Van "profileringsdrang" tot "plat populisme": kerkjurist Rik Torfs scherp voor politiek na zaak-Vangheluwe

"Dit is een juiste beslissing. Ze komt laat maar is wel een noodzakelijke stap voor de slachtoffers in hun zoektocht naar gerechtigheid", luidde de X van premier Alexander De Croo (Open VLD) op het nieuws dat voormalig Brugs bisschop Roger Vangheluwe zijn priester- en bisschopstitel kwijt is.

Ook minister van Justitie Paul Van Tigchelt liet van zich horen op X. "Eindelijk. Hier hebben we lang op aangedrongen. Het enige juiste signaal ten aanzien van alle slachtoffers van misbruik binnen de Kerk."

Kerkjurist Rik Torfs is niet opgezet met de reacties van de politici. "Ik wil erop wijzen dat de overheid Vangheluwe op geen enkele manier heeft gestraft", zegt hij in De Afspraak. "Het seksueel misbruik was uiteraard ook verjaard, dus dan kan je hem ook niet meer straffen. Ook aan zijn pensioen kan je niets doen. Dat krijgt hij overigens nog steeds."

"De Croo en Van Tigchelt juichen nu dat de paus sancties heeft uitgesproken. Dat terwijl ze zelf helemaal niks gedaan hebben en ook niks konden doen om Vangheluwe te bestraffen. En dan beroepen ze zich op de paus om iets te doen. Dat vind ik hypocriet."

Torfs wijst voorts op een vermeende vermenging tussen kerk en staat. "Het gaat toch heel ver dat, in een land met scheiding tussen kerk en staat waar de rechtsstaat zou moeten triomferen, de premier en de minister van Justitie een ongrondwettelijke inmenging in een ander systeem naar voren schuiven."

"De nuntius van België (de vertegenwoordiger van de paus, red.) heeft contact gezocht met onze minister van Justitie over een strafdossier dat behoort tot het geheim van het onderzoek."

Daarmee alludeert Torfs op de bekendmaking van Van Tigchelt dat er pornobeelden gevonden waren op de computer van Vangheluwe, en dat dat voor het Vaticaan een nieuw element in het dossier was. "In de contacten die ik met de nuntius heb gehad, blijkt dat dit een nieuw element zou zijn. Blijkbaar wisten zij dat nog niet", zei de Justitieminister in februari.

"De minister van Justitie en de nuntius hebben materiaal en bewijzen met elkaar uitgewisseld", zegt Torfs. "Dat ging over het pornogebruik van Vangheluwe, wat in België geen misdrijf is. Dat is tegen de wet en beneden alle peil. Een Justitieminister mag niet lekken uit een strafdossier naar een ambassadeur van een vreemde staat, wat het Vaticaan is."

"Ook de nuntius heeft niet het recht om die dossiers op te vragen. In feite is dat het vermengen van kerk en staat, en dat verwacht je niet in deze tijd. De sancties die nu genomen zijn door de paus, komen er omdat België politieke druk heeft uitgeoefend om het mogelijke pausbezoek vlotter te laten verlopen."

"Dat is profileringsdrang van politici die duidelijk willen laten zien dat ze, ondanks dat ze zelf niets hebben kunnen doen, toch in staat zijn om de paus op zijn verantwoordelijkheden te wijzen. Dat vind ik plat populisme", aldus de voormalige rector van de KU Leuven.

Intussen heeft Van Tigchelt gereageerd op de uitspraken van Torfs. Dat hij materiaal gelekt zou hebben uit het strafdossier noemt de minister "onzin". "Ik suggereerde de nuntius om het federaal parket te contacteren. Het is niet de minister, maar wel het parket dat het Vaticaan inzage geeft. Kritiek is oké, maar het moet just zijn", aldus Van Tigchelt op X.

Verder wijst Torfs erop dat de Kerk Vangheluwe de zwaarst mogelijke straf heeft gegeven. "Bij laïcisering val je terug op de rechten van een leek, en heb je in de kerk helemaal niks meer te zeggen. Verder dan dat kan de Kerk niet gaan."

"Het instituut beschikt ook niet over een systeem met gevangenissen, zoals dat in de middeleeuwen soms wel het geval was. Vangheluwe heeft de zwaarste straf gekregen die de Kerk hem kon geven", besluit Torfs.