP3). De chirurgische en respiratoire (die betrekking hebben op de ademhaling, red.) maskers zijn in eerste instantie nog altijd voorbehouden voor het medisch personeel.
Voor "gewoon" gebruik - zoals de supermarkt, het openbaar vervoer en musea - volstaan de zelfgemaakte of stoffen mondmasker en de chirurgische. De respiratoire maskers zijn enkel nodig voor het zorgpersoneel.
Wat u vooral moet onthouden is dat het enorm belangrijk is dat u uw mondmasker op de juiste én dus veilige manier draagt. Een mondmasker kan een vals gevoel van veiligheid geven omdat u hierdoor mogelijk belangrijke regels zoals 1,5 meter afstand houden en voldoende de handen wassen minder nauw zou opvolgen. Die regels navolgen, blijft echter noodzakelijk. Met een masker aan gaat u mogelijk ook opnieuw vaker uw gezicht aanraken, wat absoluut te vermijden is. Een mondmasker alleen volstaat nooit om u te beschermen tegen besmetting.
Zo draagt u uw masker op een veilige manier, enkele algemene richtlijnen:
- Was uw handen grondig met water en zeep vooraleer u het masker aanraakt. Gebruik de uiteinden van de linten of elastieken om het masker aan te brengen. Raak nooit de stoffen binnen- en buitenkant van het masker aan met uw vingers, ook niet bij het afdoen. Was uw handen zeker ook na het afdoen van het masker.
- Dek uw mond én neus af met het masker: het moet zo goed mogelijk aansluiten op uw gezicht.
- Kruis de elastieken van je mondmasker niet: daardoor kunnen gaten ontstaan aan de rand van het masker. Beter is om een knoop in de elastieken te leggen of om een ander model van mondmasker te kiezen.
- Houd het masker zeker op als u met iemand praat en u dichtbij staat. Mensen hebben de neiging hun masker naar beneden te trekken als ze praten, om beter verstaanbaar te zijn. Maar het is net tijdens het praten dat u meer druppeltjes (en mogelijk dus ook virusdeeltjes) uitstoot. Net dan zou u het dus moeten dragen.
- Raak het masker niet meer aan wanneer u het draagt.
- Steriliseer uw zelfgemaakt masker minstens 1 keer per dag door het te wassen op 90° of 5 minuten lang te laten koken in een pot.
- Draag het masker alleen wanneer het nodig is. Ook draagt u best een masker als u door ziekte thuis in isolatie moet (d.i. om uw huisgenoten te beschermen).
- Houd u -ook met een masker op- aan de basisregels: was regelmatig uw handen, houd voldoende afstand (1,5 meter) en vermijd mensen wanneer u zich ziek voelt.
De zelfgemaakte maskers - net als de stoffen maskers die u kan kopen in winkels - hebben als doel de anderen rondom u niet te besmetten. Ze beschermen uzelf dus niet tegen een besmetting door anderen. "Als u uitademt of niest, worden de grootste druppels tegengehouden en daar komt het op neer: dat de druppels die vanuit uw mond komen niet worden overgedragen naar de personen rond u", legt Klaas Buelens (te zien in de instructiefilmpjes), ziekenhuishygiënist-verpleegkundige uit.
Bekijk hier hoe u een zelfgemaakt masker met linten juist aan- en uitdoet en draagt: (en lees verder onder de video)
Bekijk hier hoe u een zelfgemaakt masker met elastieken juist aan- en uitdoet en draagt: (en lees verder onder de video)
Veel mensen hebben in de beginperiode zelf mondmaskers gemaakt. Een voorbeeldpatroon dat door de FOD Volksgezondheid is goedgekeurd vindt u hier. Ze volgen het principe van het chirurgische masker en beschermen uw omgeving voor het geval u besmet zou zijn.
Wilt u zelf een mondmasker maken, dan zijn dit enkele belangrijke tips: was vooraf grondig uw handen met water en zeep, maak uw naaimachine schoon, was uw handen opnieuw vooraleer u verder werkt, draag tijdens het maken zelf een mondmasker. Meer informatie over zelf mondmaskers maken vindt u hier.
