Wanneer zijn het in 2024 verkiezingen? En wat kiezen we precies?

De eerstvolgende verkiezingen zijn op zondag 9 juni 2024. Dat zijn de federale, regionale en Europese verkiezingen. Voor elk van de drie verkiezingen moet je apart stemmen, maar wel op dezelfde locatie op hetzelfde moment. 

Op zondag 13 oktober 2024 zijn het lokale en provinciale verkiezingen. Voor elk van de twee verkiezingen moet je apart stemmen, maar wel op dezelfde locatie op hetzelfde moment. 

De stembureaus zijn geopend vanaf 8 uur ’s ochtends, het sluitingsuur hangt af van hoe er gestemd wordt. In de gemeenten waar nog op papier gestemd wordt, sluiten de bureaus om 14 uur. In de gemeenten waar elektronisch gestemd wordt, kan je tot 16 uur terecht. 

Iedereen stemt bij de aankomende verkiezingen in zijn eigen gemeente. Ten laatste 15 dagen voor de verkiezingen krijg je per post een oproepingsbrief. Daarin staat op welke locatie in je gemeente je precies moet gaan stemmen. 

De gemeente zet richturen op de oproepingsbrieven om (te lange) wachttijden te vermijden. Je bent niet verplicht om op deze uren te gaan stemmen, maar dit wordt ten sterkste aangeraden door de overheid.  

Tijdens de aankomende verkiezingen kiezen we de politici die ons vertegenwoordigen op de verschillende politieke niveaus. 

Bij de federale verkiezingen verkiezen we de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Daarin zitten 150 parlementsleden. De inwoners van het Vlaams Gewest kiezen 87 zetels, inwoners van het Waals Gewest 47 en inwoners van Brussel 16.

Bij de regionale verkiezingen verkiezen we, afhankelijk van waar we wonen:

•  Het Vlaams Parlement, met 124 parlementsleden. De inwoners van het Vlaams Gewest kunnen 118 zetels verdelen, die van Brussel 6. 
• Het Brussels Parlement, met 89 zetels. De inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kiezen 72 Franstalige en 17 Nederlandstalige leden.
• Het Waals Parlement, met 75 zetels. Hier stemmen de inwoners van het Waals Gewest voor. 
• Het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap, met 25 zetels. 

Bij de Europese verkiezingen kiezen we het Europees Parlement. Daarin zitten 720 parlementsleden, onder wie 22 Belgen. Nederlandstaligen kunnen 13 zetels verdelen, Franstaligen 8 zetels, de Duitstaligen 1. Brusselaars kunnen ofwel op Nederlandstalige of Franstalige kandidaten stemmen. 

Bij de gemeenteraadsverkiezingen kiezen we de gemeenteraad van onze woonplaats. Hoeveel leden die telt, hangt af van de grootte van je gemeente. Hoe groter je gemeente, hoe meer leden de gemeenteraad telt. 

Bij de provincieraadsverkiezingen kiezen we de provincieraad van de provincie waarin we wonen. Hoeveel leden die telt, hangt af van de grootte van je provincie. Hoe groter je provincie, hoe meer leden de raad telt. 

Per verkiezing dienen de politieke partij een andere lijst in met politici waarop je kan stemmen. De komende maanden maken de partijen stelselmatig hun kandidaten bekend. 

De meeste lijsttrekkers, de boegbeelden van de partijen, zijn wel al bekend. Een overzicht per verkiezing en per partij kan je hier vinden. 

Weet jij nog niet op wie je gaat stemmen voor de verkiezingen van 2024? Vanaf 15 april kan je de stemtest van VRT NWS doen. Geef je standpunt voor 30 stellingen en ontdek bij welke partij jouw standpunten het best aansluiten.

Bij de federale, regionale en Europese verkiezingen geldt de opkomstplicht voor iedereen die 18 jaar of ouder is. Je moet je dus begeven naar het stembureau en het stemhokje binnengaan. Effectief stemmen op een partij of een politicus is niet verplicht, je mag ook blanco stemmen.

Voor het eerst moeten ook 16 en 17-jarigen gaan stemmen. Dit kan enkel voor de Europese verkiezingen. Eerder werd bepaald dat er voor hen geen opkomstplicht gold, maar intussen is beslist dat 16- en 17-jarigen toch verplicht naar het stemhokje moeten. Al zullen zij geen straf krijgen als ze niet komen opdagen.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen en provinciale verkiezingen is er in Vlaanderen voor de eerste keer geen opkomstplicht. Daar kan je dus vrij kiezen of je naar het stembureau gaat en of je stemt. In Brussel en Wallonië is die opkomstplicht er wel. 

In uitzonderlijke gevallen kan je een volmacht geven aan iemand anders. Die persoon gaat dan in jouw plaats stemmen.

Dat moet geen familie zijn, je kan aan eender welke andere stemgerechtigde een volmacht geven. Dat doe je via een volmachtformulier.

Meer info over het geven van een volmacht en welke voorwaarden eraan verbonden zijn, vind je hier.