Grondwettelijk Hof roept Tshisekedi uit tot nieuwe president van Congo

Félix Tshisekedi (foto bovenaan) is nu officieel uitgeroepen tot winnaar van de presidentsverkiezingen. Het Grondwettelijk Hof bevestigt de resultaten die de Kiescommissie op 10 januari heeft bekendgemaakt. De zoon van de legendarische oppositieleider Etienne Tshisekedi kan wellicht dinsdag de eed afleggen als nieuwe president van Congo.

De andere oppositiekandidaat Martin Fayulu (foto onder) had een klacht ingediend tegen de verkiezingsresultaten, maar het Grondwettelijk Hof heeft die klacht verworpen. Het Hof heeft ook een hertelling van de stemmen afgewezen. Fayulu legt zich daar echter niet bij neer en noemt zichzelf "de enige legitieme president" van Congo. Hij blijft de overwinning opeisen, met 60 procent van de stemmen.

Fayulu spreekt van een "grondwettelijke staatsgreep" en roept zowel het Congolese volk als de internationale gemeenschap op Tshisekedi niet te erkennen. Erken niemand die zichzelf "onwettig" president noemt en gehoorzaam geen orders van hem, was zijn boodschap aan de Congolezen zelf. De internationale gemeenschap vraagt hij "niemand te erkennen die de legitimiteit noch de wettige hoedanigheid heeft om het Congolese volk te vertegenwoordigen".

Fayulu wil ook dat de Congolezen "vreedzame betogingen" organiseren "in het hele land" tegen de beslissing van het Grondwettelijk Hof. "Via dit arrest bevestigt het Grondwettelijk Hof nogmaals dat ze net als de kiescommissie ten dienste staat van een individu en van een dictatoriaal regime dat noch de wetten van de republiek, noch de meest elementaire regels van democratie en moraal respecteert."

Volgens Fayulu is Tshisekedi ook "volledig medeplichtig aan een electorale putsch" van aftredend president Joseph Kabila. Die mocht zichzelf niet meer kandidaat stellen, maar zou het volgens tegenstanders op een akkoordje hebben gegooid met Tshisekedi om achter de schermen toch aan de macht te kunnen blijven, nadat zijn eigen kandidaat te weinig stemmen had gehaald bij de verkiezingen. Tshisekedi zal overigens de macht moeten delen met een premier van de huidige meerderheid, die pro-Kabila is, want volgens de Kiescommissie heeft de partij van Kabila de parlementsverkiezingen gewonnen.

Voor de Kiescommissie de resultaten bekendgemaakt had, had de Bisschoppenconferentie in Congo zelf al laten verstaan dat een van de kandidaten overtuigend gewonnen had, zonder hem bij naam te noemen. De Bisschoppenconferentie had zelf tienduizenden waarnemers in het land opgesteld. Intussen zijn de "officiële resultaten" grotendeels gelekt naar verschillende internationale media zoals de Financial Times, TV5 en RFI. Die gelekte resultaten tonen aan dat Fayulu met ongeveer 60 procent de verkiezingen heeft gewonnen, Tshisekedi ver achter zich latend. Een totaal ander resultaat dan waar de Kiescommissie en nu dus ook het Grondwettelijk Hof mee naar buiten kwam.

Volgens Tshisekedi zelf is de uitspraak van het Grondwettelijk Hof een "overwinning voor het hele land". "Congo heeft gewonnen", sprak hij zijn aanhang toe. "Het is niet de overwinning van het ene kamp op het andere. Ik verbind er mezelf toe om alle Congolezen te verzoenen. Het Congo dat wij gaan vormen, zal geen Congo van verdeeldheid, haat of stammentwisten zijn. Het zal een verzoend Congo zijn, een sterk Congo dat zich focust op ontwikkeling, vrede en veiligheid." 

Herbekijk hieronder de reportage uit Het Journaal:

Nu Tshisekedi officieel uitgeroepen is tot winnaar en komende week de eed zal afleggen, rijst meteen de vraag hoelang hij zal kunnen aanblijven. Eerder deze maand raakte namelijk bekend dat hij bij zijn kandidatuurstelling een vals diploma ingediend heeft. Dat diploma zou zijn uitgereikt door het Brusselse Institut des Carrières Commerciales, maar die school spreekt van een vervalsing. Ook het Belgisch gerecht, dat op vraag van de Congolese justitie de zaak heeft onderzocht, bevestigt dat het om een vals document gaat.

Dat brengt Tshisekedi in nauwe schoentjes en de huidige machthebbers hebben een drukkingsmiddel in handen, een stok achter de deur wanneer ze van Tshisekedi af willen, want na zijn eedaflegging kan Tshisekedi op elk moment afgezet worden op basis van het Belgische gerechtelijk onderzoek. En dan kan een Kabilagetrouwe of wie weet Kabila zelf toch weer president worden.

De vraag is nu of deze bevesting door het Grondwettelijk Hof, rechters die nog door Kabila zijn aangewezen, tot groot protest zal leiden in Congo zelf in de rest van de wereld. "Er zal zeker protest komen, maar het is zeer de vraag of de internationale gemeenschap nog iets zal doen", zegt Congo-kenner Katrien Vanderschoot in "De ochtend". "Ze hebben al protest aangetekend, de kans bestaat dat ze dit zullen laan gebeuren."

Vanderschoot is wel benieuwd naar de reactie van de jongerenbewegingen in Congo, want zij hebben Fayulu heel erg gesteund. "Als Tshisekedi echt gewonnen heeft, dan heeft hij er alle belang bij om de verkiezingsresultaten bekend te maken", besluit Vanderschoot. "Zo kan hij zijn geloofwaardigheid opkrikken. Nu is alles in een schemerzone en dat is denk ik niet goed voor de democratie in Congo."