Eetfestijnen en fuiven komen nipt op tijd voor veel jeugdbewegingen: "Nog geen drama's, maar de reserves zijn op"

Zowat 280.000 kinderen en jongeren zijn lid van een jeugdbeweging. Het gaat om de eerste cijfers sinds het begin van de coronapandemie (red. de cijfers komen altijd met een jaar vertraging). Vooral wat leden betreft is er bij de meeste jeugdbewegingen -net als voor corona- een lichte groei. "Voor ons is het een geruststelling dat we geen leegloop hebben gehad met corona", zegt Niels De Ceulaer van Chirojeugd Vlaanderen.

Bekijk hier de cijfers per jeugdbeweging:

Nochtans was dat tijdens corona wel anders. Bij sommige lokale afdelingen van de jeugdbewegingen was het op het hoogtepunt van de pandemie een echte leegloop, vooral omdat alles toen noodgedwongen online moest gebeuren. "Het was echt wel een aanpassing", legt Noah Blommé van de KSA van Westmalle uit. "Je merkte wel dat iedereen er klaar mee was."

Ook Soufyan Yakoubi die leiding staat bij Chiro Pleplo op Antwerpen Linkeroever kan ervan meespreken. "We moesten al een week lang naar school via de pc en dan in het weekend nog eens leiding geven online, dat was echt verschrikkelijk. Het sprak de leden niet aan en velen kwamen niet meer af." Zijn groep is daar enkele leden definitief door verloren.

De jeugdbewegingen houden in aantallen desondanks goed stand. "Het voorbije anderhalf jaar is sterker dan ooit in de verf gezet wat de kwaliteiten van jeugdbewegingen zijn", legt Jan Van Reusel van Scouts en Gidsen Vlaanderen. uit. "Het zijn veilige omgevingen voor kinderen en jongeren. De leiding is erin geslaagd om niet-populaire en niet-evidente maatregelen te handhaven. En aan de ledencijfers te zien, boezemt dat duidelijk vertrouwen in van leden en hun ouders."

De financiële impact van corona blijkt toch iets groter dan eerst gedacht. Tijdens twee opeenvolgende werkjaren moesten activiteiten die geld in het laatje brengen geschrapt worden (of creatief worden ingevuld), maar tegelijkertijd is twee jaar op rij het kamp -veelal de duurste activiteit- wel kunnen doorgaan. Slechts in uitzonderlijke gevallen moest het lidgeld of de kostprijs van het kamp worden opgetrokken.

Het goede nieuws is dat uit een beperkte bevraging van Chirojeugd Vlaanderen blijkt dat bijna 80 procent van de ondervraagde groepen aangeeft dat hun financiële situatie op dit moment goed is. Al geeft een kwart daarvan wel aan dat hun reserves volledig op zijn.

Een minderheid van de groepen geeft aan dat hun financiële situatie zelfs ronduit slecht is, al is in de meeste gevallen licht aan het einde van de tunnel omdat er binnenkort een eetfestijn of andere inzamelactie gepland staat.

"Veel zal afhangen van hoe de rest van het jaar evolueert", zegt De Ceulaer daarover. "Als er opnieuw extra coronamaatregelen komen en daardoor opnieuw evenementen moeten worden afgelast, dan kunnen sommige groepen wel in de problemen komen."

Al nuanceert De Ceulaer wel de resultaten. "De meeste groepen moeten zich geen zorgen maken en het gaat om maar om een zeer beperkte bevraging (red. maar 5 procent van de groepen vulde de bevraging in). De meeste groepen kunnen een werkjaar wel overbruggen, maar daarna wordt het moeilijker. Er zijn nog geen grote drama's gebeurd, al zijn de reserves hier en daar wel op."

Ook Scouts en Gidsen Vlaanderen heeft een soortgelijke bevraging bij hun leden gedaan (red. 18 procent van de groepen vulde de bevraging in) en komt tot gelijkaardige conclusies. Een vijfde van de bevraagde groepen gaf aan dat ze zich zorgen maken om de toekomst. 

Daar ging het in de meeste gevallen om groepen die niet zozeer hun rekeningen niet meer kunnen betalen, maar wel hun reserves moesten aanspreken om het jaar door te komen. "Ik heb niet de indruk dat het een groot bloedbad is", zegt Van Reusel daarover. "Hier en daar balanceert een groep op de grens van het werkbare, maar we krijgen geen grote alarmsignalen."

Ook het noodweer van vorige zomer speelt een rol in de financiële situatie van sommige groepen. "45 scoutsgroepen hebben ernstige materiële schade geleden door de overstromingen", legt Van Reusel uit. "We zijn nu aan het bekijken of sommige van die groepen ook al in slechte papieren zaten door corona en hoe we die kunnen helpen."

Die hier en daar precaire financiële situatie leidt ertoe dat opvallend veel fuiven, eetfestijnen en andere inzamelacties vroeg op het werkjaar worden georganiseerd. Vaak met groot succes. De KSA van Deinze had bijvoorbeeld vorig weekend een cava- en ginbar op de lokale kermis. "De mooie omzet maakt niet goed wat we allemaal hebben gemist", zegt Sam Coppens van de KSA van Deinze.

Zowat alle koepels geven aan dat er nu meer eetfestijnen en fuiven lijken door te gaan. "Het is enerzijds compensatiedrang, maar ook om geld in het laatje te brengen", zegt Lot Kimpe van de nationale KLJ-leiding daarover. "De leiding heeft een tweede adem gevonden om een afdeling terug financieel gezond te krijgen, terug hun ledenaantal op te krikken en terug activiteiten te organiseren. De essentie van de jeugdbeweging is weer voelbaar en dat is echt tof."

Al wordt het soms heel erg druk voor de leidingploeg en is het contrast met vorig jaar wel erg groot. "Er wordt weer verwacht dat er fuiven worden georganiseerd, tegelijk worden weer wekelijkse activiteiten en weekends verwacht. We moeten er wel over waken dat dit behapbaar blijft", zegt Benjamin Verhegge van de nationale KSA-leiding. "We mogen trouwens trots zijn op onze jongeren, want valt niet te overschatten hoe moeilijk de voorbije periode was."

Dat blijkt ook uit de bevraging van Chirojeugd Vlaanderen die niet alleen polste naar de financiële impact, maar ook naar het mentale welzijn. Bijna de helft van de bevraagde groepen geeft aan dat ze binnen hun leidingploeg meer met problemen rond psychisch welzijn in aanraking zijn gekomen dan voor corona.

"We merkten ook dat het mentaal wel wat met een mens doet als je niet meer naar je vrienden kunt komen op zondag", zegt Jeroen Gielen van de Scouts van Wijnegem. "De meeste leiding volgde al een heel dag online les: van de ene Zoom- of Teamscall naar Discord waar je nog eens online moest vergaderen. Voor vrijwilligers weegt dat wel op de duur en dat neemt de fun wel een beetje weg uit scouting."

Daarom is het goed dat naast de gewone werking ook de andere activiteiten weer kunnen doorgaan, klinkt het. "Het feit dat er zo lang geen aanbod was voor jongeren, heeft zijn sporen nagelaten", zegt De Ceulaer daarover. "Misschien moeten we in de toekomst minder snel de jeugdbewegingen stilleggen, want dat leed is nog niet geleden", besluit Van Reusel.