Planet Labs Inc

Drones of eerder raketten? Hoe is de aanval op olie-installaties in Saudi-Arabië uitgevoerd?

Twee olie-installaties in Saudi-Arabië werden het voorbije weekend aangevallen en gingen voor een deel in vlammen op. De olieprijs schiet omhoog en iedereen is nu op zoek naar de dader. Houthi-rebellen in buurland Jemen hebben de aanval al opgeëist. Het zou gaan om een aanval met drones, onbemande vliegtuigen, maar is dat wel zo? Steeds meer lijkt het erop dat het ook wel eens om een aanval met raketten zou kunnen gaan. 

analyse
Jens Franssen
Jens Franssen is expert Midden-Oosten en Defensie.

Kan de aanval met drones zijn uitgevoerd?

Even wat feiten. De sjiitische Houthi’s, een rebellenbeweging in buurland Jemen, hebben de aanval zélf opgeëist en zeggen dat die met drones is uitgevoerd. 

De Houthi's krijgen financiële en logistieke steun van Iran en voeren in Jemen strijd tegen de regering. 

Omdat de regering van Jemen wordt gesteund door Saudi-Arabië hebben de Houthi's in het verleden al verschillende raketaanvallen uitgevoerd op Saudi-Arabië.

Evengoed hebben ze al aanvallen uitgevoerd met kleine drones, bv. met de kleine Iraanse Qasef-1 drone. (Lees verder onder de foto). 

Restant van een Qasef-2 drone van de Houthi's in Saudi-Arabië.

Dat onbemand vliegtuigje kan een bom van 45 kilogram vervoeren en heeft een gedocumenteerd bereik van 150 km. Maar de Qasef-2 zou in mei ook al zijn ingezet om twee kleinere olie-installaties aan te vallen die op 800 km (!) van de grens met Jemen lagen. Bij die aanval vielen 21 gewonden.

Verder zeggen de Houthi’s dat ze over zelfgemaakte Sammad-3-drones beschikken die een bereik van 1.500 km zouden hebben. 

Wat leren de eerste beelden van de aanval?

Wie goed naar de beelden kijkt, zal opmerken dat de aanvallen met een militaire precisie zijn uitgevoerd. Het lijkt om precisiebombardementen te gaan. Een tweede zaak die opvalt, is het aantal inslagen. Zo zouden er 19 inslagen zijn op de olie-installatie in Abqaiq en twee op de Khurais-installatie. In totaal zijn er dus zeker 21 inslagen te tellen. Niet weinig. (Lees verder onder de foto).

Foto van de schade aan de installatie van Abqaiq vorig weekend.

De kans dat het hier dus om een aanval (alleen) met drones, onbemande vliegtuigen, gaat lijkt eerder klein. Daarvoor lijkt de aanval te grootschalig. Het lijkt maar weinig aannemelijk, en voorlopig niet gedocumenteerd dat de Houthi’s over een uitgebreide vloot van gewapende drones beschikken, en dan nog eens de kennis en ervaring hebben om zo’n gecoördineerde precisieaanval uit te voeren in het donker.

Niet onbelangrijk detail: de meeste grotere drones werken dan weer met een beveiligde satellietcommunicatie-verbinding tussen de drone en een grondstation dat de drone aanstuurt. Ook iets waar de Houthi’s als rebellenbeweging alsnog niet over beschikken. (Lees verder onder de foto).

Archieffoto 2017: VS ambassadeur Nikki Haly toont een deel van Houthi-raket

Ten slotte is de aanval niet, of in elk geval te laat, opgemerkt door Saudische waarschuwingsradars om de aanval op de olie-installaties te voorkomen, of gedeeltelijk te verstoren. Wellicht zou een vloot of verschillende drones (die met tientallen kilo’s bommen aan boord) worden opgemerkt door Saudi-Arabië, een land dat in buurland Jemen een oorlog uitvecht. 

Hoe kan de aanval dan wel zijn uitgevoerd?

In theorie zou de aanval ook kunnen zijn uitgevoerd met een of meerdere moderne jachtvliegtuigen gewapend met precisiebommen en hoogopgeleide en getrainde piloten. De Houthi’s beschikken daar niet over. Een gevechtsvliegtuig zou ook snel opgemerkt worden door de Saudische luchtafweer.

Een tweede optie die steeds meer naar voren wordt geschoven is een aanval met raketten. De Houthi’s hebben een traditie van raketaanvallen en de voorlopig beschikbare beelden zijn ook consistent met een raketaanval. (Lees verder onder de foto).

Saudische F-15 gevechtstoestellen
AP2009

Een aanval met snelle laagvliegende raketten kan ook verklaren waarom de Saudi’s volledig verrast zijn door de aanval op een strategische installatie.

(Kruis)raketten komen in vele varianten voor en hebben een bereik van tientallen tot een paar duizend kilometer. Ze kunnen, afhankelijk van het type, zelfstandig een koers uitzetten en worden aangestuurd door een raketmotor. Door hun hoge snelheid en koers vlak boven de grond zijn ze moeilijker te detecteren.

In juni dit jaar lanceerden de Houthi-rebellen twintig raketten richting het centrum van Saudi-Arabië. De meeste daarvan werden onderschept door Saudisch luchtafweergeschut. Een deel van de raketten in handen van de Houthi’s is overigens buitgemaakt op het leger van Jemen tijdens de burgeroorlog. Blijft de vraag waarom het Saudische luchtafweer de raketten deze keer niet gedetecteerd heeft.

Aangenomen wordt dat de Houthi’s geen capaciteit hebben om zelf raketten te ontwikkelen en bouwen. Daarentegen hebben ze intussen wel de kennis om raketten te assembleren en te bedienen. 

Wat als....?

Ten slotte circuleren intussen op het internet en sociale media verschillende andere theorieën, de ene al wat wilder dan de andere. Rode draad zijn de zogenaamde “false flag”-theorieën waarbij de aanval op Saudi-Arabië een voorwendsel is om een oorlog uit te lokken.  

Zo zijn er ook suggesties dat de VS of Israël achter de aanval zit, om zo een oorlog uit te lokken met aartsvijand Iran.

Een andere theorie is dan weer dat de aanval een “inside job” is, waarbij een interne machtsstrijd binnen Saudi-Arabië speelt. Nog weer andere wijzen naar Rusland, dat Saudi-Arabië en de VS (alle twee concurrenten op de energiemarkt) op die manier in een dure oorlog met Iran wil lokken.

Voor alle duidelijkheid: Voor geen enkele van deze stellingen worden concrete bewijzen of directe concrete aanwijzingen aangedragen. 

Bekijk hieronder de analyse in "Het Journaal":

Videospeler inladen...

Meest gelezen