Donkere wolken boven de Wetstraat: Elio Di Rupo wikt en weegt nu deel van zijn partij naar nieuwe verkiezingen lonkt

Di Rupo wil op korte termijn een Waalse regering op de been brengen. De PS hoopt op een akkoord met de groenen van Ecolo en met de liberalen van MR. Di Rupo is als de dood dat Ecolo zou afhaken en dat het enkel met liberalen in zee moet. In dat scenario zou de PS twee linkse partijen op de oppositiebanken hebben: Ecolo en de PTB van Raoul Hedebouw.

Ecolo overhalen is niet eenvoudig. De partij wil bijvoorbeeld strengere regels voor de luchthavens van Charleroi en Luik, maar dat ligt moeilijk bij MR. Veel chemie hangt er niet tussen de Franstalige partijen. Di Rupo hoopt op een verstandshuwelijk.

Federaal zal het een veel moeilijker verhaal worden. Dit weekend trokken informateurs Didier Reynders en Johan Vande Lanotte naar de koning. De twee informateurs hebben de afgelopen periode vooral aan een Bourgondisch scenario gewerkt. Een regering met socialisten, liberalen en N-VA, eventueel aangevuld met CD&V. 

(lees verder onder de foto)

Lange tijd hoopten de informateurs dat Bart De Wever (N-VA) in Vlaanderen een voorzet zou geven door een Bourgondische coalitie te smeden (N-VA, Open VLD en SP.A). De Wever wou dat aanvankelijk overwegen, maar het liep anders: hij koos uiteindelijk Zweeds (N-VA, CD&V en Open VLD). Officieel is een van de redenen dat Zweeds de grootste meerderheid heeft. Achter de schermen is echter te horen dat vooral Jan Jambon en Theo Francken een regering met de oude vijanden van SP.A niet zagen zitten. Zeker niet met het Vlaams Belang op de oppositiebanken. 

De SP.A werd op Vlaams niveau buitenspel gezet. Maar laat hen nu net de smeerolie zijn die kan helpen om federaal PS en N-VA dichter bij elkaar te brengen. Hoe complex de relatie PS-N-VA is, maakte Johan Van Overtveldt van N-VA dit weekend duidelijk in "Het Laatste Nieuws": "Regeren met PS is zelfmoord voor N-VA". Informateurs Vande Lanotte en Reynders konden koning Filip tijdens hun bezoek dit weekend alvast 1 zekerheid geven: een oplossing is niet voor morgen. 

Het is voor velen in de Wetstraat moeilijk in te schatten wat de PS precies van plan is federaal. Laurette Onkelinx spreekt echter wel duidelijke taal. Ook al kondigde ze enkele jaren geleden in tranen aan te stoppen met politiek, vandaag mengt ze zich actief in het debat. Half juni maakte ze in "Terzake" al duidelijk dat ze geen deal met N-VA zag zitten, die woorden herhaalde ze dit weekend in L’Echo en De Tijd. 

(Lees verder onder de video)

Federaal houdt Di Rupo de kaarten dicht tegen de borst. Ook voor de top van de N-VA is het een raadsel wat hij precies van plan is. De waarheid is echter ook dat zijn partij verdeeld is en het zelf niet goed weet. 

Een deel van de partij wil nooit met N-VA in zee. Niet alleen vanwege de inhoudelijke verschillen, maar ook uit strategische overwegingen: ze vrezen dat bij een volgende verkiezing hun achterban genadeloos zal zijn en voor de PTB zal kiezen. Bovendien gunnen ze N-VA geen gesprek na jarenlange beledigingen. Een deel van de PS is er niet van gediend dat ze steeds werden weggezet als een opengrenzenpartij. Zij vinden dat ze met Maggie De Block (Open VLD) in de regering-Di Rupo een redelijk migratiebeleid hebben gevoerd. 

Het is dat deel van de partij dat niet afkerig staat tegenover nieuwe verkiezingen. Ze zullen het niet voor de camera zeggen, maar ze hopen dat Vlaams Belang in Vlaanderen nog wint, en dat de N-VA verzwakt. In Franstalig België hopen ze hun positie te verstevigen. Ze vinden dat de PTB zich belachelijk heeft gemaakt door niet ernstig te onderhandelen over een Waalse regering. Ze gaan liever opnieuw naar de kiezer, dan naar een avontuur met N-VA.

Di Rupo – scheikundige van opleiding – wikt en weegt. Uit verschillende hoeken (bij zijn voor- en tegenstanders) valt te horen dat Di Rupo wel rekening wil houden met het signaal van de Vlaamse kiezer. "Di Rupo kent Vlaanderen beter", valt te horen aan Vlaamse kant, hij weet dat de Vlaamse kiezer mogelijk bijzonder boos zal zijn als die opnieuw naar de stembus moet. En die boosheid betekent niet meteen veel goeds voor de solidariteit van het Noorden naar het Zuiden. Di Rupo kan rekenen en tracht de vurigste anti-N-VA sentimenten in zijn partij te temperen. Of hij daarin zal slagen weet niemand. Di Rupo neemt tijd. 

Op een gegeven moment zal Di Rupo toch moeten versnellen, hij kan echter niet eindeloos tijd nemen. De huidige regering-Michel in lopende zaken heeft geen meerderheid meer in het parlement. Vanuit democratisch oogpunt is zo’n situatie niet lang houdbaar. 

Zowel bij voor- en tegenstanders van de monarchie zijn er deze dagen weinigen jaloers op koning Filip. Hij staat voor een onmogelijke opdracht. Zijn informateurs staan maanden na de verkiezingen nog niet veel verder. 

De redding zou echter kunnen komen van onheil. Het economisch klimaat keert, onder meer met de handelsoorlog tussen de VS en China, de krimp in de Duitse economie en de mogelijke gevolgen van een brexit.

Als partijen één zaak goed beseffen, is dat de burgers onverbiddelijk zullen zijn als er gespeeld wordt met de welvaart. Als België in de touwen hangt bij economisch noodweer komen alle partijen onder druk. Naar die druk verwijst ook N-VA’er Johan Van Overtveldt dit weekend in Het Laatste Nieuws: "De druk op België zou heel snel kunnen toenemen". En zo moet een koning bijna gaan hopen op rode beurzen.