Achter de schermen van de Belgische handelsmissie in China (deel 2) : peren, studenten én voetbal

Een Belgische handelsmissie is geen handelsmissie zonder standjes met chocolade en peren en een hele reeks  ambachtelijke bieren. “Maar we hebben nog een ander bekend exportproduct” zegt Jurgen Van der Velde, “en dat is voetbal”. Van der Velde is ex-keeper bij RWDM, en intussen al 10 jaar actief in het Chinese voetbal, “We hebben dan wel geen megaclubs als AC Milan of Madrid, maar België heeft wel degelijk heel wat kwaliteiten in huis die ze hier in China nog missen.”

En dus lopen in de wandelgangen van het hotel in Peking waar de missie is neergestreken ook vertegenwoordigers rond van voetbalclub Standard en de Belgische voetbalbond en zijn er verkopers van hoogtechnologische grasmatten en LED-schermen in de stadions. “We moeten ons hier tonen", zegt een vertegenwoordiger van de Belgische Voetbalbond. "In China circuleert veel geld, dus dat is ook interessant voor sponsorcontracten.”

Maar tussen grote en bekende bedrijven lopen ook jonge bedrijven zoals Prosoccerdata uit Dilbeek. Het heeft een platform gecreëerd waarop alle gegevens van spelers, trainingen, medische informatie en sportprestaties worden samengebracht. Dat maakt het mogelijk om spelers nauwgezet op te volgen. "Dit zijn onze eerste stappen in China" zegt Kevin Vermeulen, "een beetje overweldigend allemaal, maar we denken dat we hier een toekomst hebben."

Want de Chinese president Xi Jinping mag dan wel ambities koesteren om van China ook een wereldmacht te maken op het gebied van voetbal, voorlopig wil dat niet zo goed lukken. Ondanks de oprichting van ontelbare voetbalacademies, het aantrekken van internationale spelers en coaches blijft de nationale Chinese ploeg ondermaats presteren. 

Zo nam de Italiaanse coach Marcello Lipi een week geleden ontslag na een 2-1 verlies tegen Syrië in een kwalificatiewedstrijd voor het WK van 2022. Een eerder gelijkspel tegen Hongkong –waarbij het publiek begon te jouwen bij het horen van het Chinese Volkslied –  was al even vernederend.

Maar volgens Chris van Puyvelde, ex-technisch directeur van de Belgische Voetbalbond en nu directeur bij de Chinese voetbalbond is het verhaal genuanceerder. "Er komen meer en meer buitenlandse spelers en coaches naar hier, waardoor het niveau van de ploegen stijgt. Maar bij de jeugdopleidingen is er nog veel werk. En in de nationale ploeg zullen de Chinese spelers het moeten doen.”

Opvallend is dat niet alleen bedrijven maar ook universiteiten en hogescholen volop werken aan hun banden met China. Zo organiseert KU Leuven in Peking een bijeenkomst met haar Chinese alumni-studenten. Een twintigtal ex-studenten van 25 tot 65 komt erop af. Ze halen herinneringen op aan de pittoreske Leuvense binnenstad – een groter contrast met de Chinese megasteden is moeilijk denkbaar en aan studentenrestaurant Alma. 

Rector Luc Sels vindt dit soort bijeenkomsten belangrijk. Op dit ogenblik studeren in Leuven meer dan 1.000 Chinezen, de grootste groep onder de buitenlandse studenten. De universiteit heeft ook bijna 600 Chinese onderzoekers in dienst. “China is een pool van talent, die we niet kunnen negeren. Als we in de top 50 van beste universiteiten willen blijven, dan moeten we toponderzoekers van hier aantrekken, op gebied van artificiële intelligentie, maar ook biomedische wetenschappen en filosofie bijvoorbeeld."

Maar is het wel een goed idee om bij bosjes Chinese professoren en onderzoekers aan te trekken, na verhalen over spionage en diefstal van intellectueel onderzoek? “Natuurlijk moeten we waakzaam blijven” zegt Luc Sels “maar dat doen we ook bij landen als Iran en Turkije. Niet samenwerken met China is geen optie meer.”

De dag nadien verhuist het hele gezelschap naar Shanghai, om daar neer te strijken in een hotel aan de rivier Huangpu. De deelnemende bedrijven betalen deze reis en de hotelkamers zelf, een investering die op termijn hopelijk zal lonen. Een aantal van hen mogen alvast contracten ondertekenen.

Bij de gelukkigen ook enkele brouwerijen, die hier een overeenkomst tekenen met een lokale verdeler. Patrick Van Leysen, verkoopsmanager van brouwerij Huyghe uit Melle is euforisch: “De Chinezen zijn gek op het roze olifantje van Delirium” zegt hij. “Dit jaar komen we uit op een omzet van 11 miljoen euro in China, binnen drie jaar hopen we dat te verdubbelen.” 

Ook brouwerij de Halve Maan uit Brugge – producent van Brugse Zot en Straffe Hendrik- ondertekent hier een contract. “Op dit ogenblik is de Chinese markt goed voor een paar procent van onze omzetcijfers maar op termijn willen naar 15 procent” zegt directeur Xavier Vanneste. “En belangrijk: alle bier wordt bij ons gebrouwen, dus dat is goed voor de werkgelegenheid in West-Vlaanderen.”  

Op donderdag wordt de missie afgesloten met een “informeel persmoment”, waar prinses Astrid en al haar federale en regionale ministers, in aanwezigheid van de Belgische meegereisde pers, om de beurt het woord nemen. Vlaams minister-president Jambon spreekt van een succes en feliciteert de collega’s met de behaalde resultaten en de fijne samenwerking. Brussels minister Pascal Smet (SP.A), bevoegd voor buitenlandse handel, vraagt zich af waarom België alleen in het buitenland zo eensgezind naar buiten komt.  

Minister van Buitenlandse Zaken Reynders (MR) somt de onderwerpen op die hij heeft besproken met zijn Chinese ambtsgenoot: de toegang van Belgisch varkens- en rundsvlees op de Chinese markt, de problemen bij de invoer van vaccins, de visaproblemen voor jonge Chinezen. Maar ook de vervolging van de Oeigoeren in de provincie Xinjiang en het politiegeweld tegen de jonge betogers in Hongkong. "Het zijn echte gesprekken", zegt Reynders, "in alle openheid. De Chinezen luisteren wel degelijk naar wat wij zeggen".

Claire Tillekaerts Van Flanders Investment and Trade, het agentschap dat verantwoordelijk is voor de Vlaamse bedrijven, verdedigt zich tegen de kritiek dat de missie ongepast was op een moment dat de politie hard optreedt tegen het studentenprotest in Hongkong. “Als je een lijst zou maken van alle landen waar de mensenrechten geschonden worden, en de politieke beslissing zouden nemen om daar geen handel meer mee te drijven, dan sluiten we de halve wereld uit. Dat is een keuze, maar het is een politieke keuze.”