De stof die u voor het masker gebruikt, moet goed ademen en mag geen vocht absorberen. Dicht geweven stoffen bieden de beste bescherming. Katoen en linnen kunnen gebruikt worden. Ook met keukenhanddoeken kunt u eventueel aan de slag. Hele dikke lagen stof maken het dan weer moeilijker om door te ademen en zijn dus onaangenaam wanneer u het masker een langere tijd wil dragen. In de zelfgemaakte maskers is volgens het hierboven vermelde patroon ruimte voorzien voor een filter. "Zo'n filter houdt druppeltjes tegen en kunt u gemakkelijk vervangen, een gewone koffiefilter kan werken, een stofzuigerzakfilter ook, maar die is duurder en ademt moeilijker", legt wetenschapsjournalist Koen Wauters uit. "Maar ook een mondmasker van goed katoen zonder filter is al beter dan niets."
Wanneer u uw zelfgemaakte maskers niet gebruikt, bewaart u ze best zo steriel mogelijk, apart in propere afsluitbare plastic zakjes (type vershoudzakjes bijvoorbeeld). Wanneer u uw mondmasker tussendoor even zou willen afzetten (om te eten bijvoorbeeld) legt u het best met de buitenkant (de "vuile" kant) naar beneden in een grotere persoonlijke afsluitbare plastic doos. U neemt het daarna alleen vast bij de linten of elastieken wanneer u het opnieuw wilt aandoen.
Zoals bovenaan in dit artikel al meegegeven werd, moet u uw zelfgemaakt masker ook minstens 1 keer per dag steriliseren door het te wassen op 90° of 5 minuten lang in een pot met kokend water te steken. "In de microgolfoven steken is geen veilige optie omdat de maskers daar snel in brand kunnen vliegen", benadrukt Koen Wauters. Stop uw masker zeker nooit in de diepvries of frigo. De koude doodt het virus niet en het masker riskeert uw voeding te besmetten.
Chirurgische maskers zijn de vierkanten lapjes die u voor neus en mond draagt (zie ook de instructievideo's hieronder), vaak met een blauwe buitenkant en een witte binnenkant en een metalen klemmetje waarmee u het masker een beetje kunt aanspannen rond uw neus. "Het chirurgisch masker wordt, zoals de naam al doet vermoeden, gebruikt door chirurgen", legt viroloog Steven Van Gucht uit op de officiële website met informatie over het coronavirus. "Tijdens operaties zorgen ze er zo voor dat de microben in hun mond niet terechtkomen in de wonde van de patiënt."
Bekijk hier hoe u een chirurgisch masker met linten juist aan- en uitdoet en draagt: (en lees verder onder de video)
Bekijk hier hoe u een chirurgisch masker met elastieken juist aan- en uitdoet en draagt: (en lees verder onder de video)
Zorgverleners dragen deze maskers om de patiënt te beschermen. Het doel van een chirurgisch masker is dus anderen rondom u niet te besmetten.
Ook de chirurgische maskers zijn in eerste instantie nog altijd voorbehouden voor het medisch personeel, al kunnen ook burgers ze kopen in winkels of apotheken. Een chirurgisch masker is bedoeld voor eenmalig gebruik. Medisch personeel mag het tijdens deze crisis maximaal 8 uur aanhouden. Elke keer zo'n masker aan- en uitgedaan wordt is er immers een verhoogd risico op kruisbesmetting (besmetting met microben die van een andere patiënt afkomstig zijn).
Respiratoire maskers (FFP2 en FFP3) zijn professionele maskers voor gezondheidswerkers die eruitzien als een eendenbek of bolvorm. Ze beschermen de persoon die het masker draagt. "Dit soort maskers wordt gebruikt in ziekenhuizen waar patiënten met het coronavirus of andere infectieziekten verzorgd worden en in laboratoria waar het lichaamsmateriaal van deze patiënten wordt onderzocht", legt Steven Van Gucht uit.
"Het is belangrijk dat deze maskers gereserveerd blijven voor het zorgpersoneel. Bovendien krijgt het zorgpersoneel dat zo’n masker moet gebruiken een opleiding, want het is belangrijk dat deze maskers met kennis van zaken aangebracht en verwijderd worden. Er moet bovendien een pastest gebeuren om zeker te zijn dat het masker goed aansluit op het gezicht. Een respiratoir masker bemoeilijkt ook de ademhaling. Bij verkeerd gebruik zijn deze maskers nutteloos.”
Deze maskers beschermen het medisch personeel tegen een besmetting. Ze worden in principe niet gedragen door "gewone mensen".