Kan een brexit op 31 oktober nog? "Ja, maar dan moet premier Boris Johnson élke stemming van de komende dagen winnen"
Een brexit op 31 oktober is nog steeds mogelijk, maar dan moet de Britse premier Boris Johnson élke stemming van de komende dagen in het Britse parlement winnen. Dat zegt correspondent Tim De Wit in "Terzake". En wat met Europa? "Dat kijkt voorlopig de kat uit de boom, maar het is gerust: er komt géén brexit zonder deal op 31 oktober", zegt Europakenner Rob Heirbaut.
Het zoveelste hoofdstuk in het brexit-verhaal. Zaterdag moest dé dag worden waarop het Britse parlement zou stemmen over het akkoord dat premier Johnson onderhandeld heeft met de Europese Unie. Maar dat gebeurde niet. Het parlement besliste dat het akkoord eerst in wetten moest worden omgezet en dat er eerst over die wetten moest worden gestemd voor het akkoord zélf kon worden goedgekeurd. Nieuwe nederlaag: Johnson moest opnieuw uitstel vragen aan de Europese Unie.
Maar die vraag tot uitstel kwam niet ter harte. Johnson wil met het Verenigd Koninkrijk nog steeds op 31 oktober uit de EU vertrekken en dus stuurde hij twee brieven. In de eerste brief - zonder handtekening - zei hij dat hij van het parlement uitstel moest vragen. In de tweede brief - met handtekening - zei hij dat het uitstel niet nodig zou zijn. Een derde brief van een Britse diplomaat legde uit dat de boodschap van de tweede brief de échte boodschap is.
Bekijk hieronder een verslag van wat er de afgelopen dagen op brexit-vlak gebeurde en lees verder onder de video:
Maar ondertekend of niet: voor de Europese Unie maakt dat niet uit. Er is een vraag tot uitstel. "Los van wat er in het Britse parlement gebeurt, kunnen ze nu al beslissen om dat uitstel te geven", zegt VRT NWS-journalist Rob Heirbaut. "Meer nog: Johnson kan het uitstel ook niet weigeren als het wordt gegeven."
En dus zijn ze langs Europese kant vrij gerust dat er geen brexit zonder akkoord zal komen op 31 oktober. Als het nodig is, kunnen ze altijd uitstel geven, zo klinkt het. "De Europese Unie kijkt wel nog even de kat uit de boom", zegt Heirbaut. "Ze willen eerst weten wat er in het Britse parlement zal gebeuren. Als er enkel technisch uitstel moet komen (omdat de wetten nog niet helemaal rond zijn, red.), is dat iets heel anders dan wanneer het parlement bijkomende eisen zoals een nieuw referendum vraagt. Op basis daarvan zullen ze kijken hoe lang er uitstel nodig is."
Johnson wilde alvast vandaag het akkoord nog eens voorleggen in het parlement, maar speaker John Bercow stak daar een stokje voor. Er kan niet twee keer over hetzelfde worden gestemd, zo zei hij. "Johnson en zijn regering zijn zeer teleurgesteld, want ze hadden het gevoel dat er een meerderheid was voor de deal", zegt correspondent Tim De Wit. "De Conservatieven zijn ook boos op Bercow. Ze vinden dat hij het anti-brexit-kamp steunt."
Bekijk hieronder de uitleg van Tim De Wit of lees verder onder de video:
De Britse premier geeft nog niet op. Morgen zal hij de deal samen met de bijhorende wetten voorleggen in het parlement. "Iedereen gaat ervan uit dat Bercow dat niet kan tegenhouden, omdat die wetten anders zijn dan het akkoord." Lees: dan wordt er niet twee keer over hetzelfde gestemd. "De regering heeft vanavond al een wettekst van zo'n honderd pagina's op tafel gelegd."
"Maar vergis je niet", zegt De Wit, "ook al wordt het akkoord morgen goedgekeurd, dan nog is het niet meteen gedaan". "Als het morgen tot een stemming komt, dan volgt er woensdag een stemming over de amendementen. De oppositie zal er wellicht indienen om de deal aan te passen of om het proces te vertragen. Daarna moet het ook nog naar het Hogerhuis. Alles samen zal het nog dagen - of meer dan een week - duren."
Ook al wordt het akkoord morgen goedgekeurd, dan nog is het niet meteen gedaan.
En een brexit op 31 oktober, kan dat eigenlijk nog? "Ja, maar dan moet alles meezitten." Lees: dan moet Johnson vanaf morgen élke stemming winnen. "Enkel dan kan het akkoord tegen het weekend door het Britse parlement zijn goedgekeurd, zodat het Europese parlement er volgende week over kan stemmen. Als dat niet lukt, zullen de Britten de komende maanden moeten nadenken over nieuwe verkiezingen, want dan zal ook Johnson moeten toegeven dat het parlement dit niet kan oplossen."
Het Europese parlement is alleszins klaar. "De deal is afgelopen weekend vertaald in alle officiële talen van de EU", zegt Heirbaut. "Eens er witte rook komt uit Londen, kunnen ze verder. Volgende week zijn de parlementsleden normaal met vakantie en zitten ze in hun thuisland, maar indien nodig kan het parlement dan nog bijeenkomen in Brussel."
Bekijk hieronder de uitleg van Rob Heirbaut:
