Vlaamse film op zoek naar hit - Ward Verrijcken
Ward Verrijcken is filmrecensent voor VRT-nieuws. Op Twitter: @filmWard.
Ā
Bloedbad
Er is dermate veel vaderlands filmproduct dat de titels mekaar aan het doodknijpen zijn. En dat voor het tweede jaar op rij. Want de filmherfst van vorig jaar was ook al zoān bloedbad.
Tussen september en december 2014 was er maar Ć©Ć©n titel van de negen grote releases die meer dan 100.000 kijklustigen lokte (zoān beetje de officieuze grens om van een volwaardige hit te spreken): de BV-komedie āBowling Ballsā. Fel gehypete titels als āImageā van Adil El Arbi en Billal Fallah en āWelpā van Jonas Govaerts moesten het met ruim 70.000 bezoekers stellen, al bij al niet slecht voor debuutprenten. Of Woestijnvis tevreden was met de 97.000 bezoekers voor hun groots aangekondigde, vaak uitgestelde remake āThe Loftā, is een groter vraagteken.
In het cinefiele circuit waren de cijfers voor āWaste Landā (5500 verkochte tickets) en āVioletā (4000 verkochte tickets) toch wel confronterend. Misschien dat de teleurstelling hier wat werd goedgemaakt door de Ensors die deze titels afgelopen weekend in de wacht sleepten.
Overdaad schaadt
De vaststelling dat er wel hĆ©Ć©l veel Vlaamse films op korte tijd uitkwamen vorig jaar, is meteen ook de verklaring voor de problematische situatie. De markt is dermate overgesatureerdāniet alleen met Vlaamse titels maar uiteraard ook met bijzonder veel Hollywood-productā dat films die niet werken bliksemsnel weer uit de zalen verdwijnen. Bioscoopuitbaters geven slecht tot middelmatig scorende films niet altijd de kans om over een periode van enkele weken een publiek te vinden. Waarom een flop op de affiche laten staan als er de volgende woensdag toch weer een pak verse titels uitkomt? Ter illustratie: op deze woensdag 23 september komen er 7 nieuwe films uit. Het aanbod is enorm. TĆ© enorm.
Moordend ritme
Het herfstseizoen van vorig jaar was dus even slikken voor de vaderlandse filmmakers, komende na enkele jubelende jaren met grote successen als āThe Broken Circle Breakdownā, āMarinaā, āHet vonnisā en āF.C. De Kampioenenā.
Je zou denken dat er in distributieland lessen worden getrokken uit die situatie, zeker omdat er in het voorjaar van 2015 buiten de kleinschalige arthouse-titel āDriftā geen enkele nieuwe Vlaamse film geprogrammeerd werd. Maar neen hoor: dit najaar is het weer van dattum. Alleen al in september komen er vier nieuwe Vlaamse films uit: āGalloping Mindā, āCafĆ© Derbyā, āCafardā en āTerug naar morgenā.
Het is nu al pijnlijk duidelijk dat de consument dat moordende ritme niet kan volgen. āGalloping Mindā, het fictiedebuut van Wim Vandekeybus, heeft na twee weken in roulatie nog maar zoān 1600 kijklustigen weten te bekoren. āCafĆ© Derbyā klokt na een week af op 10.000 kijkers. āCafardā en āTerug naar morgenā moeten zich nog bewijzen.
De hele sector houdt de adem in. Welke film zorgt er eindelijk voor een Ć©chte kentering? Akkoord, de TV-vehikels āF.C. De Kampioenen 2: Jubilee generalā (release op 28 oktober), āMega Mindy versus Roxā (release op 9 december) en āSafety First ā The Movieā (release op 16 december) zullen op trouwe fans kunnen rekenen. De fantastische thriller āDāArdennenā, openingsfilm in Gent op 13 oktober, hoopt een āRundskopā-effect te bewerkstelligen.
Lastiger wordt het voor de Sinterklaas-film āAy Ramon!ā die uitkomt op 28 oktober, dezelfde dag als de Kampioenen-sequel. Twee films die hetzelfde gezinspubliek willen paaien, dat is dat publiek dwingen tot kiezen.
In november moeten Adil El Arbi en Billal Fallah met hun moedige maar moeilijke āBlackā de hype waarmaken, en pakt Filip Peeters ook nog uit met de romcom āWat mannen willenā. Kan u nog volgen?
De rol van het VAF
Hoe komt het toch dat heel filmmakend Vlaanderen in de herfstmaanden de bioscoop wil halen? āIedereen is er van overtuigd dat er maar Ć©Ć©n seizoen is waarin gescoord kan worden,ā stelt Pierre Drouot, intendant van het Vlaamse Audiovisueel Fonds (het VAF), vast. āWant er wordt geredeneerd: in januari en februari kan de sneeuw de mensen uit de zalen houden, en vanaf maart de zon. Met als onvermijdelijk gevolgd dat er zĆ³ veel op korte tijd uitkomt dat die films mekaar vertrappelen.ā
Dat van die zon zou kunnen kloppen. De twee Vlaamse films die in de zomer van 2015 uitkwamen, deden ook niet echt wat van hen verwacht werd. āParadise Tripsā raakte nog aan 11.000 kijkers, maar āLee & Cindy C.ā van Stany Crets moest het met een paar duizend minder stellen.
Het VAF heeft de voorbije decennium prachtig werk geleverd om de kwaliteit van de Vlaamse film op te krikken, met veel succes in binnen- en buitenland en zelfs veelvuldige Oscarnominaties tot gevolg. Maar hebben ze nu niet te vƩƩl producties op hetzelfde moment subsidies gegund?
Drouot ontkent formeel: āIk heb de lijst hier voor mij. āGalloping Mindā werd voor productie goedgekeurd in april 2011, āParadise Tripsā in januari 2012. āCafĆ© Derbyā, āCafardā, āTerug naar morgenā, āDāArdennenā en āBlackā zijn in 2013 goedgekeurd. Toch komen ze nu allemaal tezamen uit. Zo ontstaat er een nieuw fenomeen: het Vlaamse filmveld is overpacked.ā
āDe conclusie die zeker niĆ©t mag getrokken worden is dat wij te vĆ©Ć©l films zouden steunen,ā aldus nog de VAF-intendant. āWij geven subsidies aan 10 Ć 11 titels per jaar maar er is nu een nieuwe realiteit: films die niet gesteund worden door het culturele geld van het VAF kunnen tegenwoordig wel gemaakt worden met het economische geld van de Tax Shelter en het fonds Screen Flanders. Daardoor worden er nu meer dan 11 films per jaar gemaakt, titels zoals āF.C. De Kampioenenā. Hebben wij als VAF controle op de keuze van release-datum van die vele films? Neen. Vinden wij dat spijtig? Ja.ā
Flops doorslikken
Misschien, redeneert Drouot verder, moeten we leren denken zoals in Denemarken, wat iedereen tegenwoordig als het paradijs van de Europese filmproductie beschouwt. āDaar hanteren ze de ongeschreven regel dat de successen de flops compenseren, aan de volgende ratio: op 10 films zijn er twee en een half die echt succesvol zijn, twee en een half zijn echte flops, en de vijf anderen scoren zo-zo.ā
Je zal maar Ć©Ć©n van die zeven en een halve regisseurs zijn die stoĆÆcijns moet aanvaarden dan zijn of haar film geen publiek vindt. Helemaal tragisch wordt dat wanneer die films, zeker dit najaar, van zulk hoog artistiek niveau zijn. Een warme oproep dus om het werk van Vandekeybus, Van Wesemael en collegaās zeker een kans te geven op dat mooie, grote scherm.